Consumptie in Nederland gedaald, in de buurlanden niet
De voortdurende krimp van de consumptie door huishoudens heeft de afgelopen paar jaren een rem gezet op de economische groei van Nederland. Huishoudens geven minder geld uit, onder andere omdat zij minder te besteden hebben. In België en Duitsland is de situatie anders. Daar stijgen de inkomens en geven consumenten ook nog steeds meer uit.
Ontwikkeling consumptie en inkomens
Dalende inkomens
Vanaf het uitbreken van de kredietcrisis in 2008, tot en met 2012 is de consumptie door huishoudens in ons land met 4,4 procent gekrompen. In dezelfde periode groeide de consumptie in België met 3,2 procent en in Duitsland met 4,3 procent. Nederlandse huishoudens zagen hun reëel beschikbaar inkomen in deze periode met 3,8 procent afnemen, terwijl de Belgische en Duitse inkomens er met 1,5 procent en 1,6 procent nog licht op vooruitgingen.
Afgenomen vertrouwen
Behalve de daling van het beschikbaar inkomen zijn ook de aanhoudende malaise op de woningmarkt en het sterk afgenomen consumentenvertrouwen verantwoordelijk voor de krimp van de consumptie. De verwachting over de eigen financiële situatie in de komende twaalf maanden werd vanaf het midden van 2011 snel slechter. Weinig mensen verwachtten er vanaf die tijd op vooruit te gaan. Het sentiment in onze buurlanden is in die tijd nauwelijks veranderd. De financiële verwachtingen zijn onder Belgen licht negatief en onder Duitsers licht positief.
Verwachting eigen financiële situatie komende 12 maanden
Consumptie tabak en drank hard gekrompen
Nederlanders geven de laatste jaren vooral minder uit aan genotmiddelen (voornamelijk tabak en drank), woninginrichting en in de horeca. Bij onze buurlanden namen de uitgaven hieraan juist enigszins toe. Doordat in Nederland de huizenprijzen behoorlijk gedaald zijn en er veel minder huizen worden verkocht, wordt er ook minder geld aan woninginrichting besteed. België en Duitsland hebben geen vergelijkbare problemen op de woningmarkt. In beide landen stegen de huizenprijzen nog licht.
De verminderde uitgaven aan genotmiddelen kunnen, naast de lagere inkomens, ook te maken hebben met sterke prijsstijgingen. Zo steeg de gemiddelde prijs van tabaksproducten mede door accijnsverhogingen in Nederland met bijna 30 procent. In België en Duitsland lag dit rond de 10 procent.
Bestedingen aan enkele goederencategorieën
Wouter Jonkers en Frank Notten