Zuivering van stedelijk afvalwater; procesgegevens afvalwaterbehandeling
| Indelingen | Stroomgebieddistricten | Perioden | Aanvoer van afvalwater (influent) Hoeveelheden Volume afvalwater (1 000 m3) | Afvoer van afvalwater (effluent) Hoeveelheden Volume afvalwater (1 000 m3) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Slibbelasting CZV (g/kg droge stof) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Slibbelasting BZV (g/kg droge stof) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Slibindex (ml/g) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Slibconcentratie (kg droge stof/m3) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Slibleeftijd (d) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Specifieke slibproductie per verwijd CZV (g droge stof/kg) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Specifieke slibproductie per verwijd BZV (g droge stof/kg) | Gemiddelde parameters actief-slibproces Specifiek energieverbruik per verw TZV (Wh/kg) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Nederland | 2023 | 1.307.691 | 1.307.691 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Eems | 2023 | 91.423 | 91.423 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Rijn-Noord | 2023 | 119.219 | 119.219 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Rijn-Oost | 2023 | 298.697 | 298.697 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Rijn-West | 2023 | 357.306 | 357.306 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Schelde | 2023 | 44.338 | 44.338 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal oppervlaktewater | Maas | 2023 | 396.709 | 396.709 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Nederland | 2023 | 302.407 | 302.407 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Eems | 2023 | 4.767 | 4.767 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Rijn-Noord | 2023 | 72.441 | 72.441 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Rijn-Oost | 2023 | 27.607 | 27.607 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Rijn-West | 2023 | 139.603 | 139.603 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Schelde | 2023 | 43.230 | 43.230 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op reg. polder- en boezemwater | Maas | 2023 | 14.759 | 14.759 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Nederland | 2023 | 640.600 | 640.600 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Eems | 2023 | 1.517 | 1.517 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Rijn-Noord | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Rijn-Oost | 2023 | 159.504 | 159.504 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op regionaal stromend water | Rijn-West | 2023 | 112.298 | 112.298 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Schelde | 2023 | 1.108 | 1.108 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op regionaal stromend water | Maas | 2023 | 366.173 | 366.173 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Nederland | 2023 | 937.573 | 937.573 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Eems | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Rijn-Noord | 2023 | 3.698 | 3.698 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Rijn-Oost | 2023 | 139.665 | 139.665 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op rijkswater | Rijn-West | 2023 | 610.953 | 610.953 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Schelde | 2023 | 60.061 | 60.061 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op rijkswater | Maas | 2023 | 123.195 | 123.195 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Nederland | 2023 | 550.811 | 550.811 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Eems | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Rijn-Noord | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Rijn-Oost | 2023 | 114.396 | 114.396 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Rijn-West | 2023 | 330.497 | 330.497 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Schelde | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: grote rivieren | Maas | 2023 | 105.918 | 105.918 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Nederland | 2023 | 191.259 | 191.259 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Eems | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Rijn-Noord | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Rijn-Oost | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Rijn-West | 2023 | 174.146 | 174.146 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Schelde | 2023 | 1.346 | 1.346 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: kanalen | Maas | 2023 | 15.767 | 15.767 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Nederland | 2023 | 26.779 | 26.779 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Eems | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Rijn-Noord | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Rijn-Oost | 2023 | 25.269 | 25.269 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op Rijkswateren: meren | Rijn-West | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Schelde | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: meren | Maas | 2023 | 1.510 | 1.510 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Nederland | 2023 | 168.725 | 168.725 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Eems | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Rijn-Noord | 2023 | 3.698 | 3.698 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Rijn-Oost | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Rijn-Midden | 2023 | ||||||||||
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Rijn-West | 2023 | 106.310 | 106.310 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Schelde | 2023 | 58.716 | 58.716 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Lozing op Rijkswateren: zee/estuaria | Maas | 2023 | 0 | 0 | . | . | . | . | . | . | . | . |
| Bron: CBS. | ||||||||||||
Tabeltoelichting
Deze tabel geeft informatie over het functioneren van het zuiveringsproces van stedelijke afvalwaterzuiveringsinstallaties: de aan- en afvoer van verontreinigingen, de behaalde zuiveringsrendementen en de gemiddelde waarden van een aantal specifieke procesparameters (=variabele waarmee het zuiveringsproces gecontroleerd en geoptimaliseerd kan worden).
De gegevens zijn beschikbaar voor de volgende selecties:
- type zuiveringsinstallatie
- type en beheersvorm van het oppervlaktewater waarop wordt geloosd.
Tevens kunnen de gegevens per stroomgebieddistrict worden weergegeven.
Ingaande 2017 worden de gegevens over zware metalen en over procesparameters alleen in de even jaren verzameld.
Gegevens beschikbaar vanaf: 1981.
Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 21 maart 2025:
De tabel is aangevuld met cijfers over 2023.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De nieuwe cijfers over 2024 verschijnen in maart 2026.
Toelichting onderwerpen
- Aanvoer van afvalwater (influent)
- Jaarlijkse gegevens over de concentraties (gehaltes) en hoeveelheden van verontreinigende stoffen in het aangevoerde afvalwater van rioolwaterzuiveringsinstallaties (influent).
- Hoeveelheden
- Jaarlijkse gegevens over de hoeveelheden van verontreinigende stoffen in het aangevoerde afvalwater van rioolwaterzuiveringsinstallaties (influent).
- Volume afvalwater
- De aangevoerde hoeveelheid afvalwater per jaar.
- Afvoer van afvalwater (effluent)
- Jaarlijkse gegevens over de concentraties en hoeveelheden verontreinigende stoffen in het gezuiverde afvalwater (effluent) dat vanuit de rioolwaterzuiveringsinstallaties wordt geloosd.
- Hoeveelheden
- Jaarlijkse gegevens over de resterende hoeveelheden verontreinigende stoffen in het gezuiverde afvalwater (effluent) dat vanuit de rioolwaterzuiveringsinstallaties wordt geloosd.
- Volume afvalwater
- De hoeveelheid behandeld afvalwater per jaar.
- Gemiddelde parameters actief-slibproces
- Deze procesparameters zijn met name van belang voor de controle en sturing van het zuiveringsproces. Gegevens voor de even jaren vanaf 1992 ontbreken. Alhoewel voor deze parameters geldt dat vooral individuele actuele waarden bruikbaar zijn, worden in deze publicatie toch de landelijke gemiddelden gepubliceerd. De parameters zijn van belang voor installaties die werken volgens het zogenaamde actief-slibproces: alle installaties waarbij gesuspendeerde bacteriën ('actief slib') in een belucht bassin zorgen voor de afbraak van de verontreinigingen. Hieronder vallen onder andere de aeratietanks, de oxidatietanks en -sloten en de carrousels.
- Slibbelasting CZV
- Slibbelasting Chemisch Zuurstof Verbruik.
De hoeveelheid CZV die per dag per kilogram actieve bacteriemassa (ofwel 'actief slib') wordt aangevoerd in het bassin waarin de biologische zuivering plaatsvindt.
- Slibbelasting BZV
- Slibbelasting Biochemisch Zuurstof Verbruik.
De hoeveelheid BZV die per dag per kilogram actieve bacteriemassa (ofwel 'actief slib') wordt aangevoerd in het bassin waarin de biologische zuivering plaatsvindt.
- Slibindex
- De slibindex geeft informatie over de bezinkeigenschappen van het actieve zuiveringsslib. Een waarde lager dan 150 geeft aan dat het slib goed bezinkbaar is.
- Slibconcentratie
- De gemiddelde concentratie van zuiveringsslib in de bassins waar de biologische zuivering plaatsvindt, uitgedrukt als kilogram droge stof per m3 bassin.
- Slibleeftijd
- De gemiddelde leeftijd (verblijftijd) van het actieve zuiveringsslib in de bassins waar de biologische zuivering plaatsvindt.
- Specifieke slibproductie per verwijd CZV
- Specifieke slibproductie per verwijderde Chemisch Zuurstof Verbruik.
De hoeveelheid geproduceerd zuiveringsslib in de biologische trap (beluchtingsruimte of oxidatiebed), per verwijderde hoeveelheid CZV, uitgedrukt in gram droge stof per verwijderde kilogram CZV.
- Specifieke slibproductie per verwijd BZV
- Specifieke slibproductie per verwijderde Biochemisch Zuurstof Verbruik.
De hoeveelheid geproduceerd zuiveringsslib in de biologische trap (beluchtingsruimte of oxidatiebed) per verwijderde hoeveelheid BZV, uitgedrukt in gram droge stof per verwijderde kilogram BZV.
- Specifiek energieverbruik per verw TZV
- Specifiek energieverbruik per verwijderde Totaal Zuurstof Verbruik.
De hoeveelheid elektriciteit nodig voor de beluchting om 1 kg TZV te verwijderen uit het afvalwater.
TZV = Totaal Zuurstof Verbruik
TZV wordt berekend als de hoeveelheid CZV + 4,57 * de hoeveelheid N-Kjeldahl.