Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; kerncijfers
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel biedt een actueel overzicht van de belangrijkste cijfers die op StatLine beschikbaar zijn op het brede gebied van gezondheid en zorg. Alle cijfers zijn rechtstreeks afkomstig uit andere tabellen op StatLine of via een eenvoudige omrekening verkregen. De oorspronkelijke tabellen waaruit de cijfers afkomstig zijn bieden mogelijkheden voor uitsplitsing naar kenmerken van personen of andere eenheden.
Het moment waarop nieuwe cijfers beschikbaar komen is niet voor alle cijferreeksen hetzelfde.
Bij de cijferreeksen over het aantal gediplomeerden/afgestudeerden staat bij verslagjaar t het aantal personen dat in school- of studiejaar t-1 tot t een diploma heeft behaald.
Gegevens beschikbaar vanaf: 2001
Status van de cijfers:
2025:
De beschikbare cijfers zijn definitief.
2024:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- AWBZ/Wlz-zorg;
- jeugdzorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg;
- gediplomeerden mbo;
- afgestudeerde artsen en verpleegkundigen;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- gemiddelde afstand tot voorzieningen;
- instellingen: rentabiliteit en opbrengst per arbeidsjaar.
2023:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn voorlopig voor:
- ziekenhuisopnamen naar diagnose;
- gemiddelde verpleegduur klinische opname ziekenhuis;
- artsen en verpleegkundigen werkzaam in de zorg;
- personen werkzaam in de gezondheids- en welzijnszorg;
- personen werkzaam in de gezondheidszorg.
Cijfers zijn nader voorlopig voor:
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg.
2022:
Meeste beschikbare cijfers zijn definitief.
Cijfers zijn nader voorlopig voor:
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg.
2021 en eerder:
Alle beschikbare cijfers zijn definitief.
Wijzigingen per 18 december 2025:
Nieuwe cijfers zijn toegevoegd aan bestaande reeksen voor:
- levendgeborenen, relatief;
- geboorte naar leeftijd moeder;
- perinatale sterfte bij zwangerschapsduur 24 weken of meer;
- huisartspatiënten naar diagnose;
- verstrekte geneesmiddelen;
- aantal 80+-ers;
- AWBZ/Wlz-zorg;
- jeugdzorg;
- uitgaven gezondheids- en welzijnszorg;
- gemiddelde afstand tot voorzieningen;
- instellingen: rentabiliteit en opbrengst per arbeidsjaar.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
In juli 2026 verschijnen de op dat moment beschikbare meest recente cijfers.
Toelichting onderwerpen
- Geboorte, sterfte en levensverwachting
- Bruto geboortecijfer, het aantal levendgeborenen uit tienermoeders en oudere moeders, enkele doodsoorzaken, perinatale sterfte, levensverwachting en levensverwachting in als goed ervaren gezondheid.
- Levendgeborenen, relatief
- Het aantal levendgeborenen per duizend van de gemiddelde bevolking.
- Levendgeborenen uit tienermoeders
- Levendgeborenen waarvan de moeder bij hun geboorte jonger is dan 20 jaar.
Leeftijd van de moeder (exact):
Het aantal gehele jaren dat op de laatste verjaardag van de moeder is
verstreken sinds haar geboortedatum.
Levendgeborene:
Kind dat na de geboorte enig teken van leven heeft vertoond, ongeacht de zwangerschapsduur.
- Levendgeborenen uit 35+ moeders
- Levendgeborenen waarvan de moeder bij hun geboorte 35 jaar is of ouder.
Leeftijd van de moeder (exact):
Het aantal gehele jaren dat op de laatste verjaardag van de moeder is
verstreken sinds haar geboortedatum.
Levendgeborene:
Kind dat na de geboorte enig teken van leven heeft vertoond, ongeacht de zwangerschapsduur.
- Levendgeborenen uit 40+ moeders
- Levendgeborenen waarvan de moeder bij hun geboorte 40 jaar is of ouder.
Leeftijd van de moeder (exact):
Het aantal gehele jaren dat op de laatste verjaardag van de moeder is
verstreken sinds haar geboortedatum.
Levendgeborene:
Kind dat na de geboorte enig teken van leven heeft vertoond, ongeacht de zwangerschapsduur.
- Enkele doodsoorzaken
- Overledenen naar enkele doodsoorzaken, per 10 duizend van de gemiddelde bevolking. Naast relatieve cijfers zijn voor wegverkeersongevallen en zelfdoding ook aantallen gegeven.
Doodsoorzaken zijn gecodeerd aan de hand van ICD-codes afkomstig uit de internationaal toegepaste International Statistical Classification of Diseases, 10e revisie.
De gemiddelde bevolking van leeftijd L in jaar t is als volgt berekend: ((Leeftijd (L) op 1 januari jaar t)+(leeftijd (L) op 1 januari jaar t+1))/2.
Het gemiddeld aantal 0-jarigen in jaar t is als volgt berekend: ((levendgeborenen in jaar t)+(0-jarigen op 1 januari jaar t+1))/2.- Kwaadaardige nieuwvormingen
- Kwaadaardige nieuwvormingen.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: C00-C97;
ICD-9: 140-208;
ICD-8: 140-209.
- Ziekten van de spijsverteringsorganen
- Ziekten van de spijsverteringsorganen.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-10: K00-K93;
ICD-9: 520-579;
ICD-8: 520-577.
- Perinatale sterfte
- Doodgeborenen plus overleden baby's binnen een week na de geboorte.
Doodgeborene:
Kind dat na de geboorte geen enkel teken van leven heeft vertoond
(ademhaling, hartactie, spieractie).- Zwangerschapsduur 24 weken of meer
- Sterfte rondom de geboorte. Dit bevat alle doodgeboren kinderen geboren na een zwangerschapsduur van 24 weken of meer en alle levendgeboren kinderen die in de eerste levensweek zijn overleden ongeacht zwangerschapsduur.
- Zwangerschapsduur 22 weken of meer (WHO)
- Perinatale sterfte volgens de definitie van de WHO: doodgeboren kinderen en kinderen overleden in de eerste levensweek, in beide gevallen na een zwangerschapsduur van 22 weken of meer.
- Gezondheid en ziekte
- Ervaren gezondheid, contacten met de huisarts en ziekenhuisopnamen voor enkele diagnosen, ziekteverzuim
- Bij de eigen huisarts bekend met
- Personen die bij de eigen huisarts bekend zijn met genoemde diagnosen.
De diagnosen worden gecodeerd volgens de International Classification of Primary Care (ICPC-1).- Klachten of ziekten spijsverteringsorg.
- Symptomen, klachten en ziekten van de spijsverteringsorganen.
Deze groep omvat de ICPC-codes: D01-D29, D70-D99
- Ziekenhuisopnamen: enkele diagnosen
- Het totaal aan klinische opnamen, dagopnamen en langdurige observaties zonder overnachting (vanaf 2015) in algemene, academische en twee categorale ziekenhuizen.
De diagnosen zijn tot 2013 geregistreerd volgens de 'International Classification of Diseases' versie 9 (ICD9-CM). Vanaf 2013 wordt de ICD-10 gebruikt.
De indeling van de diagnosen volgt de afbakening zoals gedefinieerd in de ISHMT (International Shortlist for Hospital Morbidity Tabulation), Er zijn kleine verschillen in de afbakening volgens ICD-9 (tot 2013) en ICD-10 (vanaf 2013).
De cijfers naar diagnose zijn gebaseerd op de hoofddiagnose die geregistreerd is bij elke ziekenhuisopname. De hoofddiagnose is de diagnose die bij ontslag wordt beschouwd als de voornaamste reden van opname in het ziekenhuis.
De aantallen opgenomen personen worden gepresenteerd per 10 000 personen in de bevolking in het betreffende kalenderjaar.- Kwaadaardige nieuwvormingen
- Kwaadaardige nieuwvormingen, kanker.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-9: 140-208
ICD-10: C00-C97.
- Ziekten van spijsverteringsstelsel
- Ziekten van het spijsverteringsstelsel.
Bijbehorende ICD-codes:
ICD-9: 520-579
ICD-10: K00-K93.
- Determinanten van gezondheid
- Determinanten van de gezondheid: alle factoren die de volksgezondheid beïnvloeden.
Informatie over rookgedrag, alcoholgebruik, lichamelijke activiteit, overgewicht en hoge bloeddruk, afkomstig van de CBS-Gezondheidsenquête.- Zwaar alcoholgebruik (12 jaar of ouder)
- % personen in de bevolking van 12 jaar of ouder dat zware drinker is. Voor de jaren tot en met 2011 geldt dat een zware drinker iemand is die minstens 1 keer per week 6 of meer glazen alcohol op één dag drinkt. Voor de jaren vanaf 2012 is de definitie voor vrouwen veranderd: een vrouw wordt als zware drinker geclassificeerd als zij minstens 1 keer per week 4 of meer glazen alcohol op 1 dag drinkt. Door deze wijziging in de definitie kunnen de cijfers tot en met 2011 niet zonder meer vergeleken worden met de cijfers vanaf 2012.
- Voldoet aan beweegrichtlijn (4+)
- Percentage personen van 4 jaar en ouder dat voldoet aan de beweegrichtlijn. Personen vanaf 18 jaar dienen minstens 2,5 uur per week matig intensieve inspanning te verrichten verspreid over diverse dagen, zoals wandelen en fietsen, en minstens tweemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten. Jongeren van 4 tot en met 17 jaar dienen minstens elke dag een uur matig intensieve inspanning te verrichten en minstens driemaal per week spier- en botversterkende activiteiten te verrichten.
De beweegrichtlijn is eind 2017 opgesteld door de Gezondheidsraad. Deze nieuwe richtlijn vervangt de Nederlandse Norm Gezond Bewegen, de fitnorm en de combinorm.
- Hoge bloeddruk (12 jaar of ouder)
- % personen van 12 jaar of ouder, dat met 'ja' antwoordt op de vraag: 'Heeft of had u in de afgelopen 12 maanden last van hoge bloeddruk?'.
Tot en met 2009 hebben de cijfers betrekking op de totale bevolking, waarbij is aangenomen dat personen jonger dan 12 jaar geen hoge bloeddruk hebben.