Demografie van bedrijven

Wat behelst het onderzoek?

Het aantal bedrijven in de verschillende branches wordt  door het CBS vastgesteld in de zogeheten Gecoördineerde Populatie Statistiek (GPS). Voor het samenstellen van een volledig overzicht van het bedrijfsleven in Nederland worden een aantal bronnen gebruikt. Voor bedrijven, waarin 20 personen of meer werkzaam zijn, worden de gegevens rechtstreeks uit het Algemene Bedrijven Register (ABR) overgenomen. Bij kleine bedrijven, waarin minder dan 20 mensen werken, worden de uitkomsten van het bedrijfsregister gecorrigeerd voor de registratie van niet actieve eenheden. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de bedrijfstelling. In branches, waarvoor het aantal steekproefeenheden in de bedrijfstelling te gering is om de existentie te schatten, worden ‘natuurlijke personen’ gecorrigeerd o.b.v. een positieve netto jaar-omzet. In de financiële sector en de verzekeringsbranche zijn uitsluitend werkgevers opgenomen in de telling (o.b.v. positieve loonsom). Dit geldt ook voor ideële en belangenorganisaties evenals voor bedrijven en organisaties, die activiteiten uitvoeren in de branche cultuur, sport en recreatie. Agrarische bedrijven in de sectie landbouw worden toegevoegd uit de landbouwtelling.

In het ABR (Algemeen Bedrijfsregister) van het CBS zijn in beginsel alle bedrijven in Nederland opgenomen, die een bijdrage leveren aan het binnenlands product. Over elk bedrijf zijn een aantal kenmerken beschikbaar, zoals de economische activiteit volgens de Standaard Bedrijfsindeling (SBI) en de bedrijfsgrootte o.b.v. het aantal werkzame personen. Om bedrijven te kunnen benaderen is ook de naam en het adres geregistreerd. Hiermee dient het ABR als steekproefkader voor de enquêtering van bedrijven. De in het ABR opgenomen kenmerken liggen ten grondslag aan de ordening van de uitkomsten van vrijwel alle economische statistieken van het CBS. Het centrale karakter van de registratie maakt het daarbij mogelijk de verschillende statistieken zodanig vast te stellen, dat de uitkomsten van deze statistieken een grote mate van samenhang vertonen, doordat zij op elkaar aansluiten dan wel relateerbaar zijn.

De bedrijfstelling is gebaseerd op een jaarlijkse steekproef uit het ABR onder 35.000 bedrijven met minder dan 20 werkzame personen. Er wordt onder andere gevraagd naar het aantal werkzame personen in het bedrijf, die per week 15 uur of langer werken. Bedrijven waar één of meerdere mensen per week 15 uur of langer werken, worden ‘economisch actieve’ bedrijven genoemd. Op basis van dit onderzoek wordt het aandeel ‘economisch actieve’ bedrijven van een branche bepaald. De eindresultaten worden verwerkt in de Gecoördineerde Populatie Statistiek.

Doel

Vaststellen of geregistreerde bedrijven economisch actief zijn. Bedrijven tellen als economisch actief als er minstens één persoon voor 15 uur of meer per week werkzaam is.

Hoe wordt het onderzoek uitgevoerd?

Steekproefeenheid

Bedrijfseenheid

Berichtgevers

Kleine bedrijven (met maximaal 20 werknemers)

Waarnemingsmethode

Mixed mode: Internet, papier en telefoon. Aan berichtgevers wordt gevraagd de enquête via Internet in te vullen. Na de eerste herinnering wordt in het tweede rappel een schriftelijke vragenlijst meegestuurd. Als laatste wordt, bij een aselecte steekproef uit de non-respons, gegevens via telefonische enquêtering verzameld.

Frequentie

Jaarlijks.

Soort onderzoek

Steekproefonderzoek.

Verslagperiode

Stand per 1 januari.

Entiteit

Ondernemingen; bedrijf; vestiging.

Steekproefkader

Bedrijven met minder dan 20 werkzame personen.

Steekproefomvang

35.000 bedrijven.

Steekproeftrekking

De steekproef is gestratificeerd o.b.v. omzet- en grootteklasse.

Weging

De weging vindt plaats in twee stappen. In het eerste deel worden alle respondenten gewogen en opgehoogd naar het steekproefkader en wordt de omvang van de populatie geschat m.b.v. de waarneming van economisch actieve bedrijven. In het tweede gedeelte worden existentiekansen bepaald o.b.v. een synthetische schattingsmethode. D.w.z. de populatieschatting voor het aantal economisch actieve bedrijven wordt teruggelegd naar het steekproefkader.

Wat is de kwaliteit van de uitkomsten?

Nauwkeurigheid

Er is sprake van steekproeffouten, meetfouten, en non-respons-fouten

Aanvullende bestanden

De brongegevens van die branches, waarvan de populatieomvang mede gebaseerd is op een positieve netto jaar- omzet of een positieve totale loonsom, zijn gebaseerd op gegevens van de belastingdienst. Daarbij zijn de gegevens van alle fiscale eenheden, die behoren tot één bedrijfseenheid, geaggregeerd. Gegevens over het aantal landbouwbedrijven zijn afkomstig uit de Landbouwtelling. Hierin zijn alle bedrijven opgenomen met agrarische productie, die een hoofdvestiging in Nederland hebben en een economische omvang van minstens 3 Nederlandse grootte-eenheden (nge) hebben. In de EDS is ieder bedrijf gelijk aan een vestiging. De Landbouwtelling wordt jaarlijks begin mei gehouden. Deze cijfers zijn in de GPS opgenomen onder 1 januari daaropvolgend.