Economie krimpt licht in eerste kwartaal 2005

De Nederlandse economie is in het eerste kwartaal van 2005 voor het eerst sinds 2003 gekrompen. Het bruto binnenlands product (BBP) was 0,3 procent lager dan een jaar eerder. Het eerste kwartaal van 2005 telde een werkdag minder dan het eerste kwartaal van 2004 hetgeen mogelijk van invloed is geweest op het groeicijfer. De werkgelegenheid is in het eerste kwartaal van 2005 opnieuw gedaald. De afname was echter iets kleiner dan in de voorgaande vier kwartalen. Dit blijkt uit de eerste raming van de kwartaalrekeningen van het CBS.

Belangrijke oorzaak van de geringe daling van het BBP is de ontwikkeling van de export. De groei van de export is in het eerste kwartaal met meer dan de helft afgenomen. Verder hebben huishoudens minder gekocht en zijn de investeringen teruggelopen. De overheidsconsumptie groeide bescheiden. 

Kwartaal-op-kwartaalgroei licht negatief

Het volume van het BBP was in het eerste kwartaal van 2005, na correctie voor werkdag- en seizoeneffecten, 0,1 procent lager dan in het vierde kwartaal van 2004. Bij de kwartaalvergelijking is gecorrigeerd voor het effect dat het eerste kwartaal van 2005 een werkdag minder telde dan het eerste kwartaal van 2004.

Groei uitvoer met meer dan de helft afgenomen

Het volume van de uitvoer van goederen en diensten was in het eerste kwartaal 3,7 procent hoger dan in hetzelfde kwartaal van 2004. Dat betekent een afname van de groei met meer dan de helft in vergelijking met 2004.

De groei van de export in het eerste kwartaal is geheel toe te schrijven aan de wederuitvoer van elders geproduceerde goederen. Deze worden via Nederland gedistribueerd, nadat ze een geringe bewerking hebben ondergaan. De export van in Nederland geproduceerde goederen en diensten nam niet meer toe. De invoer groeide met 4,3 procent. Ook hier kwam de groei vrijwel geheel voor rekening van de wederuitvoer.

Huishoudens kopen minder

In het eerste kwartaal van 2005 hebben huishoudens 1,0 procent minder besteed dan in het overeenkomstige kwartaal van 2004. In 2004 was er nog een licht herstel van de consumptie van huishoudens, na de krimp in 2003. Vooral aan duurzame consumptiegoederen als personenauto’s, meubelen en consumentenelektronica gaven de Nederlandse consumenten minder uit. Ook aan voedings- en genotmiddelen hebben ze echter, voor prijsveranderingen gecorrigeerd, iets minder uitgegeven. 

Bescheiden groei overheidsconsumptie

Het volume van de overheidsconsumptie was in het eerste kwartaal van 2005 1,6 procent hoger dan in het eerste kwartaal van 2004. De reële uitgaven van de overheid voor zorg en welzijn namen toe. Dit komt voor een deel doordat onder het nieuwe subsidiestelsel meer uitgaven voor kinderopvang bij de overheid worden geboekt. De uitgaven voor onderwijs en openbaar bestuur waren nagenoeg stabiel. 

Investeringen lager door minder bouwactiviteit

In het eerste kwartaal van 2005 waren de investeringen in vaste activa 1,8 procent lager dan in hetzelfde kwartaal van 2004. De daling komt vooral voor rekening van fors lagere investeringen in bedrijfsgebouwen en infrastructuur. Maar ook in woningen is minder geïnvesteerd. De daling van de bouwinvesteringen hangt voor een deel samen met een kleiner aantal gewerkte uren. In zakenauto’s en vooral computers is wel fors meer geïnvesteerd. 

Productiedalingen bij goederenproducenten

Vanuit de productie benaderd is de geringe krimp van de economie de resultante van lichte productiegroei bij de diensten en stevige productiedaling bij de goederen. De productiedaling in de industrie komt vooral voor rekening van de chemie en de elektrotechnische industrie. Daarnaast waren ook de productiedalingen in de bouw en bij de delfstoffenwinning substantieel. De dienstensector liet lichte stijgingen zien. De groothandel en het transport profiteerden van de bloeiende distributiefunctie van ons land. De uitzendbranche spon garen bij de terughoudendheid van ondernemers om mensen in vaste dienst te nemen.

Geringere afname werkgelegenheid

In het eerste kwartaal van 2005 was het aantal banen van werknemers 78 duizend oftewel 1,1 procent lager dan een jaar geleden. De daling in arbeidsjaren was relatief iets groter, namelijk 1,3 procent. Hiermee is het aantal banen voor het achtste kwartaal op rij lager dan een jaar eerder. Wel is de daling minder dan in de voorgaande vier kwartalen.

Cijfers voor revisie

Jongstleden 20 april heeft het CBS voor 2001 herziene cijfers van de Nationale rekeningen gepubliceerd. De revisie is gebaseerd op iets gewijzigde definities, ramingsmethoden en nieuwe en herziene statistieken. Aanstaande 30 juni worden ook de gereviseerde cijfers voor de jaren en kwartalen na 2001 gepubliceerd. De cijfers in dit persbericht zijn nog gebaseerd op gegevens van voor de revisie en sluiten aan op de eerder op 31 maart 2005 gepubliceerde cijfers over 2004.

De PDF bevat het volledige persbericht inclusief tabellen en grafieken.