Gemeenterekeningen; baten en lasten naar regio en grootteklasse 2004-2016
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat cijfers over de lasten en baten per functie (beleidsterrein) naar regio en grootteklasse in miljoenen euro's en in euro's per inwoner. De gepresenteerde cijfers zijn gebaseerd op gegevens die aansluiten op de definities en indelingen die de gemeenten zelf hanteren in hun administratie. Deze gegevens worden aan het CBS geleverd via de enquête Informatie voor Derden (Iv3). De voorschriften voor deze enquête zijn vastgelegd in de Ministeriële Regeling Informatie voor derden.
Gegevens beschikbaar van 2004 tot en met 2016.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 19 december 2018:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Deze tabel wordt opgevolgd door Gemeenterekeningen; baten en lasten naar regio en grootteklasse. Zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Functies in mln euro
- De beleidsterreinen waarop de gemeente actief is. De gebruikte indeling is een aggregatie van de indeling volgens de Ministeriële Regeling Informatie voor derden, zijnde de regelgeving voor de enquête Informatie voor Derden (Iv3) die ten grondslag ligt aan deze tabel.
- Sociale voorz. en maatsch. dienstverl.
- Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening.
De afbakening van deze functie komt vrijwel overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. De functie is uitgesplitst naar Inkomensvoorzieningen, Werkgelegenheid, Jeugd en WMO en Vreemdelingen, tehuizen en kinderopvang.- Inkomensvoorzieningen
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen, Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk, Overige sociale zekerheidsregelingen vanuit het Rijk en Gemeentelijk armoede en schuldenbeleid. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen.
Met ingang van 2011 zijn ook lasten en baten van de functie Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk onder deze functie opgenomen, in de jaren daarvoor was de functie alleen voor de bijstandsverlening bestemd. De gemeentelijke verantwoordelijkheid en taken in verband met bijstandverlening, volgens de hiervoor geldende wetgeving. Dit betreft (vanaf 2004) in hoofdzaak de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB), het zogenaamde inkomensdeel van het Fonds werk en inkomen. Voorheen betrof dat de Algemene bijstandswet. Andere relevante regelgeving voor deze functie is bijvoorbeeld het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004. Vanaf 2011 ook de gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen kunstenaars (Wik)). Veelal vinden de werkzaamheden in verband met deze functie plaats bij de gemeentelijke sociale dienst.
Vanaf het verslagjaar 2015 heet deze functie Bijstandsverlening, inkomensvoorzieningen- en subsidies.
- Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk.
Met ingang van het verslagjaar 2011 is deze functie komen te vervallen. Vanaf 2011 zijn de onderstaande lasten en baten opgenomen onder de functie Bijstandsverlening, inkomensvoorzieningen- en subsidies. De gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen kunstenaars (Wik)).
- Overige sociale zekerheidsregelingen vanuit het Rijk.
De taken en verantwoordelijkheden voor overige sociale zekerheidsregelingen, die niet onder de functies Bijstandverlening en Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk vallen. Het gaat hier voornamelijk om eenmalige uitkeringen gebaseerd op de relevante sociale zekerheidswetten en -regelingen.
- Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid.
De gemeentelijke activiteiten in verband met de bijzondere bijstand, armoede- en schuldenbeleid, de kwijtschelding van lokale belastingen en dergelijke. De kwijtscheldingen kunnen de gemeentelijke belastingen betreffen, maar ook andere heffingen zoals de riool- en reinigingsrechten en de afvalstoffenheffing. Van het beleid voor de (sociale) minima kunnen ook kortingen op bezoek/deelname aan bijvoorbeeld musea, sportclubs, de bibliotheek enzovoorts deel uitmaken.
- Vreemdelingen, tehuizen en kinderopvang
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Zeehavens, Binnenhavens en vaarwegen, Luchtvaart en Iv3-functie Waterkering, afwatering en landaanwinning. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Vreemdelingen.
De taken op het gebied van: de uitvoering van de vreemdelingenwet, de inburgering en integratie van nieuwkomers in Nederland (en van oudkomers: dit zijn nieuwkomers van wat verder terug in de tijd, die verplicht zijn in te burgeren), etnische minderheden, de opvang en zorg van asielzoekers, enzovoorts. Met ingang van 2010 is de uitvoering van de Wet Inburgering (WI) verantwoord op de functie Re-integratie- en participatievoorzieningen Participatiewet (zie de toelichting bij die functie).
- Tehuizen.
De taken en verantwoordelijkheden voor bepaalde vormen van huisvesting voor specifieke doelgroepen: tehuizen voor lichamelijk en/of zintuiglijk gehandicapten (zonder dat er sprake is van medische behandeling); tehuizen, anders dan voor gehandicapten, zoals sociale kindertehuizen, internaten, tehuizen voor daklozen, militaire tehuizen, zeemanshuizen, bejaardenoorden.
- Kinderdagopvang.
De taken en verantwoordelijkheden op het gebied van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang.
- Financiering en algemene dekkingsmid.
- Financiering en algemene dekkingsmiddelen.
De afbakening van deze functie komt grotendeels overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 9 Financiering en algemene dekkingsmiddelen, met uitzondering van de Iv3-functies die betrekking hebben op het toevoegen en/of onttrekken aan reserves.
De functie is uitgesplitst naar Uitkeringen Gemeentefonds, Onroerende zaakbelasting, Geldleningen en uitzettingen en Overige baten en lasten.- Uitkeringen gemeentefonds
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Uitkeringen gemeentefonds en Integratie-uitkering Sociaal domein (naam is met ingang van 2016, hiervoor heette deze functie Uitkering deelfonds sociaal domein). De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Uitkering gemeentefonds.
Op deze functie staan de uitkeringen uit het gemeentefonds. Het betreft de algemene uitkering, de integratie-uitkeringen, de decentralisatie-uitkeringen en de uitkeringen uit hoofde van artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet. Uitkeringen die niet tot de bovengenoemde behoren, zoals de specifieke uitkeringen, worden geboekt op de functie van het beleidsterrein waarop de specifieke uitkering betrekking heeft. Tot deze functie behoort ook niet de Uitkering deelfonds sociaal domein, deze uitkering wordt op functie Uitkering deelfonds sociaal domein verantwoord.
- Integratie-uitkering Sociaal domein (naam is met ingang van 2016, hiervoor heette deze functie Uitkering deelfonds sociaal domein).
Op deze functie staat de integratie-uitkering Sociaal domein. Deze integratie-uitkering maakt deel uit van het gemeentefonds. Door afzondering van dit deel van het gemeentefonds is het mogelijk om de integratie-uitkering Sociaal domein in relatie tot de taken in het sociaal domein te monitoren. Onder de taken in het Sociaal domein worden de taken verstaan die in de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 aan gemeenten zijn toegekend, alsmede de taak voor de gemeenten om participatievoorzieningen aan te bieden.
- Geldleningen en uitzettingen
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar, Overige financiële middelen en Geldleningen en uitzettingen >= 1 jaar. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar.
De activiteiten die verband houden met de treasuryfunctie (beheer van de financiële structuur en optimalisatie van de financiële stromen), voor zover gerelateerd aan de financiële uitzettingen en leningen (van en aan andere partijen) met een looptijd korter dan één jaar.
- Overige financiële middelen.
Baten en lasten die niet onder een andere functie ondergebracht kunnen worden, zoals baten en lasten met betrekking tot aandelen, opbrengsten van gemeentelijke eigendommen en schenkingen en legaten (middelen verkregen uit een nalatenschap).
- Geldleningen en uitzettingen >= 1 jaar.
De activiteiten die verband houden met de treasuryfunctie (beheer van de financiële structuur en optimalisatie van de financiële stromen), voor zover gerelateerd aan de financiële uitzettingen en leningen (van en aan andere partijen) met een looptijd vanaf één jaar. De betaalde rente van opgenomen langlopende leningen bij derden wordt niet onder deze functie geboekt, maar wordt aan de diverse betrokken functies toegerekend. Tot deze functie behoren ook de baten die verband houden met de bespaarde rente door interne financiering (financiering met aanwezige (geld)middelen en niet door het opnemen van leningen) via de reserves en voorzieningen, ook - uit praktische overwegingen - indien de reserves en voorzieningen gebruikt worden voor financiering korter dan een jaar.
- Functies in euro/inwoner
- De beleidsterreinen waarop de gemeente actief is. De gebruikte indeling is een aggregatie van de indeling volgens de Ministeriële Regeling Informatie voor derden, zijnde de regelgeving voor de enquête Informatie voor Derden (Iv3) die ten grondslag ligt aan deze tabel.
- Sociale voorz. en maatsch. dienstverl.
- Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening.
De afbakening van deze functie komt vrijwel overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 6 Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening. De functie is uitgesplitst naar Inkomensvoorzieningen, Werkgelegenheid, Jeugd en WMO en Vreemdelingen, tehuizen en kinderopvang.- Inkomensvoorzieningen
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen, Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk, Overige sociale zekerheidsregelingen vanuit het Rijk en Gemeentelijk armoede en schuldenbeleid. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Bijstandsverlening en inkomensvoorzieningen.
Met ingang van 2011 zijn ook lasten en baten van de functie Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk onder deze functie opgenomen, in de jaren daarvoor was de functie alleen voor de bijstandsverlening bestemd. De gemeentelijke verantwoordelijkheid en taken in verband met bijstandverlening, volgens de hiervoor geldende wetgeving. Dit betreft (vanaf 2004) in hoofdzaak de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB), het zogenaamde inkomensdeel van het Fonds werk en inkomen. Voorheen betrof dat de Algemene bijstandswet. Andere relevante regelgeving voor deze functie is bijvoorbeeld het Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004. Vanaf 2011 ook de gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen kunstenaars (Wik)). Veelal vinden de werkzaamheden in verband met deze functie plaats bij de gemeentelijke sociale dienst.
Vanaf het verslagjaar 2015 heet deze functie Bijstandsverlening, inkomensvoorzieningen- en subsidies.
- Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk.
Met ingang van het verslagjaar 2011 is deze functie komen te vervallen. Vanaf 2011 zijn de onderstaande lasten en baten opgenomen onder de functie Bijstandsverlening, inkomensvoorzieningen- en subsidies. De gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen kunstenaars (Wik)).
- Overige sociale zekerheidsregelingen vanuit het Rijk.
De taken en verantwoordelijkheden voor overige sociale zekerheidsregelingen, die niet onder de functies Bijstandverlening en Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk vallen. Het gaat hier voornamelijk om eenmalige uitkeringen gebaseerd op de relevante sociale zekerheidswetten en -regelingen.
- Gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid.
De gemeentelijke activiteiten in verband met de bijzondere bijstand, armoede- en schuldenbeleid, de kwijtschelding van lokale belastingen en dergelijke. De kwijtscheldingen kunnen de gemeentelijke belastingen betreffen, maar ook andere heffingen zoals de riool- en reinigingsrechten en de afvalstoffenheffing. Van het beleid voor de (sociale) minima kunnen ook kortingen op bezoek/deelname aan bijvoorbeeld musea, sportclubs, de bibliotheek enzovoorts deel uitmaken.
- Vreemdelingen, tehuizen en kinderopvang
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Zeehavens, Binnenhavens en vaarwegen, Luchtvaart en Iv3-functie Waterkering, afwatering en landaanwinning. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Vreemdelingen.
De taken op het gebied van: de uitvoering van de vreemdelingenwet, de inburgering en integratie van nieuwkomers in Nederland (en van oudkomers: dit zijn nieuwkomers van wat verder terug in de tijd, die verplicht zijn in te burgeren), etnische minderheden, de opvang en zorg van asielzoekers, enzovoorts. Met ingang van 2010 is de uitvoering van de Wet Inburgering (WI) verantwoord op de functie Re-integratie- en participatievoorzieningen Participatiewet (zie de toelichting bij die functie).
- Tehuizen.
De taken en verantwoordelijkheden voor bepaalde vormen van huisvesting voor specifieke doelgroepen: tehuizen voor lichamelijk en/of zintuiglijk gehandicapten (zonder dat er sprake is van medische behandeling); tehuizen, anders dan voor gehandicapten, zoals sociale kindertehuizen, internaten, tehuizen voor daklozen, militaire tehuizen, zeemanshuizen, bejaardenoorden.
- Kinderdagopvang.
De taken en verantwoordelijkheden op het gebied van kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en buitenschoolse opvang.
- Financiering en algemene dekkingsmid.
- Financiering en algemene dekkingsmiddelen.
De afbakening van deze functie komt grotendeels overeen met die van Iv3-hoofdfunctie 9 Financiering en algemene dekkingsmiddelen, met uitzondering van de Iv3-functies die betrekking hebben op het toevoegen en/of onttrekken aan reserves.
De functie is uitgesplitst naar Uitkeringen Gemeentefonds, Onroerende zaakbelasting, Geldleningen en uitzettingen en Overige baten en lasten.- Uitkeringen gemeentefonds
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Uitkeringen gemeentefonds en Integratie-uitkering Sociaal domein (naam is met ingang van 2016, hiervoor heette deze functie Uitkering deelfonds sociaal domein). De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Uitkering gemeentefonds.
Op deze functie staan de uitkeringen uit het gemeentefonds. Het betreft de algemene uitkering, de integratie-uitkeringen, de decentralisatie-uitkeringen en de uitkeringen uit hoofde van artikel 12 van de Financiële-verhoudingswet. Uitkeringen die niet tot de bovengenoemde behoren, zoals de specifieke uitkeringen, worden geboekt op de functie van het beleidsterrein waarop de specifieke uitkering betrekking heeft. Tot deze functie behoort ook niet de Uitkering deelfonds sociaal domein, deze uitkering wordt op functie Uitkering deelfonds sociaal domein verantwoord.
Integratie-uitkering Sociaal domein (naam is met ingang van 2016, hiervoor heette deze functie Uitkering deelfonds sociaal domein).
Op deze functie staat de integratie-uitkering deelfonds sociaal domein. Deze integratie-uitkering maakt deel uit van het gemeentefonds. Door afzondering van dit deel van het gemeentefonds is het mogelijk om de integratie-uitkering deelfonds sociaal domein in relatie tot de taken in het sociaal domein te monitoren. Onder de taken in het Sociaal domein worden de taken verstaan die in de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 aan gemeenten zijn toegekend, alsmede de taak voor de gemeenten om participatievoorzieningen aan te bieden.
- Geldleningen en uitzettingen
- De afbakening van deze functie komt overeen met die van de Iv3-functies Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar, Overige financiële middelen en Geldleningen en uitzettingen >= 1 jaar. De definities van deze Iv3-functies zijn als volgt:
- Geldleningen en uitzettingen < 1 jaar.
De activiteiten die verband houden met de treasuryfunctie (beheer van de financiële structuur en optimalisatie van de financiële stromen), voor zover gerelateerd aan de financiële uitzettingen en leningen (van en aan andere partijen) met een looptijd korter dan één jaar.
- Overige financiële middelen.
Baten en lasten die niet onder een andere functie ondergebracht kunnen worden, zoals baten en lasten met betrekking tot aandelen, opbrengsten van gemeentelijke eigendommen en schenkingen en legaten (middelen verkregen uit een nalatenschap).
- Geldleningen en uitzettingen >= 1 jaar.
De activiteiten die verband houden met de treasuryfunctie (beheer van de financiële structuur en optimalisatie van de financiële stromen), voor zover gerelateerd aan de financiële uitzettingen en leningen (van en aan andere partijen) met een looptijd vanaf één jaar. De betaalde rente van opgenomen langlopende leningen bij derden wordt niet onder deze functie geboekt, maar wordt aan de diverse betrokken functies toegerekend. Tot deze functie behoren ook de baten die verband houden met de bespaarde rente door interne financiering (financiering met aanwezige (geld)middelen en niet door het opnemen van leningen) via de reserves en voorzieningen, ook - uit praktische overwegingen - indien de reserves en voorzieningen gebruikt worden voor financiering korter dan een jaar.