Sterfte in week 20 lager dan normaal

Over dit onderwerp zijn nieuwere cijfers beschikbaar. Bekijk de laatste cijfers.
Begrafenisplechtigheid ten tijde van het coronavirus op begraafplaats in Den Bosch. De plechtigheid is sober en volgt strikte richtlijnen.
© Hollandse Hoogte / ANP
Voor week 20 (11 tot en met 17 mei) wordt het aantal overledenen geschat op bijna 2 850. Daarmee zit de sterfte zo’n 200 onder het niveau van wat normaal zou zijn in deze periode. Van week 11 tot en met week 19 was de sterfte hoger dan verwacht. In die weken overleden bijna 9 duizend mensen meer dan je in deze periode zou verwachten. Dat melden het CBS en het RIVM op basis van de voorlopige sterftecijfers per week.

De schatting is gebaseerd op het aantal overlijdensberichten dat het CBS tot en met woensdag 20 mei ontvangen heeft voor week 20. Het verwachte aantal overledenen is geschat op basis van het aantal overledenen in de voorafgaande weken, gecorrigeerd voor seizoensgebonden factoren. Er zouden in week 20 naar schatting 3 046 mensen overleden zijn als er geen corona-epidemie was geweest. 

In 2020 overleden er tot en met week 10 (tot en met 8 maart) gemiddeld 3 134 mensen per week. Daarna steeg de sterfte naar een maximum van 5 079 in week 14. 

Ondersterfte in week 20

Het is bekend dat na een periode van hogere sterfte vaak een periode van lagere sterfte—ook wel ondersterfte genoemd—volgt. Ook na de verhoogde sterfte tijdens de griepepidemie in 2018 was er een periode van ongeveer zes weken waarin de sterfte lager lag.

De ondersterfte in week 20 betekent echter niet dat er geen mensen meer overlijden aan corona. In die week zijn 159 overleden COVID-19-patiënten aan het RIVM gemeld (stand donderdag 21 mei 2020). Het uiteindelijke aantal kan zelfs nog hoger zijn omdat niet iedereen wordt getest op COVID-19.

Overledenen per week
 201720182019*2020*2020 (verwachting)
13568334330643100
23637335932613364
33487336431533152
43626332231793041
53574340331443159
63446351331853191
73417366032533197
83328369132232957
93152393730663091
103054409231723098
1128433733322832153049
1227783430304336093090
1328503225301444493111
1427643040290050793111
1528102860290149712906
1627132760304042883006
1727782663295938912922
1827692645280833652975
1928022641277329562930
2028012606282128333046
21277226742873
22270127762732
23262426792736
24264325572649
25262726012694
26269126192836
27269727262726
28252026712762
29267427042585
30257127673007
31251027602732
32265727452629
33254026052612
34254526122616
35257625272785
36257026132556
37270725392643
38271527062582
39266926962753
40264128062717
41276327602912
42270627392879
43267626712869
44272628152856
45279727983016
46291627613062
47291728593025
48288629073041
49302729683016
50321830173164
51307930413247
52318729013019
* voorlopige cijfers 2020*: laatste week is een schatting.
 

Vooral sterfte onder 80-plussers en vrouwen lager dan verwacht

Het aantal overledenen daalt sinds week 14 in alle leeftijdsgroepen. In week 20 is de sterfte in alle leeftijdsgroepen lager dan wat normaal is voor de tijd van het jaar. Onder 80-plussers is de sterfte in week 20 zelfs nt lager dan gebruikelijk. 
Bij mannen daalt de sterfte sinds week 14 en bij vrouwen sinds week 15. In week 20 daalde de sterfte onder mannen niet verder, bij vrouwen wel. Bij mannen ligt de sterfte in die week 3 procent lager dan wat gebruikelijk is voor de tijd van het jaar en bij vrouwen 11 procent lager.

Hogere sterfte valt samen met corona-epidemie

De hogere sterfte valt samen met de corona-epidemie in Nederland. Op 27 februari 2020 werd de eerste positief geteste patiënt gemeld in Nederland en op 6 maart het eerste sterfgeval door het nieuwe coronavirus (COVID-19). Op 11 maart heeft de Wereldgezondheidsorganisatie de COVID-19-uitbraak tot pandemie verklaard. 

Informatiebronnen CBS en RIVM

Het CBS krijgt dagelijks berichten over sterfte binnen uit de bevolkingsregisters van gemeenten. Het CBS heeft dan nog geen informatie over de doodsoorzaak van de overledenen. Deze informatie ontvangt het CBS via een doodsoorzakenverklaring die is ingevuld door de arts die de overledene schouwt. De publicatie van de informatie uit de doodsoorzakenverklaringen wordt regulier in het derde kwartaal van 2020 verwacht, het CBS gaat zich inspannen om dit eerder te publiceren.
 
Het RIVM ontvangt dagelijks meldingen van overleden COVID-19-patiënten vanuit de GGD’s. 

Schatting gebaseerd op tot nu toe ontvangen berichten

Gewoonlijk zit er enige tijd tussen de feitelijke overlijdensdatum en het moment waarop deze informatie het CBS bereikt. De overlijdensberichten worden iedere week op donderdag verzameld. Meestal heeft het CBS op donderdag gegevens van iets meer dan 80 procent van alle sterfgevallen van de voorgaande week. Deze informatie geeft dus een indicatie van het te verwachten totale aantal overledenen in die week. 
 
In week 12 tot en met week 18 is op te maken dat de berichten momenteel sneller binnenkomen dan gewoonlijk (het aantal binnengekomen berichten na één week was gemiddeld 85 procent van het totaal, met uitzondering van weken met feestdagen). De schatting voor week 19 is gebaseerd op de aanname dat nu ook 85 procent is ontvangen. Dit is echter niet zeker, het werkelijk aantal overledenen in week 19 kan hoger of lager uitvallen.

Bronnen

Relevante links