Consumentenvertrouwen; persoonskenmerken

Consumentenvertrouwen; persoonskenmerken

Persoonskenmerken Perioden Consumentenvertrouwen (gemiddelde saldo van de deelvragen) Economisch klimaat (gemiddelde saldo van de deelvragen) Koopbereidheid (gemiddelde saldo van de deelvragen) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Totaal (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Sterker stijgen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Evenveel stijgen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Minder stijgen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Gelijk blijven (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Dalen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Prijzen komende 12 maanden Weet niet (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Totaal (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Sterk stijgen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Een beetje stijgen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Hetzelfde blijven (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Een beetje dalen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Sterk dalen (%) Houdingen en verwachtingen consumenten Werkloosheid komende 12 maanden Weet niet (%)
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2017 1e kwartaal 12 34 -3 100 13 40 12 28 1 6 100 4 18 25 46 3 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2017 2e kwartaal 11 29 -1 100 20 38 5 26 2 8 100 5 17 31 39 3 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2017 3e kwartaal 15 38 0 100 23 40 6 22 1 8 100 5 16 27 41 6 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2017 4e kwartaal 9 26 -2 100 39 38 4 14 2 4 100 3 16 30 42 7 3
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2017 12 32 -2 100 24 39 7 23 1 6 100 4 17 28 42 5 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2018 1e kwartaal 14 35 0 100 26 45 4 19 1 5 100 2 13 25 48 8 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2018 2e kwartaal 12 29 0 100 23 45 6 18 1 6 100 3 12 29 46 7 3
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2018 3e kwartaal 10 30 -3 100 32 42 4 16 1 5 100 2 13 30 44 7 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2018 4e kwartaal -3 6 -10 100 48 37 4 8 1 3 100 2 14 37 38 4 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2018 8 25 -3 100 32 42 4 15 1 5 100 2 13 30 44 6 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2019 1e kwartaal -14 -13 -15 100 43 35 6 13 0 3 100 3 15 45 31 2 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2019 2e kwartaal -14 -11 -17 100 21 45 11 19 0 4 100 3 17 38 33 2 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2019 3e kwartaal -8 -7 -9 100 23 45 11 16 1 4 100 3 19 38 31 2 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2019 4e kwartaal -15 -20 -12 100 31 44 7 12 0 5 100 8 29 36 21 2 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2019 -13 -13 -13 100 29 42 9 15 1 4 100 5 20 39 29 2 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2020 1e kwartaal -14 -18 -12 100 30 45 8 12 1 4 100 7 30 39 18 2 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2020 2e kwartaal -33 -48 -23 100 56 20 3 13 3 6 100 65 20 5 5 3 2
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2020 3e kwartaal -32 -54 -17 100 42 29 6 16 2 6 100 61 27 3 4 2 3
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2020 4e kwartaal -34 -54 -20 100 43 28 5 16 2 6 100 64 25 3 4 2 2
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2020 -28 -43 -18 100 42 30 5 14 2 5 100 49 25 13 8 2 3
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2021 1e kwartaal -25 -41 -14 100 48 29 2 15 1 4 100 41 34 8 10 3 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2021 2e kwartaal -13 -20 -8 100 39 34 4 15 2 5 100 16 32 18 26 4 4
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2021 3e kwartaal -13 -15 -11 100 35 42 8 9 2 4 100 6 22 26 34 7 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2021 4e kwartaal -32 -41 -27 100 44 35 8 8 1 4 100 6 18 33 30 6 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2021 -21 -29 -15 100 42 35 6 12 1 4 100 17 27 21 25 5 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2022 1e kwartaal -43 -56 -34 100 48 34 8 6 1 2 100 9 18 34 28 5 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2022 2e kwartaal -54 -70 -43 100 40 37 12 7 1 3 100 6 16 38 27 7 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2022 3e kwartaal -59 -76 -48 100 32 37 19 8 1 2 100 6 19 38 26 6 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2022 4e kwartaal -61 -75 -51 100 32 33 16 14 3 3 100 13 24 37 17 3 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2022 -54 -69 -44 100 38 35 14 9 2 2 100 9 19 37 24 5 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2023 1e kwartaal -46 -56 -39 100 13 32 29 19 4 4 100 7 24 39 21 3 7
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2023 2e kwartaal -43 -54 -35 100 13 30 24 23 4 5 100 5 22 44 20 2 8
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2023 3e kwartaal -45 -57 -36 100 15 29 23 25 3 5 100 7 22 46 16 1 7
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2023 4e kwartaal -39 -51 -31 100 17 33 18 23 4 6 100 7 27 40 17 1 8
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2023 -43 -55 -35 100 14 31 24 23 4 5 100 6 24 42 19 2 7
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2024 1e kwartaal -31 -44 -23 100 16 33 17 26 4 5 100 5 26 43 19 1 5
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2024 2e kwartaal -29 -40 -21 100 18 42 15 19 3 3 100 6 25 48 13 1 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2024 3e kwartaal -24 -38 -14 100 18 44 12 15 3 6 100 6 27 41 15 1 10
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2024 4e kwartaal -33 -48 -23 100 26 47 12 9 2 4 100 7 23 45 15 1 9
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2024 -29 -42 -20 100 20 41 14 18 3 5 100 6 25 44 15 1 8
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2025 1e kwartaal -39 -54 -29 100 31 44 11 9 1 3 100 7 25 45 13 1 9
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2025 2e kwartaal -39 -56 -28 100 29 42 12 10 3 5 100 7 26 47 12 1 8
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2025 3e kwartaal -34 -51 -24 100 28 45 13 8 1 5 100 7 28 43 13 0 8
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2025 4e kwartaal -30 -46 -19 100 22 52 10 11 2 3 100 8 36 41 8 0 6
Onderwijsniveau: vmbo, mbo1, havo-, vwo- 2025 -36 -52 -25 100 27 46 11 10 2 4 100 7 29 44 11 1 8
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat de ongecorrigeerde gegevens over de opvattingen en verwachtingen van Nederlandse consumenten ten aanzien van de algemene economische ontwikkelingen en de eigen financiële situatie. Op basis van deze gegevens wordt de indicator consumentenvertrouwen en de deelindicatoren economisch klimaat en koopbereidheid berekend. De gegevens kunnen worden uitgesplitst naar kenmerken van de persoon (o.a. geslacht, leeftijd, opleidingsniveau). De statistiek 'Consumenten Conjunctuuronderzoek' komt tot stand met medefinanciering door de Europese Commissie.

Gegevens beschikbaar vanaf: eerste kwartaal 2017.

Status van de cijfers
De cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 19 december 2025.
De cijfers van het vierde kwartaal 2025 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De nieuwe cijfers verschijnen op 23 maart 2026.

Toelichting onderwerpen

Consumentenvertrouwen
Indicator van het Consumentenvertrouwen. Dit is de oorspronkelijke, niet-gecorrigeerde reeks.

Het consumentenvertrouwen is een indicator die informatie geeft over het vertrouwen en opvattingen van consumenten ten aanzien van de ontwikkelingen van de Nederlandse economie en hun eigen financiële situatie. Samen met de deelindicatoren economisch klimaat en koopbereidheid dragen deze bij aan de voorspelling van korte termijn schommelingen van de particuliere consumptie, met in het bijzonder de vraag naar en de aanschaf van duurzame consumptiegoederen.

De indicator van het consumentenvertrouwen is het gemiddelde van de saldi van de percentages van positieve en negatieve antwoorden op de vragen over de economische situatie in de afgelopen en komende 12 maanden, de financiële situatie van het huishouden in de afgelopen en komende 12 maanden en of het een gunstige tijd is om grote aankopen te doen. De indicator kan een waarde aannemen van -100 (iedereen antwoordt negatief) tot +100 (iedereen antwoordt positief). Bij een waarde van 0 is het aandeel pessimisten gelijk aan het aandeel optimisten.


Economisch klimaat
Indicator van het Economisch klimaat. Dit is de oorspronkelijke, niet-gecorrigeerde reeks.

Het economisch klimaat is een indicator die informatie geeft over de opvattingen van consumenten ten aanzien van de ontwikkelingen van de Nederlandse economie. Samen met de indicatoren van het consumentenvertrouwen en de koopbereidheid dragen deze bij aan de voorspelling van korte termijn schommelingen van de particuliere consumptie, met in het bijzonder de vraag naar en de aanschaf van duurzame consumptiegoederen.

De indicator van het economisch klimaat is het gemiddelde van de saldi van het percentage van positieve en negatieve antwoorden op de vragen over de economische situatie in de afgelopen en komende 12 maanden. De indicator kan een waarde aannemen van -100 (iedereen antwoordt negatief) tot +100 (iedereen antwoordt positief). Bij een waarde van 0 is het aandeel pessimisten gelijk aan het aandeel optimisten.

Koopbereidheid
Indicator van de koopbereidheid. Dit is de oorspronkelijke, niet-gecorrigeerde reeks.

De koopbereidheid is een indicator die informatie geeft over de opvattingen van consumenten ten aanzien van hun eigen financiële situatie. Samen met de indicatoren van het consumentenvertrouwen en het economisch klimaat dragen deze bij aan de voorspelling van korte termijn schommelingen van de particuliere consumptie, met in het bijzonder de vraag naar en de aanschaf van duurzame consumptiegoederen.

De indicator van de koopbereidheid is het gemiddelde van de saldi van de percentages van positieve en negatieve antwoorden op de vragen over de financiële situatie van het huishouden in de afgelopen en komende 12 maanden en of het een gunstige tijd is om grote aankopen te doen. De indicator kan een waarde aannemen van -100 (iedereen antwoordt negatief) tot +100 (iedereen antwoordt positief). Bij een waarde van 0 is het aandeel pessimisten gelijk aan het aandeel optimisten.



Houdingen en verwachtingen consumenten
Houdingen en verwachtingen van consumenten ten aanzien van een aantal aspecten van de economische situatie in Nederland en de eigen financiële situatie.

Prijzen komende 12 maanden
Procentuele verdeling van antwoorden op de vraag: Wat verwacht u van de prijzen voor de komende 12 maanden?
Totaal
Sterker stijgen
Evenveel stijgen
Minder stijgen
Gelijk blijven
Dalen
Weet niet
Werkloosheid komende 12 maanden
Procentuele verdeling van antwoorden op de vraag: Wat verwacht u van de werkloosheid in Nederland voor de komende 12 maanden?
Totaal
Sterk stijgen
Een beetje stijgen
Hetzelfde blijven
Een beetje dalen
Sterk dalen
Weet niet