Dierlijke mest; mest en mineralen per diercategorie, 1990-2013

Bekijk volledige tabel Download volledige dataset Toon toelichting
Regio's Mestproductie Paarden en pony's Stalmest (mln kg) Mestproductie Paarden en pony's Weidemest (mln kg) Mineralenuitscheiding Paarden en pony's Stikstofuitscheiding (1 000 kg) Mineralenuitscheiding Paarden en pony's Fosfaatuitscheiding (1 000 kg) Mineralenuitscheiding Paarden en pony's Kali-uitscheiding (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Gasvormige stikstofverliezen in stal ... Schapen, geiten, paarden en pony's Totaal gasvormige stikstofverliezen (N) (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Gasvormige stikstofverliezen in stal ... Schapen, geiten, paarden en pony's Ammoniak uitgedrukt in N (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Gasvormige stikstofverliezen in stal ... Schapen, geiten, paarden en pony's Overige gasvormige stikstofverliezen (N) (1 000 kg) Gasvormige stikstofverliezen (N) Ammoniakverlies tijdens beweiding (N) Schapen, paarden en pony's (1 000 kg) Veestapel, kerncijfers Paarden en pony's (aantal)
Nederland 543 377 6.500 2.500 7.900 2.000 900 1.100 200 129.377
Noord-Nederland (LD) 109 75 1.290 500 1.580 320 150 170 50 25.513
Oost-Nederland (LD) 158 111 1.900 730 2.320 640 280 360 40 38.576
West-Nederland (LD) 134 93 1.600 610 1.960 390 180 210 60 32.358
Zuid-Nederland (LD) 141 97 1.670 640 2.040 670 280 390 30 32.930
Groningen (PV) 22 15 260 100 320 60 30 30 10 5.303
Friesland (PV) 55 37 640 250 790 160 80 80 30 12.440
Drenthe (PV) 33 23 390 150 480 100 50 50 10 7.770
Overijssel (PV) 55 38 650 250 800 230 100 130 10 12.993
Flevoland (PV) 8 5 90 40 120 30 10 20 0 1.813
Gelderland (PV) 96 68 1.150 440 1.410 370 160 210 30 23.770
Utrecht (PV) 28 20 340 130 410 100 50 60 10 6.802
Noord-Holland (PV) 42 30 500 190 620 130 60 70 20 10.370
Zuid-Holland (PV) 50 35 600 230 730 130 60 70 20 12.025
Zeeland (PV) 13 9 160 60 200 30 10 20 10 3.161
Noord-Brabant (PV) 98 68 1.160 440 1.420 490 210 280 20 23.138
Limburg (PV) 43 29 510 200 620 180 80 100 10 9.792
De Marne (LB) 1 1 10 0 10 0 0 0 0 196
Centraal Weidegebied in Groningen (LB) 5 4 70 20 80 10 10 10 0 1.365
Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) 4 3 50 20 70 10 10 10 0 1.093
Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) 3 2 30 10 40 10 0 10 0 675
Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) 7 5 80 30 100 20 10 10 0 1.606
Oostelijk Hogeland (LB) 1 1 20 10 20 0 0 0 0 368
Noordelijk Friesland (LB) 10 7 110 40 140 30 20 20 10 2.214
Weidestreek in Friesland (LB) 21 14 250 90 300 60 30 30 10 4.548
De Wouden (LB) 21 15 250 100 310 60 30 30 10 5.072
Eilanden (LB) 3 2 30 10 40 10 0 0 0 606
Weidegebied van het Noorderveld (LB) 3 2 40 10 40 10 0 0 0 805
Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) 6 4 80 30 90 30 10 20 0 1.570
Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) 9 6 100 40 130 20 10 10 0 2.036
Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) 6 4 70 30 90 20 10 10 0 1.364
Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) 9 6 100 40 120 20 10 10 0 1.995
Weidegebied in Overijssel (LB) 12 8 140 50 170 60 30 30 10 2.812
Noordoost-Overijssel (LB) 7 5 80 30 100 30 10 20 0 1.685
Twente (LB) 26 18 300 120 370 100 40 50 10 6.004
Salland (LB) 10 7 120 50 150 50 20 30 0 2.492
Noordoostelijke Polder (LB) 2 1 20 10 30 10 10 10 0 413
Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) 6 4 70 30 90 10 10 10 0 1.400
Oostelijke Veluwe (LB) 11 8 140 50 170 40 20 20 0 2.823
IJsselstreek (LB) 6 4 70 30 80 10 10 10 0 1.408
Zuidelijk Gelderland (LB) 14 10 170 60 210 40 20 20 0 3.791
Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) 1 1 10 0 20 10 0 10 0 294
Veluwezoom en Betuwe (LB) 15 11 180 70 230 70 30 40 10 3.855
Bommelerwaard (LB) 4 3 50 20 60 20 10 10 0 1.051
Westelijke Veluwe (LB) 18 12 210 80 260 70 30 40 0 4.263
Achterhoek (LB) 27 18 320 120 390 110 50 60 10 6.285
Kromme Rijn-streek en Heuvelrug (LB) 5 4 60 20 80 20 10 10 0 1.287
Westelijk Weidegebied in Utrecht (LB) 12 9 150 60 180 50 20 30 10 2.962
Centraal Tuinbouwgebied in Utrecht (LB) 2 1 20 10 20 0 0 0 0 402
Eemland (LB) 5 4 60 20 80 20 10 10 0 1.293
Zandgebied in Utrecht (LB) 4 3 40 20 50 20 10 10 0 858
Wieringen en Wieringermeer (LB) 2 1 20 10 30 10 10 10 0 455
Haarlemmermeer (LB) 2 2 30 10 30 0 0 0 0 549
Amstelland en Aalsmeer (LB) 2 1 20 10 30 0 0 0 0 427
Texel en Land van Zijpe (LB) 8 6 100 40 120 20 10 10 10 1.950
West-Friesland en omgeving (LB) 5 4 60 20 80 20 10 10 0 1.304
Waterland en NH.'se Droogmakerijen (LB) 13 9 150 60 190 40 20 20 10 3.144
't Gein en Gooiland (LB) 5 3 60 20 70 10 10 10 0 1.194
Kennemerland (LB) 5 4 60 20 80 10 0 0 0 1.347
Voorne-Putten en Hoeksche Waard (LB) 8 5 90 30 110 20 10 10 0 1.837
Rotterdam en omgeving (LB) 5 4 60 20 70 10 0 0 0 1.216
Goeree-Overflakkee (LB) 2 2 30 10 40 10 0 10 0 583
Westelijk Rijnland (LB) 6 4 70 30 90 20 10 10 0 1.455
Boskoop en Rijneveld (LB) 3 2 30 10 40 0 0 0 0 609
Krimpenerwaard en Oostel. Rijnland (LB) 5 4 60 20 80 20 10 10 0 1.318
Alblasserwaard en Vijfherenlanden (LB) 6 5 80 30 90 20 10 10 0 1.575
Bollenstreek (LB) 3 2 40 20 50 10 0 0 0 795
Westland en ZH.'se Droogmakerijen (LB) 11 8 130 50 160 20 10 10 0 2.637
Noordelijk Zeeland (LB) 3 2 30 10 40 10 0 0 0 625
Walcheren en Zuid-Beveland (LB) 7 5 80 30 100 20 10 10 0 1.633
Zeeuwsch-Vlaanderen (LB) 4 3 40 20 50 10 0 0 0 903
Noordwesthoek (LB) 1 1 20 10 20 0 0 0 0 340
Westelijke Langstraat (LB) 5 3 60 20 70 20 10 10 0 1.127
Biesbosch (LB) 1 1 10 0 20 10 0 0 0 256
Oostelijke Langstraat (LB) 5 3 60 20 70 30 10 20 0 1.144
Westelijke Zandgronden (LB) 9 6 100 40 120 20 10 10 0 2.044
Land van Breda (LB) 5 3 60 20 70 10 10 10 0 1.126
De Kempen (LB) 11 7 130 50 150 80 30 50 0 2.437
Midden-Noord-Brabant (LB) 20 14 240 90 290 120 50 70 0 4.692
Maaskant en Land van Cuijk (LB) 10 7 120 50 150 100 40 60 0 2.440
Westelijk Peelgebied (LB) 32 22 380 140 460 90 40 50 10 7.532
Noord-Limburg (LB) 31 21 370 140 450 150 60 90 10 6.980
Zuid-Limburg (LB) 12 8 140 60 180 30 10 10 0 2.812
Bouwhoek en Hogeland (LG) 12 8 140 50 170 40 20 20 10 2.778
Veenkoloniën en Oldambt (LG) 22 16 270 100 330 80 30 40 10 5.333
Noordelijk Weidegebied (LG) 81 56 960 370 1.170 250 110 130 40 18.850
Oostelijk Veehouderijgebied (LG) 95 66 1.130 430 1.390 350 150 200 20 23.029
Centraal Veehouderijgebied (LG) 33 23 400 150 490 130 60 70 10 7.944
IJsselmeerpolders (LG) 10 7 120 40 140 40 20 20 0 2.268
Westelijk Holland (LG) 51 35 610 230 740 120 60 60 20 12.289
Waterland en Droogmakerijen (LG) 13 9 150 60 190 40 20 20 10 3.144
Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) 34 24 410 160 500 120 50 60 20 8.342
Rivierengebied (LG) 32 23 390 150 480 160 70 90 10 8.033
Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) 26 18 310 120 380 70 30 40 10 6.177
Zuidwest-Brabant (LG) 13 9 160 60 190 30 20 20 0 3.170
Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) 109 74 1.280 490 1.570 570 240 330 20 25.208
Zuid-Limburg (LG) 12 8 140 60 180 30 10 10 0 2.812
Concentratiegebied Oost 117 81 1.390 530 1.710 440 190 250 30 28.120
Concentratiegebied Zuid 112 77 1.330 510 1.620 560 240 330 20 26.044
Niet-concentratiegebied 314 218 3.740 1.430 4.580 1.020 460 550 130 75.213
Bron: CBS
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De tabel bevat cijfers over de mestproductie en de daarmee uitgescheiden hoeveelheid stikstof, fosfaat en kali. De mestproductie wordt naar soort mest onderscheiden. De soorten mest en de mineralenuitscheiding worden uitgesplitst naar verschillende soorten vee binnen de veestapel. Tevens wordt in de tabel een overzicht gegeven van de oppervlakte bemestbare cultuurgrond en van de omvang in aantallen van de onderscheiden soorten vee.
De gegevens voor totaal Nederland kunnen verder worden uitgesplitst naar landsdeel, provincie, landbouwgebied, concentratiegebied en stroomgebied. Voor de meeste onderwerpen kunnen op aanvraag uitkomsten per gemeente worden verstrekt.

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990

Status van de cijfers:
- cijfers tot en met 2012 zijn definitief;
- cijfers over 2013 zijn voorlopig. Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.

Deze tabel wordt opgevolgd door: Dierlijke mest; mestproductie en mineralenuitscheiding per diercategorie.

Toelichting onderwerpen

Mestproductie
De mestproductie is gedefinieerd als de hoeveelheid mest die na enkele
maanden bewaring aanwezig is in stalopslag en in opslag buiten de stal,
inclusief voerresten, schoonmaakwater en vermorst drinkwater. Voor
rundvee, schapen, paarden en pony's komt daar nog de hoeveelheid mest bij die deze dieren produceren wanneer ze in de wei lopen.
Paarden en pony's
Uitsluitend de op geregistreerde landbouwbedrijven voorkomende paarden
en pony's. Dit betreft naar schatting eenderde van het totale aantal
paarden en pony's in Nederland.
Stalmest
Stalmest:
In de stal geproduceerde vaste mest bestaande uit een mengsel van vaste (ontlasting) stoffen, urine en stro.
Weidemest
Weidemest is de mest die graasdieren produceren wanneer ze in de wei
lopen.
Mineralenuitscheiding
De hoeveelheid uitgescheiden mineralen stikstof, fosfaat en kali in
dierlijke mest.
Paarden en pony's
Uitsluitend de op geregistreerde landbouwbedrijven voorkomende paarden
en pony's. Dit betreft naar schatting eenderde van het totale aantal
paarden en pony's in Nederland.
Stikstofuitscheiding
De uitgescheiden hoeveelheid stikstof (N-totaal) zonder aftrek van
stikstof die vervluchtigt in de vorm van NH3, N2, NO en N2O.
Fosfaatuitscheiding
De uitgescheiden hoeveelheid fosfaat (als P2O5).
Kali-uitscheiding
De uitgescheiden hoeveelheid kali (als K2O).
Gasvormige stikstofverliezen (N)
Vervluchtiging van ammoniak (NH3) en overige gasvormige
stikstofverbindingen (N2, NO, N2O) in de stal en tijdens mestopslag
buiten de stal en de vervluchtiging van ammoniak tijdens beweiding. De
verliezen zijn uitgedrukt in stikstof (N).
Gasvormige stikstofverliezen in stal ...
Vervluchtiging van ammoniak (NH3) en overige gasvormige
stikstofverbindingen (N2, NO, N2O) in de stal en tijdens mestopslag
buiten de stal. De verliezen zijn uitgedrukt in stikstof (N).
Schapen, geiten, paarden en pony's
De gasvormige stikstofverliezen uit de mest van schapen en geiten worden berekend per moederdier. Hierin zijn de gasvormige stikstofverliezen van de lammeren, de mannelijke dieren en de opfokdieren meegerekend.
Totaal gasvormige stikstofverliezen (N)
Totaal verlies van ammoniak (NH3) en overige gasvormige
stikstofverbindingen (N20, N2 en NO), uitgedrukt in stikstof (N).
Ammoniak uitgedrukt in N
Ammoniak (NH3), uitgedrukt in stikstof (N).
Overige gasvormige stikstofverliezen (N)
Verlies van overige gasvormige stikstofverbindingen (N2O, N2 en NO),
uitgedrukt in stikstof (N).
Ammoniakverlies tijdens beweiding (N)
Verlies van ammoniak (NH3) bij mestuitscheiding van graasdieren in
de wei.
---
Verlies van overige stikstofverbindingen (N2, N2O en NO)worden niet tot
de beweidingsverliezen gerekend. Deze verliezen treden pas in een later
stadium op als gevolg van nitrificatie en denitrificatieprocessen in de
bodem en worden daarom tot de bodemverliezen gerekend.
Schapen, paarden en pony's
Veestapel, kerncijfers
Selectie van diercategorieën die in de Landbouwtelling worden geteld:
- rundvee;
- schapen (ooien) en geiten (melkgeiten ouder dan 1 jaar);
- paarden en pony's;
- vlees- en fokvarkens (exclusief biggen);
- pluimvee (kippen, vleeseenden en kalkoenen; exclusief overig pluimvee:
legeenden, ganzen, parelhoenders en dergelijke);
- moederdieren van konijnen, nertsen en vossen.
De resultaten van de landbouwtelling van 2000 tot heden kunnen sinds de eerste publicatie op de CBS-website zijn aangepast. Dit kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van een bijstelling of een met terugwerkende kracht doorgevoerde wijziging van de afbakening van landbouwbedrijven, waarbij bedrijven die uitsluitend natuurterreinen beheren worden uitgesloten. De aantallen dieren in de landbouwtelling kunnen dus afwijken van de aantallen dieren in deze tabel die gebaseerd zijn op niet-aangepaste uitkomsten. Deze eerdere uitkomsten vormen de basis van de berekening van de mest- en mineralenuitscheiding.
Paarden en pony's
Uitsluitend de op geregistreerde landbouwbedrijven voorkomende paarden
en pony's. Dit betreft naar schatting eenderde van het totale aantal
paarden en pony's in Nederland.