Gemeenterekeningen; baten en lasten per functie, grootteklasse, 2004 - 2007

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Gemeentelijke hoofdfuncties

De gemeenten hebben taken en verantwoordelijkheden op verschillende
terreinen. Deze terreinen - of ook: 'beleidsgebieden' of 'taakvelden' -
zijn in te delen naar hun aard. Dit levert een onderscheid naar
hoofdfuncties en functies. De functies vormen hierbij een nadere
onderverdeling van de hoofdfuncties.
De (hoofd)functies bieden zo een overzicht - in deze tabel: door het
weergeven van de totale baten, de totale lasten en het saldo (van de baten
en lasten) van de exploitatie, per (hoofd)functie - van de gemeentelijke
taken. Deze variëren van algemene bestuurstaken tot de meest uiteenlopende
taken die van nut zijn voor de gemeentelijke samenleving - voor de
burgers, het bedrijfsleven, enzovoorts - zoals op het gebied van
onderwijs, volksgezondheid, verkeer, economische zaken, cultuur en
recreatie.
De specifieke baten en lasten die met deze taken gemoeid zijn, worden op
de diverse (hoofd)functies getoond. Voor de algemene bestuurstaken is dat
op de hoofdfunctie Algemeen bestuur, voor de andere taken is dat op
hoofdfuncties als Openbare orde en veiligheid, Economische Zaken,
Onderwijs, Cultuur en recreatie, enzovoorts. Van een iets ander karakter
is de hoofdfunctie Financiering en algemene dekkingsmiddelen: hier gaat
het over de algeméne financiële middelen waaruit de uitvoering van de
diverse gemeentetaken wordt bekostigd. De spécifiek beschikbare middelen
die voor de uitvoering van de diverse taken dienen, worden op de betrokken
(hoofd)functies zelf verantwoord.
De voorschriften voor de indeling naar hoofdfuncties en functies zijn
opgenomen in de Ministeriële Regeling Informatie voor derden: in de
bijlage Functionele indeling gemeenten en de toelichting daarop.

In miljoenen euro's

Algemeen bestuur

Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Bestuursorganen,
Bestuursondersteuning college van burgemeester en wethouders,
Burgerzaken, Baten secretarieleges burgerzaken, Bestuurlijke samenwerking
en Bestuursondersteuning raad en rekenkamer(functie).

Bestuursondersteuning college van B en W

Voluit: Bestuursondersteuning college van burgemeester en wethouders.
Betreft de ondersteunende taken en diensten aan het college van
burgemeester en wethouders bij de uitoefening van de bestuurstaken. Deze
ondersteunende diensten en taken omvatten onder andere: de betrokken
onderdelen van het ambtelijk apparaat (de ambtenaren), de
gemeentesecretaris, secretariaat en voorlichting, de opstelling van de
begroting voor de gemeentelijke producten en van de realisatie van die
producten.

Bestuursondersteuning raad en rekenkamer

Voluit: Bestuursondersteuning raad en rekenkamer(functie).
Betreft de ondersteunende taken en diensten aan de gemeenteraad en de
rekenkamerfunctie. De ondersteunende diensten en taken omvatten onder
andere: de betrokken ambtenaren, de raadsgriffier, secretariaat en
voorlichting, de opstelling van de begroting voor de gemeentelijke
programma's en van de realisatie van die programma's.
De rekenkamerfunctie betreft het onderzoek van de doelmatigheid,
doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur
gevoerde bestuur. Voor het uitoefenen van de rekenkamerfunctie kan een
afzonderlijke eenheid - de rekenkamer - zijn ingesteld.

Onderwijs

Deze hoofdfunctie bestaat uit de diverse functies die de gemeentelijke
taken en verantwoordelijkheden op het gebied van onderwijs betreffen:
vanaf de functie Openbaar basisonderwijs, exclusief onderwijshuisvesting
tot en met de functie Volwasseneneducatie. Hierbij zijn aparte functies
opgenomen voor de onderwijshuisvesting, behorend bij de verschillende
onderwijssoorten.
Het merendeel van de onderwijsfuncties maakt onderscheid naar
verschillende onderwijssoorten en -vormen, in bepaalde combinaties. Die
soorten en vormen betreffen: basisonderwijs, voortgezet onderwijs,
openbaar onderwijs, bijzonder onderwijs en speciaal onderwijs.
Openbaar onderwijs gaat uit van de overheid: het heeft geen godsdienstige
of andere levensbeschouwelijke achtergrond. Bijzonder onderwijs gaat uit
van een particuliere of kerkelijke instantie: deze onderwijsvorm heeft
een levensbeschouwelijke visie (op godsdienstig, maatschappelijk of
onderwijskundig gebied).
Speciaal onderwijs - zoals geregeld in de Wet op de expertisecentra - is
bedoeld voor leerlingen met leerproblemen: door ziekte en/of handicap.
Basisonderwijs - zoals geregeld in de Wet op het primair onderwijs - is
het onderwijs bestemd voor kinderen vanaf de leeftijd van ongeveer 4
jaar; het legt de basis voor het volgen van aansluitend voortgezet
onderwijs.
Voortgezet onderwijs - zoals geregeld in de Wet op het voortgezet
onderwijs - is het onderwijs dat volgt op het basisonderwijs en het
speciaal (basis)onderwijs. Het speciaal voortgezet onderwijs wordt niet
zozeer in de Wet op het voortgezet onderwijs geregeld, maar in de Wet op
de expertisecentra.
Speciaal (voortgezet) onderwijs.
Tot het speciaal (voortgezet) onderwijs behoren de onderwijsvormen voor:
dove en slechthorende kinderen; kinderen met ernstige
spraakmoeilijkheden; visueel gehandicapte kinderen; lichamelijk
gehandicapte kinderen; langdurig zieke kinderen; zeer moeilijk lerende
kinderen; kinderen in scholen verbonden aan pedologische instituten;
meervoudig gehandicapte kinderen; zeer moeilijk opvoedbare kinderen.
Pedologische instituten verzorgen de begeleiding van het onderwijs,
gegeven op scholen voor speciaal onderwijs; pedologische instituten
kunnen verbonden zijn aan universiteiten.
Voortgezet onderwijs.
Tot het voortgezet onderwijs behoren de volgende onderwijsvormen:
voorbereidend wetenschappelijk onderwijs; hoger en middelbaar algemeen
voortgezet onderwijs; voorbereidend beroepsonderwijs; praktijkonderwijs;
andere vormen van voortgezet onderwijs. Tot het voortgezet onderwijs
behoren niet het beroepsonderwijs - zoals geregeld in de Wet educatie en
beroepsonderwijs - en het hoger onderwijs (hogescholen en universiteiten)
- zoals geregeld in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk
onderzoek.
Voorzieningen.
Voor de diverse gemeentelijke onderwijsfuncties zijn verschillende
groepen van voorzieningen van belang. Onderscheiden worden de volgende
groepen van voorzieningen:
1) Personele voorzieningen. Deze betreffen: salarissen, sociale lasten,
verplaatsingskosten, geneeskundig onderzoek, controle, bijscholing,
sollicitanten, voormalig personeel.
2) Groepsafhankelijke voorzieningen. Deze betreffen: onderhoud (gebouwen,
tuin en schoonmaak); energie, verwarming, waterverbruik;
publiekrechtelijke heffingen (zuiveringslasten, waterschapslasten,
rioolrecht, reinigingsrecht); de financiële gelijkstelling tussen
openbare en bijzondere scholen (overschrijdingsregeling); de exploitatie.
3) Leerlingafhankelijke voorzieningen. Deze betreffen: middelen
(medezeggenschap, ouderbijdrage in het kader van medezeggenschap,
WA-verzekering, culturele vorming, overige uitgaven, dienstreizen,
onderwijsleerpakketten en meubilair); administratie, beheer,
onderhoudsbeheer (van leerpakketten en meubilair) en bestuur.
4) Voorzieningen ten behoeve van het gymnastiekonderwijs.
5) Overige voorzieningen. Deze betreffen: oudercommissies; ouderraden;
schoolraden; godsdienst- en vormingsonderwijs; spraakonderwijs; onderwijs
in allochtone levende talen; bijzondere leermiddelen;
schoolmelkvoorziening; schoolzwemmen (alleen bij speciaal onderwijs);
verkeersonderwijs; leerlingenvervoer.
6) Onderwijshuisvesting. Dit betreft:
- (lasten van) investeringen voor tijdelijk of blijvend gebruik
(nieuwbouw, vernieuwing bestaand gebouw, terreinen, eerste aanschaf van
meubilair en onderwijsleerpakketten, enzovoorts); uitbreiding van
dergelijke investeringen; medegebruik van een ruimte, geschikt voor het
onderwijs;
- aanpassingen (van de onderwijshuisvesting), uitgezonderd het aanbrengen
van een invalidentoilet en het toegankelijk maken van het gebouw voor
gehandicapten; vervanging van binnenkozijnen en binnendeuren; volledige
vervanging van radiatoren, leidingen voor de centrale verwarming,
enzovoorts; onderhoud aan de buitenzijde van het gebouw, uitgezonderd het
buitenschilderwerk;
- herstel van constructiefouten aan het gebouw, evenals herstel en
vervanging bij schade aan het gebouw, onderwijsleerpakketten en meubilair
door bijzondere omstandigheden;
- exploitatielasten zoals opstalverzekering, brandverzekering en
onroerende zaakbelasting.

Openb. basisonderwijs, ex. onderw.huisv.

Voluit: Openbaar basisonderwijs, exclusief onderwijshuisvesting.
Zie de relevante onderdelen van de toelichting bij de hoofdfunctie
Onderwijs. Van toepassing zijn de groepen 1 tot en met 5 van de daar
toegelichte voorzieningen.

Openb. basisonderwijs, onderw.huisv.

Voluit: Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting.
Zie de relevante onderdelen van de toelichting bij de hoofdfunctie
Onderwijs. Van toepassing is groep 6 van de daar toegelichte voorzieningen

Sociale voorz. en maatsch. dnstverl.

Voluit: Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening
Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Bijstandsverlening,
Werkgelegenheid, Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk, Overige sociale
zekerheidsregelingen vanuit het Rijk, Gemeentelijk minimabeleid,
Maatschappelijke begeleiding en advies, Vreemdelingen, Huishoudelijke
verzorging, Sociaal-cultureel werk, Tehuizen, Kinderdagopvang, Dagopvang
gehandicapten en Voorzieningen gehandicapten.

Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk

Betreft de gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen
vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet
inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk
arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet
werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen
kunstenaars (Wik)).

Euro per inwoner

Algemeen bestuur

Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Bestuursorganen,
Bestuursondersteuning college van burgemeester en wethouders,
Burgerzaken, Baten secretarieleges burgerzaken, Bestuurlijke samenwerking
en Bestuursondersteuning raad en rekenkamer(functie).

Bestuursondersteuning college van B en W

Voluit: Bestuursondersteuning college van burgemeester en wethouders.
Betreft de ondersteunende taken en diensten aan het college van
burgemeester en wethouders bij de uitoefening van de bestuurstaken. Deze
ondersteunende diensten en taken omvatten onder andere: de betrokken
onderdelen van het ambtelijk apparaat (de ambtenaren), de
gemeentesecretaris, secretariaat en voorlichting, de opstelling van de
begroting voor de gemeentelijke producten en van de realisatie van die
producten.

Bestuursondersteuning raad en rekenkamer

Voluit: Bestuursondersteuning raad en rekenkamer(functie).
Betreft de ondersteunende taken en diensten aan de gemeenteraad en de
rekenkamerfunctie. De ondersteunende diensten en taken omvatten onder
andere: de betrokken ambtenaren, de raadsgriffier, secretariaat en
voorlichting, de opstelling van de begroting voor de gemeentelijke
programma's en van de realisatie van die programma's.
De rekenkamerfunctie betreft het onderzoek van de doelmatigheid,
doeltreffendheid en rechtmatigheid van het door het gemeentebestuur
gevoerde bestuur. Voor het uitoefenen van de rekenkamerfunctie kan een
afzonderlijke eenheid - de rekenkamer - zijn ingesteld.

Onderwijs

Deze hoofdfunctie bestaat uit de diverse functies die de gemeentelijke
taken en verantwoordelijkheden op het gebied van onderwijs betreffen:
vanaf de functie Openbaar basisonderwijs, exclusief onderwijshuisvesting
tot en met de functie Volwasseneneducatie. Hierbij zijn aparte functies
opgenomen voor de onderwijshuisvesting, behorend bij de verschillende
onderwijssoorten.
Het merendeel van de onderwijsfuncties maakt onderscheid naar
verschillende onderwijssoorten en -vormen, in bepaalde combinaties. Die
soorten en vormen betreffen: basisonderwijs, voortgezet onderwijs,
openbaar onderwijs, bijzonder onderwijs en speciaal onderwijs.
Openbaar onderwijs gaat uit van de overheid: het heeft geen godsdienstige
of andere levensbeschouwelijke achtergrond. Bijzonder onderwijs gaat uit
van een particuliere of kerkelijke instantie: deze onderwijsvorm heeft
een levensbeschouwelijke visie (op godsdienstig, maatschappelijk of
onderwijskundig gebied).
Speciaal onderwijs - zoals geregeld in de Wet op de expertisecentra - is
bedoeld voor leerlingen met leerproblemen: door ziekte en/of handicap.
Basisonderwijs - zoals geregeld in de Wet op het primair onderwijs - is
het onderwijs bestemd voor kinderen vanaf de leeftijd van ongeveer 4
jaar; het legt de basis voor het volgen van aansluitend voortgezet
onderwijs.
Voortgezet onderwijs - zoals geregeld in de Wet op het voortgezet
onderwijs - is het onderwijs dat volgt op het basisonderwijs en het
speciaal (basis)onderwijs. Het speciaal voortgezet onderwijs wordt niet
zozeer in de Wet op het voortgezet onderwijs geregeld, maar in de Wet op
de expertisecentra.
Speciaal (voortgezet) onderwijs.
Tot het speciaal (voortgezet) onderwijs behoren de onderwijsvormen voor:
dove en slechthorende kinderen; kinderen met ernstige
spraakmoeilijkheden; visueel gehandicapte kinderen; lichamelijk
gehandicapte kinderen; langdurig zieke kinderen; zeer moeilijk lerende
kinderen; kinderen in scholen verbonden aan pedologische instituten;
meervoudig gehandicapte kinderen; zeer moeilijk opvoedbare kinderen.
Pedologische instituten verzorgen de begeleiding van het onderwijs,
gegeven op scholen voor speciaal onderwijs; pedologische instituten
kunnen verbonden zijn aan universiteiten.
Voortgezet onderwijs.
Tot het voortgezet onderwijs behoren de volgende onderwijsvormen:
voorbereidend wetenschappelijk onderwijs; hoger en middelbaar algemeen
voortgezet onderwijs; voorbereidend beroepsonderwijs; praktijkonderwijs;
andere vormen van voortgezet onderwijs. Tot het voortgezet onderwijs
behoren niet het beroepsonderwijs - zoals geregeld in de Wet educatie en
beroepsonderwijs - en het hoger onderwijs (hogescholen en universiteiten)
- zoals geregeld in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk
onderzoek.
Voorzieningen.
Voor de diverse gemeentelijke onderwijsfuncties zijn verschillende
groepen van voorzieningen van belang. Onderscheiden worden de volgende
groepen van voorzieningen:
1) Personele voorzieningen. Deze betreffen: salarissen, sociale lasten,
verplaatsingskosten, geneeskundig onderzoek, controle, bijscholing,
sollicitanten, voormalig personeel.
2) Groepsafhankelijke voorzieningen. Deze betreffen: onderhoud (gebouwen,
tuin en schoonmaak); energie, verwarming, waterverbruik;
publiekrechtelijke heffingen (zuiveringslasten, waterschapslasten,
rioolrecht, reinigingsrecht); de financiële gelijkstelling tussen
openbare en bijzondere scholen (overschrijdingsregeling); de exploitatie.
3) Leerlingafhankelijke voorzieningen. Deze betreffen: middelen
(medezeggenschap, ouderbijdrage in het kader van medezeggenschap,
WA-verzekering, culturele vorming, overige uitgaven, dienstreizen,
onderwijsleerpakketten en meubilair); administratie, beheer,
onderhoudsbeheer (van leerpakketten en meubilair) en bestuur.
4) Voorzieningen ten behoeve van het gymnastiekonderwijs.
5) Overige voorzieningen. Deze betreffen: oudercommissies; ouderraden;
schoolraden; godsdienst- en vormingsonderwijs; spraakonderwijs; onderwijs
in allochtone levende talen; bijzondere leermiddelen;
schoolmelkvoorziening; schoolzwemmen (alleen bij speciaal onderwijs);
verkeersonderwijs; leerlingenvervoer.
6) Onderwijshuisvesting. Dit betreft:
- (lasten van) investeringen voor tijdelijk of blijvend gebruik
(nieuwbouw, vernieuwing bestaand gebouw, terreinen, eerste aanschaf van
meubilair en onderwijsleerpakketten, enzovoorts); uitbreiding van
dergelijke investeringen; medegebruik van een ruimte, geschikt voor het
onderwijs;
- aanpassingen (van de onderwijshuisvesting), uitgezonderd het aanbrengen
van een invalidentoilet en het toegankelijk maken van het gebouw voor
gehandicapten; vervanging van binnenkozijnen en binnendeuren; volledige
vervanging van radiatoren, leidingen voor de centrale verwarming,
enzovoorts; onderhoud aan de buitenzijde van het gebouw, uitgezonderd het
buitenschilderwerk;
- herstel van constructiefouten aan het gebouw, evenals herstel en
vervanging bij schade aan het gebouw, onderwijsleerpakketten en meubilair
door bijzondere omstandigheden;
- exploitatielasten zoals opstalverzekering, brandverzekering en
onroerende zaakbelasting.

Openb. basisonderwijs, ex. onderw.huisv.

Voluit: Openbaar basisonderwijs, exclusief onderwijshuisvesting.
Zie de relevante onderdelen van de toelichting bij de hoofdfunctie
Onderwijs. Van toepassing zijn de groepen 1 tot en met 5 van de daar
toegelichte voorzieningen.

Openb. basisonderwijs, onderw.huisv.

Voluit: Openbaar basisonderwijs, onderwijshuisvesting.
Zie de relevante onderdelen van de toelichting bij de hoofdfunctie
Onderwijs. Van toepassing is groep 6 van de daar toegelichte voorzieningen

Sociale voorz. en maatsch. dnstverl.

Voluit: Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening
Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Bijstandsverlening,
Werkgelegenheid, Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk, Overige sociale
zekerheidsregelingen vanuit het Rijk, Gemeentelijk minimabeleid,
Maatschappelijke begeleiding en advies, Vreemdelingen, Huishoudelijke
verzorging, Sociaal-cultureel werk, Tehuizen, Kinderdagopvang, Dagopvang
gehandicapten en Voorzieningen gehandicapten.

Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk

Betreft de gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen
vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet
inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk
arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet
werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen
kunstenaars (Wik)).