Gemeentebegrotingen; baten en lasten naar regio en grootteklasse

Gemeentebegrotingen; baten en lasten naar regio en grootteklasse

Gemeentelijke taakvelden Regiokenmerken Perioden Gemeentelijke begroting in mln euro Baten (mln euro) Gemeentelijke begroting in mln euro Lasten (mln euro) Gemeentelijke begroting in mln euro Saldo (mln euro) Gemeentelijke begroting in euro/inwoner Baten (euro/inwoner) Gemeentelijke begroting in euro/inwoner Lasten (euro/inwoner) Gemeentelijke begroting in euro/inwoner Saldo (euro/inwoner)
Totaal gemeentelijke taakvelden Nederland 2023* 71.541 71.541 0 4.016 4.016 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Nederland (LD) 2023* 7.093 7.093 0 4.035 4.035 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Oost-Nederland (LD) 2023* 14.019 14.019 0 3.725 3.725 0
Totaal gemeentelijke taakvelden West-Nederland (LD) 2023* 36.553 36.553 0 4.280 4.280 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuid-Nederland (LD) 2023* 13.877 13.877 0 3.696 3.696 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Groningen (PV) 2023* 2.751 2.751 0 4.614 4.614 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Fryslân (PV) 2023* 2.515 2.515 0 3.814 3.813 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Drenthe (PV) 2023* 1.827 1.827 0 3.639 3.639 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Overijssel (PV) 2023* 4.549 4.549 0 3.841 3.840 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Flevoland (PV) 2023* 1.858 1.858 0 4.177 4.177 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Gelderland (PV) 2023* 7.611 7.611 0 3.567 3.567 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Utrecht (PV) 2023* 4.913 4.913 0 3.540 3.540 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Holland (PV) 2023* 13.475 13.475 0 4.558 4.558 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuid-Holland (PV) 2023* 16.668 16.668 0 4.381 4.381 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zeeland (PV) 2023* 1.496 1.496 0 3.825 3.824 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Brabant (PV) 2023* 9.602 9.602 0 3.656 3.656 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Limburg (PV) 2023* 4.275 4.275 0 3.789 3.789 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Oost-Groningen (CR) 2023* 583 583 0 4.229 4.230 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Delfzijl en omgeving (CR) 2023* 354 354 0 7.799 7.799 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Overig Groningen (CR) 2023* 1.814 1.814 0 4.392 4.392 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Friesland (CR) 2023* 1.373 1.373 0 4.203 4.203 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidwest-Friesland (CR) 2023* 471 471 0 3.298 3.297 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidoost-Friesland (CR) 2023* 671 671 0 3.532 3.532 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Drenthe (CR) 2023* 717 717 0 3.668 3.668 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidoost-Drenthe (CR) 2023* 636 636 0 3.735 3.735 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidwest-Drenthe (CR) 2023* 474 474 0 3.476 3.476 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Overijssel (CR) 2023* 1.485 1.485 0 3.851 3.851 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidwest-Overijssel (CR) 2023* 636 636 0 3.973 3.972 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Twente (CR) 2023* 2.429 2.429 0 3.801 3.801 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Veluwe (CR) 2023* 2.431 2.431 0 3.396 3.396 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Achterhoek (CR) 2023* 1.334 1.334 0 3.283 3.283 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Arnhem/Nijmegen (CR) 2023* 3.105 3.105 0 4.103 4.103 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidwest-Gelderland (CR) 2023* 741 741 0 2.911 2.910 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Utrecht (CR) 2023* 4.913 4.913 0 3.540 3.540 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Kop van Noord-Holland (CR) 2023* 1.293 1.293 0 3.352 3.352 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Alkmaar en omgeving (CR) 2023* 894 894 0 3.502 3.502 0
Totaal gemeentelijke taakvelden IJmond (CR) 2023* 585 585 0 2.914 2.914 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Agglomeratie Haarlem (CR) 2023* 885 885 0 3.773 3.773 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zaanstreek (CR) 2023* 732 732 0 4.151 4.151 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Groot-Amsterdam (CR) 2023* 8.382 8.382 0 5.743 5.743 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023* 704 704 0 2.885 2.885 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023* 1.493 1.493 0 3.391 3.391 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023* 4.310 4.310 0 4.736 4.736 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Delft en Westland (CR) 2023* 900 900 0 3.742 3.742 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Oost-Zuid-Holland (CR) 2023* 1.237 1.237 0 3.580 3.580 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Groot-Rijnmond (CR) 2023* 7.205 7.205 0 4.840 4.840 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023* 1.523 1.523 0 4.011 4.011 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023* 369 369 0 3.489 3.489 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Overig Zeeland (CR) 2023* 1.127 1.127 0 3.949 3.949 0
Totaal gemeentelijke taakvelden West-Noord-Brabant (CR) 2023* 2.242 2.242 0 3.466 3.466 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Midden-Noord-Brabant (CR) 2023* 1.974 1.974 0 3.918 3.918 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023* 2.485 2.485 0 3.695 3.695 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023* 2.901 2.901 0 3.611 3.611 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Noord-Limburg (CR) 2023* 1.075 1.075 0 3.715 3.715 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Midden-Limburg (CR) 2023* 779 779 0 3.225 3.225 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Zuid-Limburg (CR) 2023* 2.422 2.422 0 4.053 4.053 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Flevoland (CR) 2023* 1.858 1.858 0 4.177 4.177 0
Totaal gemeentelijke taakvelden Minder dan 5 000 inwoners 2023* 81 81 0 6.335 6.334 1
Totaal gemeentelijke taakvelden 5 000 tot 10 000 inwoners 2023* 172 172 0 2.993 2.993 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 10 000 tot 20 000 inwoners 2023* 2.457 2.457 0 2.967 2.967 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 20 000 tot 50 000 inwoners 2023* 18.735 18.735 0 3.124 3.124 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 50 000 tot 100 000 inwoners 2023* 14.827 14.827 0 3.564 3.564 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 100 000 tot 150 000 inwoners 2023* 7.246 7.246 0 4.414 4.413 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 150 000 tot 250 000 inwoners 2023* 12.057 12.057 0 4.633 4.633 0
Totaal gemeentelijke taakvelden 250 000 inwoners of meer 2023* 15.967 15.967 0 6.346 6.346 0
Totaal bestuur en ondersteuning Nederland 2023* 50.782 14.951 35.831 2.850 839 2.011
Totaal bestuur en ondersteuning Noord-Nederland (LD) 2023* 5.126 1.397 3.729 2.916 795 2.121
Totaal bestuur en ondersteuning Oost-Nederland (LD) 2023* 10.100 2.765 7.335 2.684 735 1.949
Totaal bestuur en ondersteuning West-Nederland (LD) 2023* 25.563 7.853 17.710 2.993 920 2.074
Totaal bestuur en ondersteuning Zuid-Nederland (LD) 2023* 9.993 2.935 7.057 2.661 782 1.880
Totaal bestuur en ondersteuning Groningen (PV) 2023* 1.886 494 1.392 3.163 829 2.334
Totaal bestuur en ondersteuning Fryslân (PV) 2023* 1.876 557 1.319 2.844 844 2.000
Totaal bestuur en ondersteuning Drenthe (PV) 2023* 1.364 346 1.018 2.717 690 2.027
Totaal bestuur en ondersteuning Overijssel (PV) 2023* 3.324 953 2.370 2.806 805 2.001
Totaal bestuur en ondersteuning Flevoland (PV) 2023* 1.175 269 906 2.641 605 2.037
Totaal bestuur en ondersteuning Gelderland (PV) 2023* 5.601 1.543 4.058 2.625 723 1.902
Totaal bestuur en ondersteuning Utrecht (PV) 2023* 3.541 946 2.595 2.552 682 1.870
Totaal bestuur en ondersteuning Noord-Holland (PV) 2023* 9.185 3.215 5.971 3.107 1.087 2.020
Totaal bestuur en ondersteuning Zuid-Holland (PV) 2023* 11.774 3.402 8.372 3.095 894 2.200
Totaal bestuur en ondersteuning Zeeland (PV) 2023* 1.063 290 773 2.718 742 1.976
Totaal bestuur en ondersteuning Noord-Brabant (PV) 2023* 6.804 2.003 4.801 2.591 763 1.828
Totaal bestuur en ondersteuning Limburg (PV) 2023* 3.189 932 2.257 2.826 826 2.000
Totaal bestuur en ondersteuning Oost-Groningen (CR) 2023* 443 114 329 3.215 827 2.388
Totaal bestuur en ondersteuning Delfzijl en omgeving (CR) 2023* 143 37 106 3.160 815 2.345
Totaal bestuur en ondersteuning Overig Groningen (CR) 2023* 1.299 343 956 3.146 831 2.315
Totaal bestuur en ondersteuning Noord-Friesland (CR) 2023* 1.015 317 698 3.107 971 2.136
Totaal bestuur en ondersteuning Zuidwest-Friesland (CR) 2023* 360 106 254 2.520 740 1.779
Totaal bestuur en ondersteuning Zuidoost-Friesland (CR) 2023* 501 134 367 2.636 704 1.932
Totaal bestuur en ondersteuning Noord-Drenthe (CR) 2023* 532 134 398 2.722 687 2.035
Totaal bestuur en ondersteuning Zuidoost-Drenthe (CR) 2023* 486 123 362 2.850 723 2.127
Totaal bestuur en ondersteuning Zuidwest-Drenthe (CR) 2023* 347 89 258 2.544 652 1.891
Totaal bestuur en ondersteuning Noord-Overijssel (CR) 2023* 1.066 299 768 2.766 775 1.991
Totaal bestuur en ondersteuning Zuidwest-Overijssel (CR) 2023* 481 162 320 3.008 1.010 1.998
Totaal bestuur en ondersteuning Twente (CR) 2023* 1.776 493 1.283 2.779 771 2.008
Totaal bestuur en ondersteuning Veluwe (CR) 2023* 1.817 571 1.246 2.538 798 1.741
Totaal bestuur en ondersteuning Achterhoek (CR) 2023* 1.005 260 745 2.473 640 1.834
Totaal bestuur en ondersteuning Arnhem/Nijmegen (CR) 2023* 2.222 549 1.673 2.936 725 2.211
Totaal bestuur en ondersteuning Zuidwest-Gelderland (CR) 2023* 557 163 394 2.186 640 1.546
Totaal bestuur en ondersteuning Utrecht (CR) 2023* 3.541 946 2.595 2.552 682 1.870
Totaal bestuur en ondersteuning Kop van Noord-Holland (CR) 2023* 946 306 640 2.453 794 1.659
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over de begrote lasten en baten per taakveld (beleidsterrein) naar regio en grootteklasse in miljoenen euro's en in euro's per inwoner. De gepresenteerde cijfers zijn gebaseerd op gegevens die aansluiten op de definities en indelingen die de gemeenten zelf hanteren in hun administratie. Deze gegevens worden aan het CBS geleverd via de enquête Informatie voor Derden (Iv3). De voorschriften voor deze enquête zijn vastgelegd in het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) en de (ministeriële) Regeling vaststelling taakvelden en verstrekking informatie voor derden.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2017

Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn bij eerste publicatie voorlopig. In mei volgen nader voorlopige cijfers. De cijfers worden definitief op het moment dat cijfers over het volgende jaar aan de reeks worden toegevoegd.

Wijzigingen per 20 maart 2023:
De voorlopige cijfers voor 2023 zijn opgenomen.
De cijfers voor 2022 zijn definitief.

Met ingang van begrotingsjaar 2023 is er een verandering van de boekingsvoorschriften ingevoerd die met name invloed heeft op de cijfers bij de taakvelden Volksgezondheid, Algemene voorzieningen incl. wijkteams, Inkomensregelingen, Participatie, Maatwerkdienstverlening (WMO), Maatwerkdienstverlening 18+, Maatwerkdienstverlening 18-, Geëscaleerde zorg 18+ en Geëscaleerde zorg 18-. Bij deze taakvelden is een vergelijking met eerdere jaren daardoor moeizaam.
De volgende aanpassingen in de boekingsvoorschriften zijn ingevoerd:
- Lasten en baten met betrekking tot de Centra voor Jeugd en Gezin moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Algemene voorzieningen incl. wijkteams in plaats van Volksgezondheid
- Lasten en baten met betrekking tot de aanpak van huiselijk geweld en Veilig Thuis-toegangstaken moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Algemene voorzieningen incl. wijkteams in plaats van Geëscaleerde zorg 18+
- Lasten en baten met betrekking tot de schuldhulpverlening moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Inkomensregelingen in plaats van Maatwerkdienstverlening 18+
- Lasten en baten met betrekking tot woon- en vervoersdiensten moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Maatwerkvoorzieningen (WMO) in plaats van Maatwerkdienstverlening 18+
- Lasten en baten met betrekking tot de dagvoorziening in het kader van de WMO moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Maatwerkdienstverlening 18+ in plaats van Participatie.
- Lasten en baten met betrekking tot de inloopfunctie van de geestelijke gezondheidszorg moeten vanaf 2023 worden geboekt bij Maatwerkdienstverlening 18+ in plaats van Geëscaleerde zorg 18+.
Gemeenten hebben in verband met al deze aanpassingen ook hun financiële administratie aan moeten passen. Bij deze aanpassing hebben diverse gemeenten ook bedragen van Geëscaleerde zorg 18- overgeheveld naar andere taakvelden, met name Maatwerkdienstverlening 18-.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De voorlopige cijfers van het betreffende begrotingsjaar en de definitieve cijfers over het voorgaande begrotingsjaar worden in de maand maart van het begrotingsjaar geplaatst. In mei worden nader voorlopige cijfers geplaatst over het betreffende begrotingsjaar.
De cijfers kunnen worden bijgesteld op grond van het beschikbaar komen van nieuw of geactualiseerd bronmateriaal. Over het algemeen zijn de bijstellingen gering van omvang. In mei komen de bijstellingen vooral doordat gemeenten die heringedeeld zijn, hun cijfers over de gemeentebegrotingen pas in april van hetzelfde jaar aan het CBS hoeven te sturen. Voor de voorlopige cijfers wordt een bijraming gemaakt voor deze heringedeelde gemeenten en eventuele andere non-respons. In de nader voorlopige cijfers zijn de door de heringedeelde gemeenten aangeleverde cijfers verwerkt. Tot slot wordt bij de analyse van de gemeentebegrotingen wel eens vastgesteld dat de gemeente in het voorgaande jaar een fout heeft gemaakt in de aanlevering. Dit is hersteld in de definitieve cijfers.

Door wijzigingen in de brongegevens, Informatie voor derden (Iv3), zijn de gegevens met ingang van de begroting 2017 niet geheel vergelijkbaar met de gegevens over eerdere jaren. Meer informatie hierover is te vinden in paragraaf 3 onder 'relevante tabellen'.

Toelichting onderwerpen

Gemeentelijke begroting in mln euro
Cijfers op basis van de gemeentelijke begrotingen weergegeven in miljoenen euro's.
Baten
De baten van de gemeentelijke begroting in miljoenen euro's.

Onder de gemeentelijke baten vallen o.a. rentebaten, verkoop van grond, goederen en diensten, ontvangen overdrachten en heffingen door gemeenten.
De baten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).

Het grootste deel van de gemeentelijke baten bestaat uit de ontvangen bijdrage uit het Gemeentefonds, overige doeluitkeringen van het rijk en de ontvangen gemeentelijke heffingen.
Lasten
De lasten van de gemeentelijke begroting in miljoenen euro's.

Onder de gemeentelijke lasten vallen o.a. de betaalde lonen en salarissen, rentelasten, aankoop van (niet) duurzame goederen en diensten (inclusief energiekosten en kosten van inhuur van personeel) en betaalde inkomensoverdrachten, alsmede de afschrijvingen, de betaalde investeringsbijdragen aan overheden en derden en de grondaankopen.
De lasten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).
Saldo
Het verschil tussen de baten en de lasten van de gemeentelijke begroting in miljoenen euro's.
Gemeentelijke begroting in euro/inwoner
Cijfers op basis van de gemeentelijke begrotingen weergegeven in euro per inwoner.
Baten
De baten van de gemeentelijke begroting in euro's per inwoner.

Onder de gemeentelijke baten vallen o.a. rentebaten, verkoop van grond, goederen en diensten, ontvangen overdrachten en heffingen door gemeenten.
De baten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).

Het grootste deel van de gemeentelijke baten bestaat uit de ontvangen bijdrage uit het Gemeentefonds, overige doeluitkeringen van het rijk en de ontvangen gemeentelijke heffingen.
Lasten
De lasten van de gemeentelijke begroting in euro's per inwoner.

Onder de gemeentelijke lasten vallen o.a. de betaalde lonen en salarissen, rentelasten, aankoop van (niet) duurzame goederen en diensten (inclusief energiekosten en kosten van inhuur van personeel) en betaalde inkomensoverdrachten, alsmede de afschrijvingen, de betaalde investeringsbijdragen aan overheden en derden en de grondaankopen.
De lasten worden geregistreerd inclusief interne verrekeningen (o.a. mutaties in voorzieningen).
Saldo
Het verschil tussen de baten en de lasten van de gemeentelijke begroting in euro's per inwoner.