Historisch lage rentelasten voor overheid in 2013

In 2013 had de Nederlandse overheid een historisch lage rentelast van 2,4 procent van de overheidsschuld. Terwijl de schuld alsmaar toeneemt, dalen toch de rentelasten. Ook internationaal gezien is de rente die de Nederlandse overheid betaalt naar verhouding laag.

Rentelasten dalen terwijl schuld stijgt

In 2013 betaalde de Nederlandse overheid 10,4 miljard euro rente over de schuld, het laagste bedrag sinds 1983. In het recordjaar 1995 waren de rentelasten nog 17,2 miljard euro. De rentelasten daalden, terwijl de schuld sinds 1995 bijna verdubbelde, tot bijna 450 miljard euro. De rentelasten uitgedrukt als percentage van de schuld namen af van 7,4 procent in 1995 naar 2,4 procent in 2013.

Rentelasten en schuld Nederlandse overheid

Rentelasten en schuld Nederlandse overheid

Geringe rentelast door hoge kredietwaardigheid…

De Nederlandse overheid kan tegen historische lage rentetarieven lenen. Eén reden daarvoor is dat Nederland een betrouwbare partij is voor financiers. Door verschillen in kredietwaardigheid van landen lopen de rentepercentages binnen de eurozone sterk uiteen. Over het algemeen geldt: hoe kredietwaardiger een land, hoe lager de rente die ze moeten betalen voor hun leningen.

De rentelast uitgedrukt als aandeel van de schuld van de zeventien eurolanden bedroeg in 2013 gemiddeld 3,1 procent. Kredietwaardige landen als Nederland, Finland en Luxemburg betalen betrekkelijk weinig rente over hun schuld. Landen met een relatief hoge schuld worden doorgaans als minder kredietwaardig gezien. Italië en Ierland betalen hierdoor naar verhouding veel rente.

Griekenland is de grote uitzondering. Ondanks de hoge schuld kon de Griekse overheid in 2013 haar schuld relatief goedkoop financieren. Dit komt voornamelijk door de noodsteun die Griekenland sinds 2010 ontving, waarover een lage rente wordt betaald.

Rentelasten als percentage van de schuld, Europese overheden, 2013

Rentelasten als percentage van de schuld, Europese overheden, 2013

… en relatief veel kortlopende leningen

Daarnaast is de manier waarop de schuld wordt gefinancierd van invloed. Voor de financiering geldt dat leningen met een lange looptijd duurder zijn dan leningen met een korte looptijd. Nederland leent relatief veel voor de korte termijn in vergelijking met andere Europese landen. Dit verklaart waarom de rentelasten uitgedrukt als percentage van de schuld voor Duitsland hoger zijn dan voor Nederland.

Arjan Neef en Floris Jansen

Bronnen: