Overheidsproductie en -consumptie; transacties, overheidssectoren

Overheidsproductie en -consumptie; transacties, overheidssectoren

Institutionele sectoren Transacties en saldi Perioden Overheidsproductie en -consumptie (mln euro)
Overheid P1 Output 2023 188.024
Overheid P11 Marktoutput 2023 8.597
Overheid P12A Investeringen in eigen beheer 2023 8.015
Overheid P13 Niet-marktoutput 2023 171.412
Overheid P131 Betalingen voor niet-marktoutput 2023 15.202
Overheid P132 Overige niet-marktoutput 2023 156.210
Overheid P2 Intermediair verbruik 2023 67.353
Overheid B1g Bruto toegevoegde waarde 2023 120.671
Overheid P51c Verbruik van vaste activa 2023 30.858
Overheid B1n Netto toegevoegde waarde 2023 89.813
Overheid D1 Beloning van werknemers 2023 89.159
Overheid D11 Lonen 2023 65.450
Overheid D12 Sociale premies t.l.v. werkgevers 2023 23.709
Overheid D29 Niet-productgebonden belastingen 2023 1.298
Overheid D39 Niet-productgebonden subsidies 2023 -384
Overheid B2n Netto exploitatieoverschot 2023 -260
Overheid P3 Consumptieve bestedingen 2023 263.837
Overheid P31 Individuele consumptieve bestedingen 2023 178.442
Overheid D631 Overdrachten niet-marktproducten 2023 70.815
Overheid D632 Uitkeringen in natura (aangekocht) 2023 107.627
Overheid P32 Collectieve consumptieve bestedingen 2023 85.395
Centrale overheid P1 Output 2023 76.730
Centrale overheid P11 Marktoutput 2023 2.998
Centrale overheid P12A Investeringen in eigen beheer 2023 6.497
Centrale overheid P13 Niet-marktoutput 2023 67.235
Centrale overheid P131 Betalingen voor niet-marktoutput 2023 6.689
Centrale overheid P132 Overige niet-marktoutput 2023 60.546
Centrale overheid P2 Intermediair verbruik 2023 27.747
Centrale overheid B1g Bruto toegevoegde waarde 2023 48.983
Centrale overheid P51c Verbruik van vaste activa 2023 15.308
Centrale overheid B1n Netto toegevoegde waarde 2023 33.675
Centrale overheid D1 Beloning van werknemers 2023 33.562
Centrale overheid D11 Lonen 2023 24.408
Centrale overheid D12 Sociale premies t.l.v. werkgevers 2023 9.154
Centrale overheid D29 Niet-productgebonden belastingen 2023 478
Centrale overheid D39 Niet-productgebonden subsidies 2023 -105
Centrale overheid B2n Netto exploitatieoverschot 2023 -260
Centrale overheid P3 Consumptieve bestedingen 2023 72.288
Centrale overheid P31 Individuele consumptieve bestedingen 2023 19.709
Centrale overheid D631 Overdrachten niet-marktproducten 2023 7.967
Centrale overheid D632 Uitkeringen in natura (aangekocht) 2023 11.742
Centrale overheid P32 Collectieve consumptieve bestedingen 2023 52.579
Rijksoverheid P1 Output 2023 43.155
Rijksoverheid P11 Marktoutput 2023 1.259
Rijksoverheid P12A Investeringen in eigen beheer 2023 1.281
Rijksoverheid P13 Niet-marktoutput 2023 40.615
Rijksoverheid P131 Betalingen voor niet-marktoutput 2023 3.651
Rijksoverheid P132 Overige niet-marktoutput 2023 36.964
Rijksoverheid P2 Intermediair verbruik 2023 16.614
Rijksoverheid B1g Bruto toegevoegde waarde 2023 26.541
Rijksoverheid P51c Verbruik van vaste activa 2023 7.347
Rijksoverheid B1n Netto toegevoegde waarde 2023 19.194
Rijksoverheid D1 Beloning van werknemers 2023 19.122
Rijksoverheid D11 Lonen 2023 13.638
Rijksoverheid D12 Sociale premies t.l.v. werkgevers 2023 5.484
Rijksoverheid D29 Niet-productgebonden belastingen 2023 410
Rijksoverheid D39 Niet-productgebonden subsidies 2023 -78
Rijksoverheid B2n Netto exploitatieoverschot 2023 -260
Rijksoverheid P3 Consumptieve bestedingen 2023 47.478
Rijksoverheid P31 Individuele consumptieve bestedingen 2023 12.889
Rijksoverheid D631 Overdrachten niet-marktproducten 2023 2.375
Rijksoverheid D632 Uitkeringen in natura (aangekocht) 2023 10.514
Rijksoverheid P32 Collectieve consumptieve bestedingen 2023 34.589
Overige centrale overheid P1 Output 2023 33.575
Overige centrale overheid P11 Marktoutput 2023 1.739
Overige centrale overheid P12A Investeringen in eigen beheer 2023 5.216
Overige centrale overheid P13 Niet-marktoutput 2023 26.620
Overige centrale overheid P131 Betalingen voor niet-marktoutput 2023 3.038
Overige centrale overheid P132 Overige niet-marktoutput 2023 23.582
Overige centrale overheid P2 Intermediair verbruik 2023 11.133
Overige centrale overheid B1g Bruto toegevoegde waarde 2023 22.442
Overige centrale overheid P51c Verbruik van vaste activa 2023 7.961
Overige centrale overheid B1n Netto toegevoegde waarde 2023 14.481
Overige centrale overheid D1 Beloning van werknemers 2023 14.440
Overige centrale overheid D11 Lonen 2023 10.770
Overige centrale overheid D12 Sociale premies t.l.v. werkgevers 2023 3.670
Overige centrale overheid D29 Niet-productgebonden belastingen 2023 68
Overige centrale overheid D39 Niet-productgebonden subsidies 2023 -27
Overige centrale overheid B2n Netto exploitatieoverschot 2023 0
Overige centrale overheid P3 Consumptieve bestedingen 2023 24.810
Overige centrale overheid P31 Individuele consumptieve bestedingen 2023 6.820
Overige centrale overheid D631 Overdrachten niet-marktproducten 2023 5.592
Overige centrale overheid D632 Uitkeringen in natura (aangekocht) 2023 1.228
Overige centrale overheid P32 Collectieve consumptieve bestedingen 2023 17.990
Lokale overheid P1 Output 2023 106.673
Lokale overheid P11 Marktoutput 2023 5.599
Lokale overheid P12A Investeringen in eigen beheer 2023 1.488
Lokale overheid P13 Niet-marktoutput 2023 99.586
Lokale overheid P131 Betalingen voor niet-marktoutput 2023 8.513
Lokale overheid P132 Overige niet-marktoutput 2023 91.073
Lokale overheid P2 Intermediair verbruik 2023 37.204
Lokale overheid B1g Bruto toegevoegde waarde 2023 69.469
Lokale overheid P51c Verbruik van vaste activa 2023 15.433
Lokale overheid B1n Netto toegevoegde waarde 2023 54.036
Lokale overheid D1 Beloning van werknemers 2023 53.503
Lokale overheid D11 Lonen 2023 39.535
Lokale overheid D12 Sociale premies t.l.v. werkgevers 2023 13.968
Lokale overheid D29 Niet-productgebonden belastingen 2023 812
Lokale overheid D39 Niet-productgebonden subsidies 2023 -279
Lokale overheid B2n Netto exploitatieoverschot 2023 0
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over de productie en consumptie van de sector overheid.
De overheidsproductie (output) wordt berekend vanuit de som van de productiekosten, die bestaan uit intermediair verbruik, beloning van werknemers, afschrijvingen, niet-productgebonden belastingen (betaalde), niet-productgebonden subsidies (ontvangen) en het netto exploitatieoverschot. Doordat de ontvangen subsidies de kosten verlagen hebben de subsidies een negatieve waarde in deze tabel.
Het merendeel van overheidsproductie wordt gebruikt als overige niet-marktoutput vrijelijk beschikbaar gesteld aan de burgers via de overheidsconsumptie. Het resterende en kleinere deel van de overheidsproductie wordt verkocht op de markt, gebruikt voor investeringen in eigen beheer, of wordt weliswaar verstrekt als niet-marktoutput, maar met een gedeeltelijke vergoeding.

Overheidsconsumptie is onder te verdelen naar individuele en collectieve consumptieve bestedingen. De individuele overheidsconsumptie is gelijk aan de sociale overdrachten in natura van de overheid, die deels door de overheid zelf is geproduceerd en voor ander deel is aangekocht bij marktproducenten. Bij de individuele overheidsconsumptie gaat het om uitgaven voor de rechtstreekse bevrediging van individuele behoeften of wensen van leden van de samenleving. De collectieve overheidsconsumptie is het resterende deel van de overheidsconsumptie en heeft betrekking op de collectieve behoeften en wensen van leden van de samenleving. Het onderscheid tussen de individuele en de collectieve overheidsconsumptie wordt gemaakt op basis van de 'Classification of the Functions of Government' (COFOG).

De gebruikte begrippen sluiten aan bij de Nationale rekeningen. De Nationale rekeningen zijn gebaseerd op de internationale definities van het Europees Systeem van Rekeningen (ESR 2010). Het transactiemoment bepaalt het moment van boeken. De gepresenteerde gegevens sluiten aan bij de publicaties over de Nationale rekeningen. Er kunnen kleine tijdelijke verschillen met de publicaties van de Nationale rekeningen optreden doordat de gepubliceerde cijfers van de overheidsrekeningen soms actueler zijn.

Gegevens beschikbaar vanaf:
Jaarcijfers vanaf 1995.

Status van de cijfers:
Het verslagjaar 2024 heeft de status voorlopig, de verslagjaren 2023 en eerder hebben de status definitief.

Wijzigingen per 24 juni 2025:
Cijfers over het jaar 2024 zijn beschikbaar.
De cijfers over jaar 2023 zijn nu definitief.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De eerste jaarcijfers worden zes maanden na afloop van het verslagjaar gepubliceerd.
Vervolgens worden de jaarcijfers na 18 maanden gereviseerd. Hiernaast kunnen er tussentijdse actualisaties plaatsvinden om eind maart en eind september de meest actuele gegevens over de overheid aan de Europese Commissie te verstrekken.
Informatie over het revisiebeleid van Nationale rekeningen is te vinden onder paragraaf 3 'relevante artikelen'.

Toelichting onderwerpen

Overheidsproductie en -consumptie
Overheidsproductie en overheidsconsumptie

De overheidsproductie (output P1) wordt berekend vanuit de som van de productiekosten, die bestaan uit intermediair verbruik P2, beloning van werknemers D1, afschrijvingen P51c, (betaalde) niet-productgebonden belastingen D29, (ontvangen) niet-productgebonden subsidies D39 en het netto exploitatieoverschot B2n:
P1 = P2 + D1 + P51c + D29 + D39 + B2n
Doordat de ontvangen subsidies de kosten verlagen hebben de subsidies een negatieve waarde in deze tabel.
Een deel van de overheidsproductie P1 wordt verkocht op de markt P11, gebruikt voor investeringen in eigen beheer P12A, of wordt verstrekt met een vergoeding voor de niet-marktoutput P131. Het grootste deel van overheidsproductie wordt gebruikt voor overige niet-marktoutput P132. Er geldt dus:
P1 = P11 + P12A + P131 + P132
Overheidsconsumptie P3 is onder te verdelen naar individuele P31 en collectieve consumptieve bestedingen P32:
P3 = P31 + P32
De individuele overheidsconsumptie is gelijk aan de sociale overdrachten in natura van de overheid, die voor een deel door de overheid zelf is geproduceerd D631 en voor het andere deel is aangekocht bij marktproducenten D632:
P31 = D631 + D632
De collectieve overheidsconsumptie P32 is het deel van overige niet markt-output P132, dat niet aan individuele overheidsconsumptie D631 is besteed. Er geldt dus ook:
P132 = D631 + P32
Voor de saldi geldt:
B1g = P1 - P2 = B1n + P51c
B1n = D1 + D29 + D39 + B2n