Maatstaven Financiële-verhoudingswet (Fvw)
| Status cijfer | Regio's | Perioden | Particuliere huishoudens Huishoudens met relatief laag inkomen (aantal) | Woonkernen Woonkernen met minimaal 500 adressen (aantal) | Omgevingsadressendichtheid (per km²) |
|---|---|---|---|---|---|
| Voorlopig | Nederland | 2026 | 1.171 | 2.088 | |
| Voorlopig | Noord-Nederland (LD) | 2026 | 212 | 1.266 | |
| Voorlopig | Oost-Nederland (LD) | 2026 | 264 | 1.342 | |
| Voorlopig | West-Nederland (LD) | 2026 | 407 | 2.819 | |
| Voorlopig | Zuid-Nederland (LD) | 2026 | 288 | 1.536 | |
| Voorlopig | Groningen (PV) | 2026 | 57 | 1.871 | |
| Voorlopig | Fryslân (PV) | 2026 | 94 | 1.036 | |
| Voorlopig | Drenthe (PV) | 2026 | 61 | 839 | |
| Voorlopig | Overijssel (PV) | 2026 | 73 | 1.395 | |
| Voorlopig | Flevoland (PV) | 2026 | 19 | 1.331 | |
| Voorlopig | Gelderland (PV) | 2026 | 172 | 1.315 | |
| Voorlopig | Utrecht (PV) | 2026 | 65 | 2.114 | |
| Voorlopig | Noord-Holland (PV) | 2026 | 121 | 3.293 | |
| Voorlopig | Zuid-Holland (PV) | 2026 | 146 | 2.911 | |
| Voorlopig | Zeeland (PV) | 2026 | 75 | 947 | |
| Voorlopig | Noord-Brabant (PV) | 2026 | 180 | 1.625 | |
| Voorlopig | Limburg (PV) | 2026 | 108 | 1.342 | |
| Voorlopig | Oost-Groningen (CR) | 2026 | 18 | 758 | |
| Voorlopig | Delfzijl en omgeving (CR) | 2026 | 5 | 708 | |
| Voorlopig | Overig Groningen (CR) | 2026 | 34 | 2.368 | |
| Voorlopig | Noord-Friesland (CR) | 2026 | 49 | 1.219 | |
| Voorlopig | Zuidwest-Friesland (CR) | 2026 | 24 | 738 | |
| Voorlopig | Zuidoost-Friesland (CR) | 2026 | 21 | 947 | |
| Voorlopig | Noord-Drenthe (CR) | 2026 | 20 | 887 | |
| Voorlopig | Zuidoost-Drenthe (CR) | 2026 | 25 | 700 | |
| Voorlopig | Zuidwest-Drenthe (CR) | 2026 | 16 | 944 | |
| Voorlopig | Noord-Overijssel (CR) | 2026 | 29 | 1.236 | |
| Voorlopig | Zuidwest-Overijssel (CR) | 2026 | 8 | 1.459 | |
| Voorlopig | Twente (CR) | 2026 | 36 | 1.473 | |
| Voorlopig | Veluwe (CR) | 2026 | 48 | 1.322 | |
| Voorlopig | Achterhoek (CR) | 2026 | 37 | 913 | |
| Voorlopig | Arnhem/Nijmegen (CR) | 2026 | 45 | 1.681 | |
| Voorlopig | Zuidwest-Gelderland (CR) | 2026 | 42 | 798 | |
| Voorlopig | Utrecht (CR) | 2026 | 65 | 2.114 | |
| Voorlopig | Kop van Noord-Holland (CR) | 2026 | 45 | 1.033 | |
| Voorlopig | Alkmaar en omgeving (CR) | 2026 | 13 | 1.782 | |
| Voorlopig | IJmond (CR) | 2026 | 8 | 2.047 | |
| Voorlopig | Agglomeratie Haarlem (CR) | 2026 | 7 | 3.108 | |
| Voorlopig | Zaanstreek (CR) | 2026 | 5 | 2.115 | |
| Voorlopig | Groot-Amsterdam (CR) | 2026 | 30 | 4.677 | |
| Voorlopig | Het Gooi en Vechtstreek (CR) | 2026 | 13 | 2.065 | |
| Voorlopig | Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) | 2026 | 21 | 2.402 | |
| Voorlopig | Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) | 2026 | 11 | 4.153 | |
| Voorlopig | Delft en Westland (CR) | 2026 | 5 | 2.593 | |
| Voorlopig | Oost-Zuid-Holland (CR) | 2026 | 25 | 1.678 | |
| Voorlopig | Groot-Rijnmond (CR) | 2026 | 63 | 2.879 | |
| Voorlopig | Zuidoost-Zuid-Holland (CR) | 2026 | 21 | 1.906 | |
| Voorlopig | Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) | 2026 | 23 | 673 | |
| Voorlopig | Overig Zeeland (CR) | 2026 | 52 | 1.057 | |
| Voorlopig | West-Noord-Brabant (CR) | 2026 | 42 | 1.616 | |
| Voorlopig | Midden-Noord-Brabant (CR) | 2026 | 33 | 1.882 | |
| Voorlopig | Noordoost-Noord-Brabant (CR) | 2026 | 54 | 1.306 | |
| Voorlopig | Zuidoost-Noord-Brabant (CR) | 2026 | 51 | 1.731 | |
| Voorlopig | Noord-Limburg (CR) | 2026 | 34 | 1.069 | |
| Voorlopig | Midden-Limburg (CR) | 2026 | 32 | 992 | |
| Voorlopig | Zuid-Limburg (CR) | 2026 | 42 | 1.595 | |
| Voorlopig | Flevoland (CR) | 2026 | 19 | 1.331 | |
| Voorlopig | Aa en Hunze | 2026 | 5 | 287 | |
| Voorlopig | Aalsmeer | 2026 | 2 | 982 | |
| Voorlopig | Aalten | 2026 | 3 | 791 | |
| Voorlopig | Achtkarspelen | 2026 | 5 | 444 | |
| Voorlopig | Alblasserdam | 2026 | 1 | 1.528 | |
| Voorlopig | Albrandswaard | 2026 | 2 | 1.058 | |
| Voorlopig | Alkmaar | 2026 | 5 | 2.394 | |
| Voorlopig | Almelo | 2026 | 2 | 1.635 | |
| Voorlopig | Almere | 2026 | 2 | 1.645 | |
| Voorlopig | Alphen aan den Rijn | 2026 | 5 | 1.928 | |
| Voorlopig | Alphen-Chaam | 2026 | 2 | 332 | |
| Voorlopig | Altena | 2026 | 11 | 526 | |
| Voorlopig | Ameland | 2026 | 4 | 278 | |
| Voorlopig | Amersfoort | 2026 | 1 | 2.453 | |
| Voorlopig | Amstelveen | 2026 | 1 | 2.578 | |
| Voorlopig | Amsterdam | 2026 | 4 | 6.134 | |
| Voorlopig | Apeldoorn | 2026 | 7 | 1.770 | |
| Voorlopig | Arnhem | 2026 | 1 | 2.329 | |
| Voorlopig | Assen | 2026 | 1 | 1.623 | |
| Voorlopig | Asten | 2026 | 2 | 1.013 | |
| Voorlopig | Baarle-Nassau | 2026 | 1 | 375 | |
| Voorlopig | Baarn | 2026 | 1 | 1.657 | |
| Voorlopig | Barendrecht | 2026 | 1 | 1.707 | |
| Voorlopig | Barneveld | 2026 | 7 | 909 | |
| Voorlopig | Beek (L.) | 2026 | 2 | 893 | |
| Voorlopig | Beekdaelen | 2026 | 7 | 509 | |
| Voorlopig | Beesel | 2026 | 1 | 786 | |
| Voorlopig | Berg en Dal | 2026 | 5 | 675 | |
| Voorlopig | Bergeijk | 2026 | 5 | 520 | |
| Voorlopig | Bergen (L.) | 2026 | 4 | 316 | |
| Voorlopig | Bergen (NH.) | 2026 | 5 | 832 | |
| Voorlopig | Bergen op Zoom | 2026 | 2 | 1.923 | |
| Voorlopig | Berkelland | 2026 | 5 | 646 | |
| Voorlopig | Bernheze | 2026 | 4 | 716 | |
| Voorlopig | Best | 2026 | 1 | 1.482 | |
| Voorlopig | Beuningen | 2026 | 3 | 1.024 | |
| Voorlopig | Beverwijk | 2026 | 2 | 2.837 | |
| Voorlopig | De Bilt | 2026 | 4 | 1.290 | |
| Voorlopig | Bladel | 2026 | 4 | 713 | |
| Voorlopig | Blaricum | 2026 | 2 | 1.097 | |
| Voorlopig | Bloemendaal | 2026 | 3 | 1.117 | |
| Voorlopig | Bodegraven-Reeuwijk | 2026 | 6 | 1.153 | |
| Voorlopig | Boekel | 2026 | 2 | 587 | |
| Bron: CBS. | |||||
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens die (mede) als grondslag dienen bij het bepalen van de hoogte van de Algemene Uitkeringen aan gemeenten en provincies. Daarnaast zijn er enkele gegevens ten behoeve van de Decentralisatie Uitkering beschikbaar.
Het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bepaalt deze uitkeringen aan de hand van verdeelmodellen. De hiervoor gebruikte eenheden die het CBS levert worden beschreven in de 'Toelichting op de berekeningen van de uitkeringen uit het gemeentefonds 1997 e.v. jaren', zie paragraaf 3. Dit verdeelstelsel is op 1 januari 1998 in werking getreden (Staatsblad, 1997, 526).
Gegevens beschikbaar vanaf: 2023.
Status van de cijfers:
Er worden zowel voorlopige als definitieve cijfers gepubliceerd.
De onderwerpen: Belastingcapaciteit woningen, belastingcapaciteit niet-woningen en Amendement De Pater kunnen door nagekomen berichten ondanks de status definitief alsnog worden aangepast.
Wijzigingen per 9 december 2025
Definitieve cijfers 2023
-Huishoudens met relatief laag inkomen
Voorlopige cijfers 2024
-Huishoudens met relatief laag inkomen
Definitieve cijfers 2024
-Huishoudens met relatief laag inkomen
Voorlopige cijfers 2025
-Huishoudens met relatief laag inkomen
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Nieuwe cijfers worden onregelmatig gepubliceerd.
Toelichting onderwerpen
- Particuliere huishoudens
- Een particulier huishouden is een verzameling van één of meer personen die een woonruimte bewoont en zichzelf daar particulier, d.w.z. niet bedrijfsmatig voorziet in huisvesting en dergelijke levensbehoeften.
Een particulier huishouden wordt afgeleid uit de Basis Registratie Personen en belastingdienstgegevens over samenwonende paren met waar nodig gebruikmaking van de Enquête Beroepsbevolking.- Huishoudens met relatief laag inkomen
- Het aantal particuliere huishoudens exclusief studentenhuishoudens in een regio in het 2e, 3e en 4e deciel van de landelijke inkomensverdeling van het gestandaardiseerd besteedbaar inkomen van particuliere huishoudens exclusief studentenhuishoudens.
Het huishoudensinkomen bestaat uit de som van de inkomens van de afzonderlijke leden van de huishoudens.
Het gestandaardiseerd besteedbaar inkomen is het besteedbaar inkomen gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van het huishouden. Deze correctie vindt plaats met behulp van equivalentiefactoren. In de equivalentiefactor komen de schaalvoordelen tot uitdrukking die het gevolg zijn van het voeren van een gemeenschappelijke huishouding. Met behulp van de equivalentiefactoren worden alle inkomens herleid tot het inkomen van een eenpersoonshuishouden. Op deze wijze is het welvaartsniveau van verschillende typen huishoudens onderling vergelijkbaar gemaakt.
In tabellen met inkomensverdelingen zijn de huishoudens in tien inkomensklassen verdeeld. De klassengrenzen van de verdeling zijn als volgt bepaald. De huishoudens worden gerangschikt naar hoogte van besteedbaar inkomen. Daarna worden de eenheden in tien, qua aantal gelijke groepen (zogenaamde decielgroepen) verdeeld en wordt het hoogste inkomen in elke groep bepaald. Deze inkomens vormen de klassengrenzen of decielen. Voor de maatstaf geldt het totaal aantal huishoudens met een inkomen in het 2e, 3e en 4e deciel.
Voorlopige cijfers betreffen voorlopige gegevens over het voorgaand jaar. Definitieve cijfers betreffen definitieve gegevens over het voorgaand jaar.
- Woonkernen
- Woonkernen zijn in de Financiële verhoudingswet (Fvw) omschreven als geïsoleerde rastervierkanten of aaneen gesloten gebieden van met zijden aan elkaar grenzende rastervierkanten van 500 meter bij 500 meter (volgens het Stelsel van Rijksdriehoeksmeting) van een gemeente.
Ieder rastervierkant van een woonkern bevat in totaal ten minste 25 verblijfplaatsen (verblijfsobject, standplaats of ligplaats) en wordt wanneer er meerdere gemeenten in een vierkant liggen aan de gemeente met het hoogste aantal verblijfplaatsen toegekend. Bij gelijke aantallen wordt een vierkant aan de gemeente met het hoogste aantal verblijfplaatsen toegekend.
Bron voor het aantal verblijfplaatsen is de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), waarbij aan ieder van in gebruik zijnde verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen per 1 januari van het peiljaar een vierkant wordt toegekend.- Woonkernen met minimaal 500 adressen
- Het totaal aantal woonkernen van een gemeente met minimaal 500 verblijfplaatsen.
- Omgevingsadressendichtheid
- Omgevingsadressendichtheid (OAD) in adressen / km².
De OAD is gedefinieerd als het gemiddeld aantal hoofdadressen dat een hoofdadres in zijn omgeving heeft. Als omgeving van een adres wordt een cirkel aangehouden met een straal van één kilometer rondom dat adres. De OAD wordt berekend per afzonderlijk vierkant van 500 meter bij 500 meter waarbij aan alle adressen in dat vierkant dezelfde OAD wordt toegekend.
Bij gemeentelijke en bovengemeentelijke indelingen is de adres gewogen OAD bepaald.
Met ingang van cijfers over 2015 wordt het adres gedefinieerd als het hoofdadres van verblijfplaatsen, de verzameling van verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen, volgens de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG).
Voor meer informatie over de OAD en zijn rol in de bepaling van de stedelijkheid van een gebied wordt verwezen naar het artikel: 'Een nieuwe maatstaf voor stedelijkheid: de omgevingsadressendichtheid' in de Maandstatistiek van de bevolking, jaargang 40, juli 1992, 14-27, CBS.
Definitieve cijfers
De OAD wordt berekend op basis van in gebruik zijnde verblijfplaatsen op 1 januari van het peiljaar.
Voorlopige cijfers
Deze worden afgeleid van in gebruik zijnde verblijfplaatsen in de BAG per 1 september van het jaar voorafgaand aan het peiljaar.
De gemeentelijke indeling van het peiljaar is afgeleid van een herindeling en, indien van toepassing, opsplitsing van gemeenten van het voorgaande jaar. Grenscorrecties tussen gemeenten worden hierbij buiten beschouwing gelaten.