Zware metalen op landbouwgrond, 1980 - 2009

Zware metalen op landbouwgrond, 1980 - 2009

Zware metalen Perioden Bruto belasting (Aanvoer) Totaal bruto belasting (1000 kg) Bruto belasting (Aanvoer) Dierlijke mest (1000 kg) Bruto belasting (Aanvoer) Kunstmest (1000 kg) Bruto belasting (Aanvoer) Depositie (neerslag) (1000 kg) Bruto belasting (Aanvoer) Overige bronnen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Totaal afvoer met gewassen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Akkerbouwgewassen Totaal akkerbouwgewassen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Akkerbouwgewassen Snijmaïs (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Akkerbouwgewassen Tarwe (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Akkerbouwgewassen Aardappelen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Akkerbouwgewassen Suikerbieten (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Akkerbouwgewassen Overige akkerbouwgewassen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Graslandgewassen Totaal graslandgewassen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Graslandgewassen Hooi (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Graslandgewassen Kuilgras (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Graslandgewassen Weidegras (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Tuinbouwgewassen Totaal tuinbouwgewassen (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Tuinbouwgewassen Groente en fruit (1000 kg) Afvoer zware metalen met gewassen Tuinbouwgewassen Overige tuinbouwgewassen (1000 kg) Netto belasting (Aanvoer minus Afvoer) (1000 kg)
Koper (Cu) 1980 1.360 1.050 150 80 80 140 27,5 6,9 3,9 7,5 4,7 4,5 110,1 8,8 46,4 54,9 0,5 0,0 0,5 1.220
Koper (Cu) 1986 1.140 850 140 90 60 140 33,6 10,7 4,1 8,2 6,2 4,4 109,4 6,1 44,0 59,3 0,5 0,0 0,5 1.000
Koper (Cu) 1990 970 750 120 50 50 130 33,2 9,5 4,7 8,5 6,9 3,6 100,0 4,9 47,7 47,4 0,5 0,0 0,5 840
Koper (Cu) 1993 960 800 90 40 30 140 36,5 11,7 4,6 9,3 6,0 4,9 103,0 3,7 48,8 50,6 0,5 0,0 0,5 820
Koper (Cu) 1994 910 800 70 20 20 120 33,4 10,9 4,3 8,5 4,9 4,8 87,6 3,5 39,9 44,2 0,5 0,0 0,5 790
Koper (Cu) 1995 800 700 50 20 30 110 31,4 9,3 3,4 8,2 5,8 4,7 76,8 3,6 33,0 40,2 0,5 0,0 0,5 690
Koper (Cu) 1996 860 750 60 20 30 100 33,5 10,0 3,7 9,1 5,8 4,9 66,3 2,2 30,1 34,0 0,5 0,0 0,5 760
Koper (Cu) 1997 810 700 60 20 30 110 37,6 12,9 3,1 9,0 5,9 6,7 75,4 2,8 33,6 39,0 0,5 0,0 0,5 700
Koper (Cu) 1998 810 700 60 20 30 100 26,9 9,9 3,1 5,9 5,0 3,0 70,3 2,0 38,2 30,1 0,5 0,0 0,5 710
Koper (Cu) 1999 790 700 60 20 10 100 35,9 14,3 2,5 9,3 6,6 3,2 62,1 2,4 30,0 29,7 0,5 0,0 0,5 690
Koper (Cu) 2000 780 700 50 20 10 100 32,3 10,3 3,3 9,1 6,1 3,5 65,5 2,5 35,3 27,7 0,5 0,0 0,5 680
Koper (Cu) 2001 535 450 50 20 15 105 32,1 12,0 2,9 7,9 5,4 3,9 71,4 2,2 29,6 39,6 0,5 0,0 0,5 430
Koper (Cu) 2002 525 450 40 20 15 100 31,9 11,3 3,1 8,2 5,6 3,7 69,4 2,9 37,6 28,9 0,5 0,0 0,5 425
Koper (Cu) 2003 505 430 35 20 20 90 32,5 12,5 3,3 7,2 5,6 3,9 59,3 3,6 31,0 24,7 0,5 0,0 0,5 415
Koper (Cu) 2004 490 415 35 20 20 100 32,1 10,7 3,6 8,5 5,7 3,5 66,4 4,0 39,1 23,2 0,5 0,0 0,5 390
Koper (Cu) 2005 515 435 40 20 20 95 33,4 13,5 3,4 7,6 5,3 3,6 61,7 3,1 36,3 22,3 0,5 0,0 0,5 420
Koper (Cu) 2006 505 425 50 20 10 95 32,4 14,1 3,5 7,0 4,9 2,9 62,6 2,8 31,2 28,6 0,5 0,0 0,5 410
Koper (Cu) 2007 485 420 30 20 15 95 28,9 10,3 3,0 7,7 5,0 2,9 66,4 2,4 34,2 29,9 0,5 0,0 0,5 390
Koper (Cu) 2008 480 420 25 20 15 100 32,3 12,9 4,0 7,9 4,7 2,8 68,8 1,1 38,0 29,6 0,5 0,0 0,5 380
Koper (Cu) 2009 465 405 25 20 15 100 35,3 14,8 4,1 8,1 5,2 3,1 65,7 1,7 39,9 24,1 0,5 0,0 0,5 365
Zink (Zn) 1980 2.400 1.800 150 260 190 700 215,5 68,8 24,7 28,2 38,6 55,2 475,3 32,1 168,6 274,6 7,0 5,0 2,0 1.700
Zink (Zn) 1986 2.370 1.900 160 130 180 750 266,4 106,7 26,3 30,9 50,1 52,4 478,5 22,3 159,9 296,3 7,0 5,0 2,0 1.620
Zink (Zn) 1990 2.270 1.750 140 180 200 690 253,2 94,5 30,1 31,7 56,1 40,8 428,2 17,8 173,4 237,0 7,0 5,0 2,0 1.580
Zink (Zn) 1993 2.570 2.200 90 140 140 730 277,3 116,7 29,0 34,7 48,6 48,3 443,4 13,4 177,3 252,8 7,0 5,0 2,0 1.840
Zink (Zn) 1994 2.250 1.950 60 120 120 640 257,3 109,1 27,5 31,9 40,0 48,8 378,8 12,8 145,1 220,9 7,0 5,0 2,0 1.610
Zink (Zn) 1995 2.260 2.000 60 100 100 720 248,2 118,8 32,7 21,3 37,4 38,0 469,0 21,9 201,5 245,7 7,0 5,0 2,0 1.540
Zink (Zn) 1996 2.360 2.100 60 110 90 650 263,7 126,6 35,5 23,4 37,2 41,0 381,3 13,6 184,5 183,2 7,0 5,0 2,0 1.710
Zink (Zn) 1997 2.500 2.250 60 90 100 730 272,7 135,7 29,8 23,1 38,3 45,8 445,0 16,1 190,7 238,2 7,0 5,0 2,0 1.770
Zink (Zn) 1998 2.310 2.050 60 90 110 600 200,7 101,7 30,0 15,2 31,9 21,9 385,7 11,6 199,7 174,4 7,0 5,0 2,0 1.710
Zink (Zn) 1999 2.230 2.000 50 70 110 570 240,7 126,3 23,8 23,8 42,4 24,4 321,1 12,6 157,9 150,6 7,0 5,0 2,0 1.660
Zink (Zn) 2000 2.170 1.900 60 70 140 570 223,9 102,7 32,0 23,6 39,0 26,6 340,8 12,9 182,8 145,2 7,0 5,0 2,0 1.600
Zink (Zn) 2001 1.580 1.300 50 70 160 570 230,9 116,6 27,7 20,3 34,5 31,8 336,3 12,4 164,2 159,7 7,0 5,0 2,0 1.010
Zink (Zn) 2002 1.540 1.300 50 80 110 580 221,9 106,6 29,6 21,3 36,3 28,1 355,0 15,4 200,1 139,4 7,0 5,0 2,0 960
Zink (Zn) 2003 1.530 1.250 50 80 150 540 231,9 115,6 31,6 18,8 36,0 29,9 304,2 19,4 167,3 117,5 7,0 5,0 2,0 990
Zink (Zn) 2004 1.465 1.200 45 60 160 570 221,3 100,6 34,3 21,7 36,5 28,2 338,5 21,2 208,4 108,9 7,0 5,0 2,0 895
Zink (Zn) 2005 1.515 1.245 45 65 160 550 228,8 115,1 32,9 19,6 34,4 26,8 314,1 15,8 183,8 114,5 7,0 5,0 2,0 965
Zink (Zn) 2006 1.455 1.220 45 70 120 570 227,1 122,5 33,2 18,1 31,4 21,9 333,0 14,6 160,0 158,4 7,0 5,0 2,0 885
Zink (Zn) 2007 1.435 1.200 35 50 150 580 209,0 106,3 28,5 19,8 32,0 22,4 363,4 13,4 191,3 158,7 7,0 5,0 2,0 855
Zink (Zn) 2008 1.480 1.220 30 80 150 630 240,6 129,4 38,3 20,3 30,3 22,3 378,0 6,3 209,8 162,0 7,0 5,0 2,0 850
Zink (Zn) 2009 1.430 1.190 25 65 150 590 251,1 133,1 39,3 20,8 33,3 24,6 329,4 8,9 209,7 110,8 7,0 5,0 2,0 840
Cadmium (Cd) 1980 16 6 7 2 1 3 1,1 0,7 0,1 0,2 0,1 0,0 2,1 0,2 0,8 1,1 0,0 0,0 0,0 12
Cadmium (Cd) 1986 13 4 7 1 0 4 1,5 1,1 0,1 0,2 0,1 0,0 2,1 0,1 0,8 1,2 0,0 0,0 0,0 9
Cadmium (Cd) 1990 9 4 4 1 0 3 1,4 0,9 0,1 0,2 0,1 0,1 1,9 0,1 0,9 0,9 0,0 0,0 0,0 6
Cadmium (Cd) 1993 8 4 3 1 0 4 1,7 1,2 0,1 0,3 0,1 0,0 2,0 0,1 0,9 1,0 0,0 0,0 0,0 5
Cadmium (Cd) 1994 7 4 2 1 0 3 1,6 1,1 0,1 0,2 0,1 0,1 1,7 0,1 0,7 0,9 0,0 0,0 0,0 4
Cadmium (Cd) 1995 6 3 2 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,2 0,3 0,1 1,7 0,1 0,7 0,9 0,0 0,0 0,0 3
Cadmium (Cd) 1996 6 3 2 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,3 0,3 0,0 1,6 0,1 0,7 0,9 0,0 0,0 0,0 3
Cadmium (Cd) 1997 6 3 2 1 0 3 1,2 0,3 0,1 0,3 0,3 0,2 1,7 0,1 1,0 0,6 0,0 0,0 0,0 3
Cadmium (Cd) 1998 6 3 2 1 0 3 0,9 0,3 0,1 0,2 0,3 0,0 1,6 0,1 0,9 0,7 0,0 0,0 0,0 3
Cadmium (Cd) 1999 6 3 2 1 0 3 1,1 0,3 0,1 0,3 0,3 0,1 1,7 0,1 0,9 0,8 0,0 0,0 0,0 3
Cadmium (Cd) 2000 6 3 2 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,3 0,3 0,0 1,6 0,1 0,9 0,7 0,0 0,0 0,0 3
Cadmium (Cd) 2001 5 3 1 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,2 0,3 0,1 1,6 0,1 0,8 0,7 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2002 5 3 1 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,3 0,3 0,0 1,7 0,1 1,0 0,6 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2003 5 3 1 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,2 0,3 0,1 1,5 0,1 0,8 0,6 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2004 4 3 1 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,3 0,3 0,0 1,7 0,1 1,0 0,6 0,0 0,0 0,0 1
Cadmium (Cd) 2005 4 3 1 1 0 3 1,0 0,3 0,1 0,2 0,3 0,1 1,6 0,1 1,0 0,6 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2006 5 3 2 1 0 3 0,9 0,3 0,1 0,2 0,2 0,1 1,6 0,1 0,8 0,8 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2007 4 3 1 0 0 3 1,0 0,3 0,1 0,2 0,3 0,1 1,7 0,1 0,9 0,8 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2008 5 3 1 1 0 3 1,0 0,4 0,1 0,2 0,2 0,1 1,7 0,0 1,0 0,7 0,0 0,0 0,0 2
Cadmium (Cd) 2009 4 3 0 1 0 3 1,0 0,4 0,1 0,3 0,3 0,0 1,6 0,0 1,0 0,6 0,0 0,0 0,0 1
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


De belasting van de bodem met zware metalen is al geruime tijd een belangrijk aandachtspunt in het milieu- en landbouwbeleid. De accumulatie (ophoping) van zware metalen in de bodem die daarvan het gevolg is kan onder meer gezondheidsproblemen voor het vee opleveren. Door regelgeving die de gehalten van zware metalen in veevoer aan een maximum bindt en door het gebruik van schonere grondstoffen bij de kunstmestproductie is de belasting van de bodem in de loop der jaren sterk afgenomen.
De belasting van landbouwgrond met zware metalen wordt veroorzaakt door aanvoer via veevoer, kunstmest, overige meststoffen, en neerslag (depositie). Daarnaast heeft onderzoek door het CLM (Centrum voor Landbouw en Milieu) aangetoond dat ook het gebruik van kopersulfaat in voetbaden voor melkvee een aanzienlijke bijdrage levert aan de belasting van de bodem (Boer et al. (2006)). De landelijke hoeveelheid van deze bron is niet onderzocht.

In deze tabel zijn balansen opgenomen van de zware metalen koper (Cu), zink (Zn) en cadmium (Cd) op landbouwgrond voor de jaren 1980, 1986, 1990 en 1993 t/m 2009, uitgesplitst naar diverse aan- en afvoerposten. De aanvoer (bruto belasting) omvat gegevens over dierlijke mest, kunstmest, neerslag (depositie) en overige bronnen (zoals compost, afvalwaterzuiveringsslib en bestrijdingsmiddelen). De afvoer uit landbouwgrond vindt plaats via onttrekking met gewassen. Deze is uitgesplitst naar akkerbouwgewassen, graslandgewassen en tuinbouwgewassen. Door de afvoer van de aanvoer (bruto belasting) af te trekken wordt de netto belasting berekend.

Door de beperkte hoeveelheid gegevens en de beperkte nauwkeurigheid van de gegevens zijn de cijfers sterk afgerond. De cijfers vanaf 2001 van de aanvoer van zware metalen met dierlijke mest zijn berekend volgens een nieuwe methode uit de
Thema-publicatie: Emissie van zeven zware metalen op landbouwgrond
, omdat van de oude methode geen gegevens meer beschikbaar zijn.

Gegevens beschikbaar: 1980 - 2009

Status van de cijfers:
Alle cijfers zijn definitief.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Deze tabel is stopgezet per 20-11-2012.

Toelichting onderwerpen

Bruto belasting (Aanvoer)
Aanvoer van zware metalen door de sector landbouw met dierlijke mest,
kunstmest en andere bronnen, maar ook door neerslag van zware metalen
die in de lucht aanwezig zijn.
Totaal bruto belasting
De totale hoeveelheid zware metalen die daadwerkelijk op landbouwgrond
terechtkomt en hierdoor de bodem en het grond- en oppervlaktewater belast.
Dit is de hoeveelheid die met dierlijke mest, kunstmest, depositie en
overige bronnen wordt aangevoerd.
Dierlijke mest
Mest van rundvee, varkens, pluimvee, schapen en geiten, konijnen en
pelsdieren, en vanaf 2006 ook mest van paarden en pony's.
De cijfers vanaf 2001 zijn berekend volgens een nieuwe methode, omdat van
de oude methode geen gegevens meer beschikbaar zijn.
Kunstmest
De hoeveelheid zware metalen, als verontreiniging aanwezig, in de
gebruikte stikstofmeststoffen, fosforzuurmeststoffen, kalimeststoffen
en kalkmeststoffen. Hierbij wordt de aanvoer van koper dat als
sporenelement wordt toegevoegd in graszout en speciale
mengmeststoffen, opgeteld.
Depositie (neerslag)
Aanvoer van zware metalen naar de bodem doordat zware metalen die in de
lucht aanwezig zijn via neerslag op de grond terechtkomen.
Overige bronnen
Compost, afvalwaterzuiveringsslib en bestrijdingsmiddelen.
Vanaf 2001 ook aanvoer (zink) door de jacht en door corrosie van verzinkt
staal van tuinbouwkassen.
Afvoer zware metalen met gewassen
Afvoer van zware metalen doordat akkerbouwgewassen, graslandgewassen en
tuinbouwgewassen zware metalen opnemen bij de groei en ontwikkeling.
Totaal afvoer met gewassen
Akkerbouwgewassen
Totaal akkerbouwgewassen
Snijmaïs
Tarwe
Aardappelen
Suikerbieten
Overige akkerbouwgewassen
Zoals overige granen en mais, peulvruchten, voederbieten en zaaiuien.
Graslandgewassen
Totaal graslandgewassen
Hooi
Kuilgras
Weidegras
Tuinbouwgewassen
Totaal tuinbouwgewassen
Groente en fruit
Overige tuinbouwgewassen
Bloembollen en knollen, vaste planten, bloem- en boomkwekerijgewassen.
Netto belasting (Aanvoer minus Afvoer)
De totale hoeveelheid zware metalen die na de oogst van gewassen
achterblijft in de landbouwbodem en in het grond- en oppervlaktewater.