Rechtspraak in Nederland 2002

Het CBS heeft de derde editie van de publicatie Rechtspraak in Nederland uitgebracht. Deze publicatie bevat informatie over het aanbod aan en de afhandeling van rechtszaken door de diverse rechterlijke colleges in Nederland. De gegevens zijn geordend volgens de traditionele rechtsgebieden: burgerlijk recht, bestuursrecht en strafrecht.
Menigeen komt ooit terecht bij de burgerlijke (civiele) rechter: bijvoorbeeld voor de oplossing van een geschil met een leverancier, het aanvechten van een ontslag of de afwikkeling van een scheiding. De meeste burgerlijke zaken handelt de sector kanton van de rechtbank af. In 2002 waren dat er 435 duizend, bijna 9 procent meer dan in 2001. De sector civiel van de rechtbank heeft ruim 150 duizend zaken afgedaan, de gerechtshoven 7 duizend. De Hoge Raad ten slotte heeft ongeveer 500 burgerlijke zaken afgedaan.
Wie een geschil heeft met de overheid, bijvoorbeeld over een uitkering, een subsidie of een vergunning, kan voor een rechterlijk oordeel terecht bij de bestuursrechter. Deze rechter – in beginsel de sector bestuursrechtspraak van de rechtbank – heeft in 2002 in ongeveer 30 duizend conflicten tussen overheid en burgers uitspraak gedaan (exclusief vreemdelingenzaken). Een kleiner aantal geschillen (ongeveer 25 duizend) komt, soms in hoger beroep, terecht bij een van de andere bestuursrechtelijke colleges, zoals de Centrale Raad van Beroep of de afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Het Openbaar Ministerie (OM) bepaalt welke strafzaken het zelf afdoet (bijvoorbeeld via sepot of transactie) en welke zaken het aan de rechter voorlegt. Personen die na het plegen van een strafbaar feit voor de strafrechter moeten verschijnen, worden in beginsel verdacht van een overtreding of een misdrijf uit één van de strafwetten. Van de rechtbankstrafzaken heeft het OM er in 2002 ruim 120 duizend zelf afgedaan. De rechter deed in totaal bijna 115 duizend rechtbankstrafzaken af, waarvan bijna 75 duizend zaken met een delict uit het Wetboek van Strafrecht.
Verder wordt in Rechtspraak in Nederland 2002 aandacht besteed aan:
- adopties;
- Wet Mulder (vooral verkeersovertredingen);
- HALT en jeugdstrafrecht;
- bijzondere procedures als schadevergoeding aan ex-verdachten;
- justitiële kinderbescherming;
- asiel;
- financiën en personeel.