Tekort overheid in 2002 groter dan geraamd

In 2002 steeg het tekort van de overheid tot 7,1 miljard euro, 1,6 procent van het bruto binnenlands product. Dit is 0,4 procentpunt hoger dan in de Miljoenennota en het Financiële Jaarverslag 2002 van het Rijk was geraamd.

EMU-saldo

De overschotten bij de sociale-verzekeringsinstellingen zijn in 2002 omgeslagen naar een tekort van 1,8 miljard euro. Het tekort van de centrale overheid bedroeg 4,6 miljard euro. De lagere overheden kenden in 2002 een tekort van 0,7 miljard euro. Voor het eerst sinds begin jaren tachtig hebben alledrie overheidslagen een tekort.

EMU-saldo naar sector

Inkomsten blijven achter

Tegenvallende belasting- en premie-inkomsten zijn één oorzaak van het hogere tekort. De opbrengst van de vennootschapsbelasting en de dividendbelasting daalde door het teruglopen van de winsten van bedrijven. De lagere economische groei drukte ook de meeste andere belastingen.

De opbrengsten van een aantal lokale lasten, zoals de onroerendezaakbelasting en riool- en reinigingsrechten, stegen daarentegen sterker dan de economische groei. De totale belasting- en premiedruk daalde in 2002 naar 39,3 procent van het BBP.

Uitgaven nemen toe

De uitgaven voor sociale verzekeringen en sociale voorzieningen stegen in 2002 met bijna 8 procent. Met name de uitgaven voor de zorg in het kader van de Ziekenfondswet en de AWBZ namen sterk toe (13 procent). Verder stegen de uitgaven voor onderwijs en veiligheid. De werkgelegenheid bij de overheid nam toe met 2,8 procent. De loonkosten voor de overheid namen hierdoor extra toe.

Daling EMU-schuldquote vlakt af

Door de hogere tekorten bij de overheid steeg de Nederlandse EMU-schuld in 2002 met 6 miljard euro. Desondanks daalde de Nederlandse EMU-schuldquote nog licht, tot 52,4 procent van het BBP. De sterke daling van de EMU-schuldquote van de afgelopen jaren vlakt daarmee af.

EMU-schuld

Gerard Eding