Gemeenterekeningen; baten en lasten per functie, grootteklasse, 2004 - 2007

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Gemeentelijke hoofdfuncties

De gemeenten hebben taken en verantwoordelijkheden op verschillende
terreinen. Deze terreinen - of ook: 'beleidsgebieden' of 'taakvelden' -
zijn in te delen naar hun aard. Dit levert een onderscheid naar
hoofdfuncties en functies. De functies vormen hierbij een nadere
onderverdeling van de hoofdfuncties.
De (hoofd)functies bieden zo een overzicht - in deze tabel: door het
weergeven van de totale baten, de totale lasten en het saldo (van de baten
en lasten) van de exploitatie, per (hoofd)functie - van de gemeentelijke
taken. Deze variëren van algemene bestuurstaken tot de meest uiteenlopende
taken die van nut zijn voor de gemeentelijke samenleving - voor de
burgers, het bedrijfsleven, enzovoorts - zoals op het gebied van
onderwijs, volksgezondheid, verkeer, economische zaken, cultuur en
recreatie.
De specifieke baten en lasten die met deze taken gemoeid zijn, worden op
de diverse (hoofd)functies getoond. Voor de algemene bestuurstaken is dat
op de hoofdfunctie Algemeen bestuur, voor de andere taken is dat op
hoofdfuncties als Openbare orde en veiligheid, Economische Zaken,
Onderwijs, Cultuur en recreatie, enzovoorts. Van een iets ander karakter
is de hoofdfunctie Financiering en algemene dekkingsmiddelen: hier gaat
het over de algeméne financiële middelen waaruit de uitvoering van de
diverse gemeentetaken wordt bekostigd. De spécifiek beschikbare middelen
die voor de uitvoering van de diverse taken dienen, worden op de betrokken
(hoofd)functies zelf verantwoord.
De voorschriften voor de indeling naar hoofdfuncties en functies zijn
opgenomen in de Ministeriële Regeling Informatie voor derden: in de
bijlage Functionele indeling gemeenten en de toelichting daarop.

In miljoenen euro's

Verkeer, vervoer en waterstaat

Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Wegen, straten en pleinen,
Verkeersmaatregelen te land, Openbaar vervoer, Parkeren, Baten
parkeerbelasting, Zeehavens, Binnenhavens en waterwegen, Veerdiensten,
Luchtvaart en Waterkering, afwatering en landaanwinning.

Totaal verkeer, vervoer en waterstaat

Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Wegen, straten en pleinen,
Verkeersmaatregelen te land, Openbaar vervoer, Parkeren, Baten
parkeerbelasting, Zeehavens, Binnenhavens en waterwegen, Veerdiensten,
Luchtvaart en Waterkering, afwatering en landaanwinning.

Wegen, straten en pleinen

Betreft de aanleg en het onderhoud van het wegennet met bijbehorende
voorzieningen en aanverwante taken. Het gaat hier onder meer om: wegen,
straten, pleinen, bruggen, spoorwegovergangen, voorzieningen voor het
openbaar vervoer, de openbare verlichting, straatreiniging,
gladheidbestrijding, openbare klokken, taxi-standplaatsen,
wachtgelegenheden voor openbaar vervoer (abri's), kwaliteitsbeoordeling
van het wegennet, registratie van openbare wegen buiten de bebouwde kom,
vergoedingen aan waterschappen voor het beheer en onderhoud van wegen,
enzovoorts.

Verkeersmaatregelen te land

Hiertoe behoren het opstellen van verkeersplannen (zoals voor
verkeerscirculatie), het treffen van voorzieningen voor de regulering van
het verkeer, en het nemen van verdere verkeersmaatregelen. De
voorzieningen voor verkeersregulatie betreffen onder andere:
verkeerslichten, verkeersborden, wegwijzers, plaatsnaamborden. Bij de
verdere verkeersmaatregelen gaat het bijvoorbeeld om verkeersvoorlichting
en -onderricht, verkeersonderzoek (ook in verband met de functie Wegen,
straten en pleinen), verwijdering van autowrakken en verkeersobstakels,
enzovoorts.

Openbaar vervoer

Betreft de diensten van metro-, tram- en busondernemingen. Ook het
treffen van voorzieningen voor het openbaar vervoer en voor het
taxivervoer behoort tot deze functie - voorzover geen onderdeel van een
andere functie (zie ook functie Wegen, straten en pleinen) - evenals het
zorgen voor spoorwegaansluitingen in haven- en industriegebieden.

Parkeren

Omvat de diensten en taken rondom het parkeren: van parkeerbeleid, het
treffen van parkeermaatregelen en het handhaven daarvan tot en met het
bieden van parkeergelegenheid door middel van parkeervoorzieningen. De
taken van de parkeerpolitie vallen ook onder deze functie. De
(opbrengsten van de) parkeerbelastingen vallen er echter niet onder (zie
hiervoor de functie Baten parkeerbelasting).

Baten parkeerbelasting

Onder de baten parkeerbelasting vallen de opbrengsten van de
(belasting)heffingen waarmee het parkeren gereguleerd wordt: de belasting
voor het parkeren van een voertuig - zoals omschreven in de
belastingverordening van de gemeente - en de belasting volgens een
parkeervergunningenbeleid. Ook de opbrengsten van een eventuele
naheffingsaanslag (wanneer er verzuimd is de parkeerbelasting te betalen)
en van de heffingen vanwege het aanbrengen van een wielklem of het
wegslepen van het voertuig vallen onder deze functie.

Zeehavens

Hiertoe behoren de verantwoordelijkheden voor het functioneren (van de
zeehaven) zoals: het beheer en onderhoud van de vaarwegen,
verkeersmaatregelen voor op het water, de bebakening, loodsdiensten,
weerkundige diensten, ijsbestrijding, de beschikbaarheid van
radarinstallaties en radardiensten. N.B. Slechts een beperkt aantal
gemeenten beschikt over een zeehaven die als zodanig is aangemerkt.

Binnenhavens en waterwegen

Hiertoe behoren de taken en verantwoordelijkheden op het gebied van
binnenhavens (vergelijkbaar met die voor een zeehaven: zie functie
Zeehavens) en het beheer en onderhoud van de waterwegen (rivieren,
vaarten en kanalen). Binnenhavens die hoofdzakelijk het karakter hebben
van jachthavens, vallen echter onder de functie Openbaar groen en
openluchtrecreatie.

Veerdiensten

Betreft de beschikbaarheid van veerdiensten: uitgevoerd door een eigen
gemeentelijke veerdienst en/of door subsidies aan een particuliere
veerdienst en/of door het verlenen van vergunningen.

Luchtvaart

Hieronder vallen de taken op luchtvaartgebied (in het bijzonder de zorg
voor luchtvaartterreinen), voorzover nog behorend tot de gemeentelijke
taken. Vliegvelden die uitsluitend bestemd zijn voor het sportvliegen,
vallen echter onder de functie Openbaar groen en openluchtrecreatie.

Waterkering, afwatering en landaanw.

Voluit: Waterkering, afwatering en landaanwinning.
Hieronder vallen de zorg voor de waterkering (door zeedijken,
waterkerende (bouwkundige) werken, dijkbewaking door dijkwachten,
enzovoorts), de zorg voor afwatering (met behulp van watergemalen,
waterlozingen, afwateringssluizen, enzovoorts) en de landaanwinning (met
behulp van landaanwinningswerken voor indijking en bemaling of door
subsidiëring van verenigingen voor landaanwinning).

Sociale voorz. en maatsch. dnstverl.

Voluit: Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening
Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Bijstandsverlening,
Werkgelegenheid, Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk, Overige sociale
zekerheidsregelingen vanuit het Rijk, Gemeentelijk minimabeleid,
Maatschappelijke begeleiding en advies, Vreemdelingen, Huishoudelijke
verzorging, Sociaal-cultureel werk, Tehuizen, Kinderdagopvang, Dagopvang
gehandicapten en Voorzieningen gehandicapten.

Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk

Betreft de gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen
vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet
inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk
arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet
werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen
kunstenaars (Wik)).

Euro per inwoner

Verkeer, vervoer en waterstaat

Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Wegen, straten en pleinen,
Verkeersmaatregelen te land, Openbaar vervoer, Parkeren, Baten
parkeerbelasting, Zeehavens, Binnenhavens en waterwegen, Veerdiensten,
Luchtvaart en Waterkering, afwatering en landaanwinning.

Totaal verkeer, vervoer en waterstaat

Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Wegen, straten en pleinen,
Verkeersmaatregelen te land, Openbaar vervoer, Parkeren, Baten
parkeerbelasting, Zeehavens, Binnenhavens en waterwegen, Veerdiensten,
Luchtvaart en Waterkering, afwatering en landaanwinning.

Wegen, straten en pleinen

Betreft de aanleg en het onderhoud van het wegennet met bijbehorende
voorzieningen en aanverwante taken. Het gaat hier onder meer om: wegen,
straten, pleinen, bruggen, spoorwegovergangen, voorzieningen voor het
openbaar vervoer, de openbare verlichting, straatreiniging,
gladheidbestrijding, openbare klokken, taxi-standplaatsen,
wachtgelegenheden voor openbaar vervoer (abri's), kwaliteitsbeoordeling
van het wegennet, registratie van openbare wegen buiten de bebouwde kom,
vergoedingen aan waterschappen voor het beheer en onderhoud van wegen,
enzovoorts.

Verkeersmaatregelen te land

Hiertoe behoren het opstellen van verkeersplannen (zoals voor
verkeerscirculatie), het treffen van voorzieningen voor de regulering van
het verkeer, en het nemen van verdere verkeersmaatregelen. De
voorzieningen voor verkeersregulatie betreffen onder andere:
verkeerslichten, verkeersborden, wegwijzers, plaatsnaamborden. Bij de
verdere verkeersmaatregelen gaat het bijvoorbeeld om verkeersvoorlichting
en -onderricht, verkeersonderzoek (ook in verband met de functie Wegen,
straten en pleinen), verwijdering van autowrakken en verkeersobstakels,
enzovoorts.

Openbaar vervoer

Betreft de diensten van metro-, tram- en busondernemingen. Ook het
treffen van voorzieningen voor het openbaar vervoer en voor het
taxivervoer behoort tot deze functie - voorzover geen onderdeel van een
andere functie (zie ook functie Wegen, straten en pleinen) - evenals het
zorgen voor spoorwegaansluitingen in haven- en industriegebieden.

Parkeren

Omvat de diensten en taken rondom het parkeren: van parkeerbeleid, het
treffen van parkeermaatregelen en het handhaven daarvan tot en met het
bieden van parkeergelegenheid door middel van parkeervoorzieningen. De
taken van de parkeerpolitie vallen ook onder deze functie. De
(opbrengsten van de) parkeerbelastingen vallen er echter niet onder (zie
hiervoor de functie Baten parkeerbelasting).

Baten parkeerbelasting

Onder de baten parkeerbelasting vallen de opbrengsten van de
(belasting)heffingen waarmee het parkeren gereguleerd wordt: de belasting
voor het parkeren van een voertuig - zoals omschreven in de
belastingverordening van de gemeente - en de belasting volgens een
parkeervergunningenbeleid. Ook de opbrengsten van een eventuele
naheffingsaanslag (wanneer er verzuimd is de parkeerbelasting te betalen)
en van de heffingen vanwege het aanbrengen van een wielklem of het
wegslepen van het voertuig vallen onder deze functie.

Zeehavens

Hiertoe behoren de verantwoordelijkheden voor het functioneren (van de
zeehaven) zoals: het beheer en onderhoud van de vaarwegen,
verkeersmaatregelen voor op het water, de bebakening, loodsdiensten,
weerkundige diensten, ijsbestrijding, de beschikbaarheid van
radarinstallaties en radardiensten. N.B. Slechts een beperkt aantal
gemeenten beschikt over een zeehaven die als zodanig is aangemerkt.

Binnenhavens en waterwegen

Hiertoe behoren de taken en verantwoordelijkheden op het gebied van
binnenhavens (vergelijkbaar met die voor een zeehaven: zie functie
Zeehavens) en het beheer en onderhoud van de waterwegen (rivieren,
vaarten en kanalen). Binnenhavens die hoofdzakelijk het karakter hebben
van jachthavens, vallen echter onder de functie Openbaar groen en
openluchtrecreatie.

Veerdiensten

Betreft de beschikbaarheid van veerdiensten: uitgevoerd door een eigen
gemeentelijke veerdienst en/of door subsidies aan een particuliere
veerdienst en/of door het verlenen van vergunningen.

Luchtvaart

Hieronder vallen de taken op luchtvaartgebied (in het bijzonder de zorg
voor luchtvaartterreinen), voorzover nog behorend tot de gemeentelijke
taken. Vliegvelden die uitsluitend bestemd zijn voor het sportvliegen,
vallen echter onder de functie Openbaar groen en openluchtrecreatie.

Waterkering, afwatering en landaanw.

Voluit: Waterkering, afwatering en landaanwinning.
Hieronder vallen de zorg voor de waterkering (door zeedijken,
waterkerende (bouwkundige) werken, dijkbewaking door dijkwachten,
enzovoorts), de zorg voor afwatering (met behulp van watergemalen,
waterlozingen, afwateringssluizen, enzovoorts) en de landaanwinning (met
behulp van landaanwinningswerken voor indijking en bemaling of door
subsidiëring van verenigingen voor landaanwinning).

Sociale voorz. en maatsch. dnstverl.

Voluit: Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstverlening
Deze hoofdfunctie bestaat uit de functies Bijstandsverlening,
Werkgelegenheid, Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk, Overige sociale
zekerheidsregelingen vanuit het Rijk, Gemeentelijk minimabeleid,
Maatschappelijke begeleiding en advies, Vreemdelingen, Huishoudelijke
verzorging, Sociaal-cultureel werk, Tehuizen, Kinderdagopvang, Dagopvang
gehandicapten en Voorzieningen gehandicapten.

Inkomensvoorzieningen vanuit het Rijk

Betreft de gemeentelijke taken bij de uitvoering van inkomensvoorzieningen
vanuit het Rijk. Het betreft specifieke regelgeving als: de Wet
inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze
werknemers (IOAW), de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk
arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) en - vanaf 2005 - de Wet
werk en inkomen kunstenaars (voorheen: de Wet inkomensvoorzieningen
kunstenaars (Wik)).

Gemeentelijke heffingen

Dit betreft (het totaal van) de functies die betrekking hebben op de
gemeentelijke belastingen en retributies.
Bij belastingen is geen sprake van een concrete tegenprestatie door de
overheid (gemeente) aan degene, van wie de belasting wordt geheven. Bij
retributies is wel sprake van een concrete tegenprestatie door de
overheid (gemeente) aan degene, van wie de retributie wordt geheven.

In miljoenen euro's

Belastingen

Dit betreft het totaal van de functies die betrekking hebben op de
gemeentelijke belastingen. De gemeentelijke belastingen vormen samen met
de gemeentelijke retributies: de gemeentelijke heffingen.
Bij een belasting is geen sprake van een concrete tegenprestatie door de
overheid (gemeente) aan degene, van wie de belasting wordt geheven. Bij
een retributie is wel sprake van een concrete tegenprestatie door de
overheid (gemeente).

Baten parkeerbelasting

Onder de baten parkeerbelasting vallen de opbrengsten van de
(belasting)heffingen waarmee het parkeren gereguleerd wordt: de belasting
voor het parkeren van een voertuig - zoals omschreven in de
belastingverordening van de gemeente - en de belasting volgens een
parkeervergunningenbeleid. Ook de opbrengsten van een eventuele
naheffingsaanslag (wanneer er verzuimd is de parkeerbelasting te betalen)
en van de heffingen vanwege het aanbrengen van een wielklem of het
wegslepen van het voertuig vallen onder deze functie

Euro per inwoner

Belastingen

Dit betreft het totaal van de functies die betrekking hebben op de
gemeentelijke belastingen. De gemeentelijke belastingen vormen samen met
de gemeentelijke retributies: de gemeentelijke heffingen.
Bij een belasting is geen sprake van een concrete tegenprestatie door de
overheid (gemeente) aan degene, van wie de belasting wordt geheven. Bij
een retributie is wel sprake van een concrete tegenprestatie door de
overheid (gemeente).

Baten parkeerbelasting

Onder de baten parkeerbelasting vallen de opbrengsten van de
(belasting)heffingen waarmee het parkeren gereguleerd wordt: de belasting
voor het parkeren van een voertuig - zoals omschreven in de
belastingverordening van de gemeente - en de belasting volgens een
parkeervergunningenbeleid. Ook de opbrengsten van een eventuele
naheffingsaanslag (wanneer er verzuimd is de parkeerbelasting te betalen)
en van de heffingen vanwege het aanbrengen van een wielklem of het
wegslepen van het voertuig vallen onder deze functie