Dierlijke mest;prod. en mineralenuitscheiding;bedrijfstype,regio, 1990-2017

Dierlijke mest;prod. en mineralenuitscheiding;bedrijfstype,regio, 1990-2017

Bedrijfstype Regio's Perioden Stikstofuitscheiding (N) Gasvormige stikstofverliezen (N) Ammoniakverlies tijdens beweiding (N) (1 000 kg) Productie en plaatsingsruimte mest Bedrijven zonder overproductie mineralen Aandeel bedrijven zonder overproductie (%) Productie en plaatsingsruimte mest Bedrijven met overproductie mineralen Aandeel bedrijven met overproductie (%)
Totaal landbouwbedrijven Nederland 2017* 1.300 60 40
Totaal landbouwbedrijven Noord-Nederland (LD) 2017* 430 58 42
Totaal landbouwbedrijven Oost-Nederland (LD) 2017* 380 53 47
Totaal landbouwbedrijven West-Nederland (LD) 2017* 310 74 26
Totaal landbouwbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2017* 220 56 44
Totaal landbouwbedrijven Groningen (PV) 2017* 100 65 35
Totaal landbouwbedrijven Friesland (PV) 2017* 260 46 54
Totaal landbouwbedrijven Drenthe (PV) 2017* 80 69 31
Totaal landbouwbedrijven Overijssel (PV) 2017* 170 45 55
Totaal landbouwbedrijven Flevoland (PV) 2017* 20 81 19
Totaal landbouwbedrijven Gelderland (PV) 2017* 190 54 46
Totaal landbouwbedrijven Utrecht (PV) 2017* 80 45 55
Totaal landbouwbedrijven Noord-Holland (PV) 2017* 100 78 22
Totaal landbouwbedrijven Zuid-Holland (PV) 2017* 100 75 25
Totaal landbouwbedrijven Zeeland (PV) 2017* 30 90 10
Totaal landbouwbedrijven Noord-Brabant (PV) 2017* 170 52 48
Totaal landbouwbedrijven Limburg (PV) 2017* 50 68 32
Totaal landbouwbedrijven Concentratiegebied Oost 2017* 260 44 56
Totaal landbouwbedrijven Concentratiegebied Zuid 2017* 170 51 49
Totaal landbouwbedrijven Niet-concentratiegebied 2017* 900 69 31
Totaal graasdierbedrijven Nederland 2017* 1.300 41 59
Totaal graasdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2017* 420 44 56
Totaal graasdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2017* 350 41 59
Totaal graasdierbedrijven West-Nederland (LD) 2017* 290 46 54
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2017* 190 29 71
Totaal graasdierbedrijven Groningen (PV) 2017* 90 40 60
Totaal graasdierbedrijven Friesland (PV) 2017* 250 40 60
Totaal graasdierbedrijven Drenthe (PV) 2017* 70 55 45
Totaal graasdierbedrijven Overijssel (PV) 2017* 160 40 60
Totaal graasdierbedrijven Flevoland (PV) 2017* 20 19 81
Totaal graasdierbedrijven Gelderland (PV) 2017* 170 44 56
Totaal graasdierbedrijven Utrecht (PV) 2017* 80 38 62
Totaal graasdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2017* 100 56 44
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2017* 100 43 57
Totaal graasdierbedrijven Zeeland (PV) 2017* 20 46 54
Totaal graasdierbedrijven Noord-Brabant (PV) 2017* 150 27 73
Totaal graasdierbedrijven Limburg (PV) 2017* 40 39 61
Totaal graasdierbedrijven Concentratiegebied Oost 2017* 250 39 61
Totaal graasdierbedrijven Concentratiegebied Zuid 2017* 150 26 74
Totaal graasdierbedrijven Niet-concentratiegebied 2017* 850 45 55
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Nederland 2017* 900 24 76
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Noord-Nederland (LD) 2017* 340 29 71
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Oost-Nederland (LD) 2017* 250 24 76
(Sterk gespec.) melkveebedrijven West-Nederland (LD) 2017* 210 26 74
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Zuid-Nederland (LD) 2017* 140 11 89
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Groningen (PV) 2017* 70 24 76
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Friesland (PV) 2017* 210 26 74
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Drenthe (PV) 2017* 50 43 57
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Overijssel (PV) 2017* 120 22 78
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Flevoland (PV) 2017* 10 11 89
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Gelderland (PV) 2017* 120 28 72
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Utrecht (PV) 2017* 60 21 79
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Noord-Holland (PV) 2017* 70 38 62
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Zuid-Holland (PV) 2017* 70 22 78
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Zeeland (PV) 2017* 10 19 81
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Noord-Brabant (PV) 2017* 110 9 91
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Limburg (PV) 2017* 20 18 82
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Concentratiegebied Oost 2017* 180 20 80
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Concentratiegebied Zuid 2017* 110 8 92
(Sterk gespec.) melkveebedrijven Niet-concentratiegebied 2017* 650 29 71
Overige graasdierbedrijven Nederland 2017* 300 65 35
Overige graasdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2017* 80 75 25
Overige graasdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2017* 100 62 38
Overige graasdierbedrijven West-Nederland (LD) 2017* 80 74 26
Overige graasdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2017* 60 51 49
Overige graasdierbedrijven Groningen (PV) 2017* 20 75 25
Overige graasdierbedrijven Friesland (PV) 2017* 40 76 24
Overige graasdierbedrijven Drenthe (PV) 2017* 20 74 26
Overige graasdierbedrijven Overijssel (PV) 2017* 40 67 33
Overige graasdierbedrijven Flevoland (PV) 2017* 0 50 50
Overige graasdierbedrijven Gelderland (PV) 2017* 60 59 41
Overige graasdierbedrijven Utrecht (PV) 2017* 20 67 33
Overige graasdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2017* 30 80 20
Overige graasdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2017* 30 76 24
Overige graasdierbedrijven Zeeland (PV) 2017* 10 69 31
Overige graasdierbedrijven Noord-Brabant (PV) 2017* 40 49 51
Overige graasdierbedrijven Limburg (PV) 2017* 20 58 42
Overige graasdierbedrijven Concentratiegebied Oost 2017* 70 60 40
Overige graasdierbedrijven Concentratiegebied Zuid 2017* 40 49 51
Overige graasdierbedrijven Niet-concentratiegebied 2017* 200 73 27
Totaal hokdierbedrijven Nederland 2017* 0 2 98
Totaal hokdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2017* 0 2 98
Totaal hokdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2017* 10 3 97
Totaal hokdierbedrijven West-Nederland (LD) 2017* 0 3 97
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2017* 10 2 98
Totaal hokdierbedrijven Groningen (PV) 2017* 0 3 97
Totaal hokdierbedrijven Friesland (PV) 2017* 0 0 100
Totaal hokdierbedrijven Drenthe (PV) 2017* 0 3 97
Totaal hokdierbedrijven Overijssel (PV) 2017* 10 3 97
Totaal hokdierbedrijven Flevoland (PV) 2017* 0 0 100
Totaal hokdierbedrijven Gelderland (PV) 2017* 10 3 97
Totaal hokdierbedrijven Utrecht (PV) 2017* 0 4 96
Totaal hokdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2017* 0 0 100
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2017* 0 3 97
Totaal hokdierbedrijven Zeeland (PV) 2017* 0 2 98
Totaal hokdierbedrijven Noord-Brabant (PV) 2017* 10 2 98
Totaal hokdierbedrijven Limburg (PV) 2017* 0 1 99
Totaal hokdierbedrijven Concentratiegebied Oost 2017* 10 2 98
Totaal hokdierbedrijven Concentratiegebied Zuid 2017* 10 2 98
Totaal hokdierbedrijven Niet-concentratiegebied 2017* 10 3 97
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De tabel geeft informatie over de mestproductie en de daarmee uitgescheiden hoeveelheid stikstof en fosfaat. Daarnaast wordt in de tabel de mestproductie vergeleken met de plaatsingsruimte volgens de geldende gebruiksnormen.
In de tabel kunnen de gegevens worden bekeken voor verschillende typen bedrijven (standaard bedrijfstypering) en kan het totaal voor Nederland worden uitgesplitst naar landsdelen, provincies en concentratiegebieden.

Gegevens beschikbaar van 1990 t/m 2017.

Status van de cijfers:
De gegevens over 2017 zijn voorlopig. Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.

Wijzigingen per 4 mei 2018:
Geen, deze tabel is stopgezet.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing, deze tabel wordt opgevolgd door Dierlijke mest; productie en mineralenuitscheiding; bedrijfstype, regio, zie paragraaf 3.

Toelichting onderwerpen

Stikstofuitscheiding (N)
Gasvormige stikstofverliezen (N)
Vervluchtiging van ammoniak (NH3), lachgas (N2O), stikstofoxide (NO) en stikstofgas (N2) uitgedrukt in stikstof (N) in de stal en tijdens mestopslag buiten de stal en de vervluchtiging van ammoniak tijdens beweiding.
Ammoniakverlies tijdens beweiding (N)
Verlies van ammoniak (NH3), uitgedrukt in N, bij mestuitscheiding van graasdieren in de wei.

Verliezen van overige stikstofverbindingen (N2, N2O en NO) uit geproduceerde mest tijdens beweiding treden pas in een later stadium op als gevolg van omzettingsprocessen in de bodem. In tegenstelling tot ammoniak wordt deze vorm van stikstofverlies wordt daarom niet beschouwd als -direct- verlies uit geproduceerde mest.
Productie en plaatsingsruimte mest
De geproduceerde stikstof en fosfaat in dierlijke mest, vergeleken met de plaatsingsruimte voor dierlijke mest op landbouwbedrijven.

De plaatsingsruimte per landbouwbedrijf wordt berekend door vermenigvuldiging van de gebruiksnorm voor dierlijke mest met het beschikbare areaal in hectare.
Tot 1998 gold alleen een gebruiksnorm voor fosfaat in dierlijke mest. Van 1998 tot en met 2005 (in die periode was het Mineralenaangiftesysteem Minas van kracht) is de gebruiksnorm dierlijke mest afgeleid uit de som van het toegestane fosfaatverlies en de fosfaatafvoer met het gewas. Voor stikstof is onder Minas geen gebruiksnorm voor dierlijke mest af te leiden omdat in het aangiftesysteem de aanvoer van stikstof uit kunstmest is inbegrepen in het toegestane verlies. Met ingang van 2006 geldt ook een gebruiksnorm voor stikstof. De gebruiksnorm voor fosfaat wordt geleidelijk aangescherpt. Met ingang van 2010 zijn de gebruiksnormen voor fosfaat gedifferentieerd naar fosfaattoestand van de bodem. Indien geen informatie beschikbaar is over de fosfaattoestand is gerekend met de laagste fosfaatgebruiksnorm (fosfaattoestand hoog).
Bedrijven zonder overproductie mineralen
Bedrijven waar de stikstof- en fosfaatproductie niet groter is dan de plaatsingsruimte voor dierlijke mest.

De stikstofproductie is berekend door de stikstofuitscheiding te verminderen met berekende stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen volgens de rekenmethodiek van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM). Deze verliezen zijn over het algemeen kleiner dan de forfaitaire verliezen op basis van de mestwetgeving. Bij het gebruik van berekende stikstofverliezen blijft er dus meer stikstof in de mest achter en zal er dus eerder sprake zijn van overproductie ten opzichte van de plaatsingsruimte. Wettelijk gezien is er pas sprake van overproductie als de mineralenuitscheiding gecorrigeerd voor forfaitaire verliezen hoger is dan de plaatsingsruimte.
Aandeel bedrijven zonder overproductie
Bedrijven zonder overproductie van stikstof en fosfaat, als percentage van het totale aantal landbouwbedrijven.
Bedrijven met overproductie mineralen
Bedrijven waar de stikstof- of fosfaatproductie groter is dan de plaatsingsruimte op basis van de gebruiksnorm.

De stikstofproductie in deze tabel is berekend door de stikstofuitscheiding te verminderen met berekende stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen volgens de rekenmethodiek van de Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM). Deze verliezen zijn over het algemeen kleiner dan de forfaitaire verliezen op basis van de mestwetgeving. Bij het gebruik van berekende stikstofverliezen blijft er dus meer stikstof in de mest achter en zal er dus eerder sprake zijn van overproductie ten opzichte van de plaatsingsruimte. Wettelijk gezien is er pas sprake van overproductie als de mineralenuitscheiding gecorrigeerd voor forfaitaire verliezen hoger is dan de plaatsingsruimte.
Aandeel bedrijven met overproductie
Bedrijven met overproductie van stikstof of fosfaat, als percentage van het totale aantal landbouwbedrijven.