Conjunctuurbeeld al een half jaar nagenoeg stabiel

Het conjunctuurbeeld volgens de Conjunctuurklok van het CBS is van september op oktober nauwelijks veranderd. Het economisch herstel is broos. Vanaf de zomer van 2013 tot het voorjaar van 2014 verbeterde de conjunctuur gestaag, maar sindsdien stagneert het herstel. Het conjunctuurbeeld is het afgelopen half jaar nagenoeg stabiel. Ook in oktober hielden de verbeteringen en verslechteringen in de Conjunctuurklok elkaar nagenoeg in evenwicht maakt het CBS vandaag bekekend.

De Conjunctuurklok van het CBS is een hulpmiddel voor het bepalen van de stand en het verloop van de Nederlandse conjunctuur. In de conjunctuurklok komt vrijwel alle belangrijke economische informatie die het CBS tijdens de afgelopen maand c.q. het afgelopen kwartaal heeft gepubliceerd samen. 

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de 15 klokindicatoren)

Conjunctuurklokindicator (ongewogen gemiddelde van de 15 klokindicatoren)

Consumenten en producenten zien toekomst positiever in

De afgelopen maand is het vertrouwen van de ondernemers in de industrie fors toegenomen. Optimisten zijn weer in de meerderheid. Producenten zijn vooral positiever over de verwachte bedrijvigheid en hun orderportefeuille.

Ook de stemming van consumenten is de afgelopen maand verbeterd. Vooral over de economie zijn consumenten weer positiever. Het consumentenvertrouwen is nog negatief, maar ligt wel boven het gemiddelde over de afgelopen twintig jaar. Het toenemende vertrouwen van producenten en consumenten in oktober volgt op twee maanden waarin het vertrouwen juist verslechterde. Dat ging samen met de gespannen internationale politieke situatie.

Producenten- en consumentenvertrouwen, seizoengecorrigeerd

Producenten- en consumentenvertrouwen, seizoengecorrigeerd

Consumenten besteden meer, export groeit matig en investeringen krimpen

Consumenten hebben in augustus 1,5 procent meer besteed aan goederen en diensten dan in augustus 2013. Dit is de grootste consumptiegroei in bijna vier jaar tijd. Vooral aan duurzame goederen, zoals kleding, woninginrichting en huishoudelijke apparaten, gaven consumenten meer uit. De stabilisatie en de groei van de consumptie in de afgelopen vier maanden volgen op bijna drie jaar van vrijwel onafgebroken krimp.

Het volume van de export van goederen was in augustus maar 1,2 procent groter dan in augustus 2013. Een maand eerder groeide de export nog ruim 4 procent. De groei van de export in augustus is toe te schrijven aan de wederuitvoer. De uitvoer van Nederlands product kromp.

Vooral de export van elektrotechnische machines, optische apparaten en transportmiddelen was hoger dan een jaar eerder, door zowel meer wederuitvoer als meer uitvoer van Nederlands product. Daartegenover stond onder meer een grote krimp van de uitvoer van aardolieproducten.

In augustus 2014 was het volume van de investeringen in materiële vaste activa 3,8 procent kleiner dan in augustus 2013. Deze daling is vooral te wijten aan de lagere investeringen in woningen, bedrijfsgebouwen en vervoermiddelen. De investeringen in computers en in machines en installaties waren wel hoger dan een jaar eerder.

Sinds oktober 2013 zaten de investeringen in de lift, maar het herstel stokte in mei en juni. In juli 2014 was er sprake van een opleving, maar in augustus krompen de investeringen in vaste activa weer.

Productie industrie groeit al bijna een jaar lang

De gemiddelde dagproductie van de Nederlandse industrie was in augustus 1,4 procent hoger dan in augustus 2013. De stijging is vooral te danken aan de elektrotechnische en machine-industrie. Sinds oktober 2013 ligt de productie van de industrie vrijwel onafgebroken hoger dan een jaar eerder.

Vooral de elektrotechnische- en machine-industrie produceerde meer dan een jaar eerder. De productie van de voedings- en genotmiddelenindustrie en van de basismetaal- en metaalproductenindustrie echter kromp.

De bezettingsgraad van de machines en installaties in de industrie is in het vierde kwartaal van 2014, na een dipje in het derde kwartaal, weer terug op het niveau van het tweede kwartaal. In het derde kwartaal was de bezettingsgraad voor het eerst in een jaar iets afgenomen.

Beeld arbeidsmarkt verbetert ook

Het beeld van de arbeidsmarkt verbetert ook. Het aantal banen van werknemers daalde in het tweede kwartaal van 2014 nog maar licht. De werkloosheid loopt al vijf maanden achter elkaar terug doordat er meer mensen aan het werk gaan. In september was 8,0 procent van de beroepsbevolking werkloos. Daarmee blijft de werkloosheid nog wel hoog. Het aantal uitgesproken faillissementen van bedrijven en instellingen is na een piek medio 2013 fors afgenomen, maar is nog relatief hoog vergeleken met de jaren voor de crisis.

Het aantal openstaande vacatures nam in het tweede kwartaal van 2014 iets toe. Het aantal vacatures is voor het vierde achtereenvolgende kwartaal gestegen. Het totale aantal uitzenduren is in het tweede kwartaal van 2014 iets toegenomen ten opzichte van het voorgaand kwartaal. Het aantal uitzenduren stijgt al sinds het tweede kwartaal van 2013. De toename is vooral toe te schrijven aan meer langlopende uitzendcontracten in de vorm van detachering of payrolling.

Ontwikkeling van het bruto binnenlands product (seizoengecorrigeerd)

Ontwikkeling van het bruto binnenlands product (seizoengecorrigeerd)

Voorzichtige groei economie

Het meest recente cijfer over de economische groei betreft het tweede kwartaal van 2014. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2014 groeide de economie met 0,7 procent. Bij de kwartaal-op-kwartaalgroei is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder was er in het tweede kwartaal een groei van de Nederlandse economie van 1,1 procent. De groei is vooral te danken aan de export.

De omvang van de economie was in het tweede kwartaal van 2014 ongeveer 0,3 procent groter dan in het laatste kwartaal van 2013. Ten opzichte van de hoogconjunctuur in de eerste helft van 2008 is de Nederlandse economie 2,4 procent kleiner.

Meer cijfers staan in het dossier Conjunctuur.

Voor meer conjunctuurinformatie zie: conjunctuurbericht.