Zelfdoding oorzaak 1% sterfgevallen

Jaarlijks plegen in Nederland ongeveer 1500 mensen suïcide. De laatste tien jaar blijft dit aantal vrijwel gelijk. Zelfdoding is daarmee de doodsoorzaak bij 1,5% van de mannen en 0,8% van de vrouwen. Bij mannen en vrouwen samen veroorzaakt zelfdoding 1,1% van de sterfgevallen.

Naar verhouding plegen mannen meer zelfdoding dan vrouwen. Onafhankelijk van het geslacht is suïcide de belangrijkste doodsoorzaak bij late twintigers en dertigers. Dit komt vooral, doordat natuurlijke doodsoorzaken – zoals ziekten – bij deze jongeren weinig voorkomen.

Zelfdodingen, 1998

Zelfdodingen, 1998

Vooral gescheiden mannen en weduwnaars

Het al dan niet hebben van een huwelijksrelatie heeft verband met het plegen van zelfdoding. Over de gehele bevolking van 15 jaar en ouder genomen, plegen 16 van de 100 000 mannen en 8 van de 100 000 vrouwen zelfdoding. Onder weduwnaars en gescheiden mannen liggen deze cijfers veel hoger. Ook onder gescheiden vrouwen komt zelfdoding meer dan gemiddeld voor.

Door de jaren heen is het aantal zelfdodingen onder weduwen iets groter dan onder weduwnaars. Er zijn echter veel meer weduwen dan weduwnaars. Daardoor is per 100 000 weduwnaars het aantal zelfdodingen veel hoger dan onder weduwen. In deze kleinste groep plegen 52 van de 100 000 mannen zelfdoding, tegen 12 van de 100 000 vrouwen.

Ook onder gescheiden personen is het aantal zelfdodingen relatief hoog. Van de gescheiden mannen benemen er 50 van de 100 000 zich het leven, van de vrouwen 25.

Gehuwd zijn biedt natuurlijk geen garantie tegen zelfdoding. Zowel onder mannen als onder vrouwen is het aantal zelfdodingen per 100 000 echter bijna de helft lager dan gemiddeld.

Van de mensen die nooit getrouwd geweest zijn, benemen er elk jaar zo’n 600 zich het leven. Zij vormen de grootste categorie van de zelfdodingen. Binnen deze groep plegen drie maal zoveel mannen als vrouwen zelfdoding.

Zelfdodingen naar burgerlijke staat, 1998

Zelfdodingen naar burgerlijke staat, 1998

Kort na de scheiding

Van het aantal zelfdodingen onder gescheiden mannen vindt ruim 10% plaats binnen het eerste jaar na scheiding. Bij vrouwen ligt dit percentage op 15. In de periode tussen één en drie jaar na scheiding plegen naar verhouding meer mannen zelfdoding dan vrouwen. Van het totaal aantal zelfdodingen onder gescheiden mensen vindt ruim éénderde plaats binnen vijf jaar na de scheiding.

Zelfdodingen onder gescheiden mensen, 1996-1998

Zelfdodingen onder gescheiden mensen, 1996-1998

Drie van de vier gehuwden die de hand aan zichzelf slaan hebben geen kinderen. Bij gescheiden mensen is bijna 70% kinderloos. Bij gehuwden en vooral bij gescheiden mensen ligt dit percentage bij vrouwen hoger dan bij mannen. Bij gescheiden vrouwen zonder kinderen komt zelfdoding ruim 10% vaker voor dan bij gescheiden mannen.

Minder dan in andere Europese landen

Nederland behoort in Europa tot de landen met een relatief laag aantal zelfdodingen per jaar. Uit gegevens van de WHO en Eurostat blijkt dat Nederland onder 25 Europese landen een bescheiden 19e positie inneemt.

Rusland is de koploper in Europa, gevolgd door Hongarije en Finland. In België ligt het aantal zelfdodingen per 100 000 inwoners bijna twee maal hoger dan in Nederland. Ook in alle Scandinavische landen is de sterfte door zelfdoding naar verhouding hoger.

De Zuideuropese landen (Griekenland, Italië, Spanje en Portugal), Engeland en Wales en Noord-Ierland hebben de laagste zelfdodingscijfers. Vergeleken met Nederland ligt het cijfer per 100 000 inwoners in Griekenland bijna drie keer lager.

Jan Hoogenboezem en Wim van den Berg

Bron: CBS, Maandstatistiek bevolking