Een op de acht kiezers stemt per volmacht
Nederlanders maken massaal gebruik van het stemmen per volmacht. Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen in 2006 had 12 procent van de stemmers iemand gemachtigd om te stemmen
Verzoeken om volmachtstem uit te brengen naar herkomst en geslacht, 2006
Vooral niet-westerse allochtonen stemmen niet zelf
Van de niet-westerse allochtonen heeft 21 procent niet zelf gestemd. Dat is tweemaal zoveel als westerse allochtonen (10 procent) en autochtonen (11 procent). Een kwart van de niet-westerse allochtone vrouwen stemt per volmacht, en een op de zes niet-westerse allochtone mannen.
Meestal wordt de partner verzocht om per volmacht te stemmen (70 procent). Daarnaast gaan de ouders (11 procent), kinderen (8 procent), buren of vrienden (7 procent), of andere personen (4 procent) met een volmacht naar de stembus.
Verzoeken om volmachtstem uit te brengen naar leeftijd en geslacht, 2006
Minder volmachtstemmen onder 65-plussers
Het stemmen via een andere persoon is populairder onder de kiezers tot 45 jaar dan onder de 65-plussers. Van de eerste groep stemde 13 procent, van de ouderen 7 procent per volmacht. Mannen maken hier het verschil: 14 procent van de 18- tot 45-jarige mannen heeft de stempas afgegeven, en 3 procent van de mannelijke 65-plussers.
Gehuwden en ongehuwden maken tweemaal zoveel gebruik van het stemmen per volmacht als weduwnaren of personen die gescheiden zijn. Vrouwen en mannen verschillen hierin niet, en evenmin doen het opleidingsniveau en het inkomen ertoe.
Stemmen per volmacht naar politieke partij, 2006
Weinig partijpolitieke verschillen
Het stemmen per volmacht gebeurt door de achterbannen van alle politieke partijen. Van de stemmers op de PVV heeft 15 procent niet zelf de stem uitgebracht, van de stemmers op de PvdA en ChristenUnie 9 procent.
Individuele stemplicht
In de meeste Europese landen is het volmachtstemmen niet toegestaan. Iedere stemgerechtigde moet dus zelf naar de stembus. De individuele stemplicht moet voorkómen dat er onregelmatigheden plaatsvinden, zoals het opkopen van stemmen en het dwingen van kiezers om, bijvoorbeeld binnen het huishouden, het stembiljet af te geven.
Hans Schmeets