Toegevoegde waarde milieusector

De bijdrage van de milieusector aan het Nederlandse bruto binnenlands product (bbp) is gestegen van 1,9 procent in 2001 tot 2,4 procent in 2015, een toename van 28 procent. In absolute termen is de toegevoegde waarde van de milieusector gestegen van 9,1 miljard euro in 2001 tot 16,7 miljard euro in 2015. De milieusector is daarmee belangrijker geworden voor de Nederlandse economie.

De milieusector bestaat uit bedrijven en instanties die activiteiten ontplooien met betrekking tot het meten, voorkomen, limiteren, minimaliseren of corrigeren van milieuschade, grondstofuitputting en verslechtering van de kwaliteit van natuurlijke hulpbronnen. Bruto toegevoegde waarde is weergegeven in basisprijzen. Het is gelijk aan de productie (in basisprijzen) min het intermediaire verbruik (in aankoopprijzen).

Kader

De productie van milieu-goederen en milieudiensten geeft de economische mogelijkheden weer die ontstaan in een groenere economie. De milieusector wordt over het algemeen gezien als een sector met veel groeipotentie die veel welvaart en banen kan creëren. De milieusector omvat zowel milieubeschermingsactiviteiten als activiteiten gericht op grondstofbeheer, waarbij de meeste aandacht de laatste jaren ligt bij grondstofbeheer. Hernieuwbare energieproductie en energiebesparingsactiviteiten blijven doorgroeien, maar ook is er in toenemende mate aandacht voor nieuwe initiatieven zoals de circulaire economie, een initiatief met veel groeipotentie zowel in werkgelegenheid als in toegevoegde waarde. De bruto toegevoegde waarde wordt voornamelijk gebruikt om het inkomen dat gegenereerd wordt door de milieusector te vergelijken met het nationaal inkomen, dus om te meten hoeveel welvaart wordt gegenereerd door de milieusector. De voornaamste uitdaging is om de productie van de milieusector te bevorderen over een breed scala aan bedrijfstakken en het concurrentievermogen van de sector te versterken door de export te stimuleren.

Analyse

Van de verschillende bedrijfstakken genereert de overheid de meeste toegevoegde waarde (29 procent) met activiteiten als openbaar bestuur, waterkwaliteits- en kwantiteitsbeheer door de waterschappen en overige milieudienstverleningsactiviteiten door de overheid. Waterbedrijven en afvalbeheer (niet overheid) is goed voor 18 procent van de toegevoegde waarde), gevolgd door de groothandel (12 procent) en de gespecialiseerde bouw (10 procent).

Van de verschillende soorten activiteiten die vaak verspreid zijn over verschillende bedrijfstakken, wordt de meeste toegevoegde waarde gegenereerd door de duurzame energiesector (34 procent), overheidsactiviteiten (29 procent), particuliere milieudienstverlening (12 procent) en de groothandel in afval en schroot (10 procent). Het overige deel van de toegevoegde waarde wordt gegenereerd door een verscheidenheid aan activiteiten, waaronder de productie van industriële milieuapparatuur, milieuadvies en engineering, voorbereiding tot recycling en biologische landbouw. De productie van hernieuwbare energie laat een sterke groei zien in de bijdrage van toegevoegde waarde van de gehele milieusector en steeg van 1 procent in 2001 tot 11 procent in 2015.

Internationale vergelijking

Nederland scoort internationaal gezien in de middenmoot met de bijdrage van de milieusector aan het bbp. In 2014 stond Nederland met 2,4 procent op plaats 5 van de 12 OESO-landen waarvoor gegevens beschikbaar zijn. Estland staat bovenaan met 4,1 procent van het bbp, Ierland staat op de laatste plek met 0,9 procent.