CBS-beleggingsindices onberoerd door euro Big Bang

Op de aandelenmarkt van Amsterdam Exchanges is met ingang van 4 januari de situatie ontstaan dat alle koersen worden genoteerd in euro’s. De notering geschiedt in euro’s per aandeel. Daarom acht Amsterdam Exchanges het niet noodzakelijk om de nominale waarde van aandelen om te zetten in euro’s. De verrekening van de transacties vindt namelijk altijd plaats op basis van het aantal verhandelde aandelen.

Overigens ziet Amsterdam Exchanges graag dat er een inhoudelijke discussie op gang komt over de invoering van aandelen zonder nominale waarde. Maar hier zijn veel problemen aan verbonden op het terrein van het vennootschapsrecht. De reparatiewetgeving die dit mogelijk moet maken, zou echter volgens Amsterdam Exchanges geen beletsel moeten zijn.

Indexcijfers

De CBS-koersindex en de CBS-herbeleggingsindex voor aandelen zullen in theorie geen ‘conversiesprong’ laten zien. Dit is een gevolg van een van de harde eisen die aan indexcijfers worden gesteld: de hoogte van de index is niet afhankelijk van de meeteenheid (in dit geval de valuta).

Omdat een indexcijfer uitsluitend een getal is en dus geen dimensie heeft, kan daar geen eenheid, zoals bijvoorbeeld guldens of euro’s, aan kan worden toegekend. Pas wanneer een index wordt vermenigvuldigd met bijvoorbeeld 1 000 gld, ontstaat een geldbedrag.

Wanneer de koersen worden geconverteerd naar euro’s, komt bovendien de conversiefactor zowel in de teller als in de noemer te staan van de formule waarmee de index wordt bepaald. Deze conversiefactoren vallen tegen elkaar weg. Dit impliceert dat de hoogte van de koersindex geen invloed ondergaat van de euronotering. Op analoge wijze geldt dit ook voor de herbeleggingsindex.

Obligaties

Anders dan bij aandelen het geval is, wordt de koers van een obligatie genoteerd in procenten van de nominale waarde. Daarom zou de nominale waarde van obligaties in euro’s moeten worden omgezet. Het besluit hiertoe kan overigens uitsluitend door de emittent van het desbetreffende waardepapier worden genomen. In het algemeen adviseert Amsterdam Exchanges echter om hier de uiterste terughoudendheid te betrachten. Alleen wanneer de lening aantoonbaar minder liquide wordt, kan het raadzaam zijn tot omzetting van de nominale waarde over te gaan. Wel worden nagenoeg alle staatsleningen per 1 januari 1999 omgezet in euro.

Ook de CBS-koersindex en de CBS-herbeleggingsindex voor obligaties zullen echtrer niet door de invoering van de euro worden beïnvloed.

De CBS-koersindex voor obligaties wordt volgens een indirecte methode berekend uit het gemiddelde effectief rendement van obligaties. In deze formule komen geen valutagrootheden voor, zodat de overgang op euro’s geen direct gevolg heeft op de hoogte van de index.

Ook de herbeleggingsindex voor obligaties wordt niet direct beïnvloed door de invoering van de euro. Weliswaar bevat de formule voor deze index wèl een valutagrootheid, maar deze komt in zowel de teller als de noemer voor. Verandering van valuta heeft daarom geen effect op de index.

AEX-index duikt wèl

De AEX-index wordt berekend op basis van de koersen van 25 fondsen met een bepaalde weging, het zogenoemde ‘mandje’. De weging wordt gerelateerd aan de beurswaarde van het fondsen geeft aan met hoeveel aandelen dat fonds in de index is vertegenwoordigd. Voor de berekening van de index wordt elke koers vermenigvuldigd met de wegingsfactor, de producten worden gesommeerd en het resultaat wordt door 100 gedeeld.

Daarom heeft de AEX-index, in tegenstelling tot de CBS-indices, wél een dimensie, namelijk guldens. Een AEX-index van 900 heeft betrekking op een ‘mandje’ ter waarde van 90 000 gulden. Bij een conversiekoers van 2,20173 is dit gelijk aan 40 876,95 euro.

Na consultatie van de meeste marktdeelnemers heeft Amsterdam Exchanges besloten om de index niet te corrigeren, zodat de AEX-index in het geval van het eerder genoemde voorbeeld uit zou komen op 408,8.

Eric Rietzschel