Auteur: Sebastian Alejandro Perez, Martijn Souren
Module Arbeid, Zorg en Kinderopvang 2021

8. Meer/minder willen werken in relatie met zorg

In dit hoofdstuk worden de resultaten met betrekking tot het (niet kunnen) aanpassen van werktijden in verband met zorgtaken besproken.
Negen op de tien van de 15- tot 75-jarigen die in 2021 tot de niet-beroepsbevolking behoorden wilden of konden niet werken. De belangrijkste reden waarom 15- tot 75-jarigen in 2021 niet wilden of konden werken was vanwege vut, pensioen of hoge leeftijd (zie figuur 8.1), gevolgd door ziekte of arbeidsongeschiktheid. Andere redenen waren dat men bezig was met een opleiding of een studie of dat men zorgtaken had. Die groep die niet wilde of kon werken vanwege zorg voor gezin of huishouden is de laatste jaren gekrompen: van 259 duizend in 2015 tot 214 duizend in 2021. Van de personen die niet konden werken vanwege zorgtaken gaf het grootste deel aan dat dit vanwege de zorg voor kinderen was (zie figuur 8.2). Zorg voor hulpbehoevende volwassenen en overige zorg voor het huishouden werden naar verhouding minder vaak genoemd dan zorg voor kinderen.

8.1 Belangrijkste reden waarom 15- tot 75-jarigen niet willen of kunnen werken
 Zorgtaken (x 1 000)Opleiding/studie (x 1 000)Vut/pensioen/hoge leeftijd (x 1 000)Ziekte/arbeidsongeschiktheid (x 1 000)Overig (x 1 000)
2015259691352466200
2017233711396472197
2019229671348486182
2021214581447501148

8.2 Personen van 15 tot 75 jaar die niet willen/kunnen werken vanwege zorg
 Zorg voor kinderen (x 1 000)Zorg voor hulpbehoevende volwassenen (x 1 000)Andere zorg (bv. huishouden) (x 1 000)
20151934049
20171753045
20191713644
20211722732

Noot: Personen kunnen meerdere soorten zorg opgeven.

Redenen om niet (meer) te werken

Soms willen personen met zorgtaken (meer uren) werken, maar kunnen ze dit niet. De meest genoemde reden om niet (meer uren) te gaan werken terwijl men daar wel interesse in had, was in 2021 dat men niet meer uren of meer opdrachten kon krijgen binnen de huidige werkkring. De hierna meest genoemde reden was in 2021 dat men geen (ander) werk kon vinden (met meer uren). Dit was in 2017 nog de meest genoemde reden om nu niet (meer uren) te werken. De antwoordcategorie “Geen van deze” werd in 2021 door vier op de tien van de respondenten genoemd.

8.3 Redenen waarom 15- tot 75-jarigen nu niet (meer uren) werken
2017 (%)2019 (%)2021 (%)
Wat is de belangrijkste reden waarom (u/hij/zij) nu niet (meer uren) werkt?
Kan niet meer uren of meer opdrachten krijgen binnen huidige werkkring1)20,621,921,1
Kan geen (ander) werk vinden (met meer uren)26,113,413,6
Net begonnen met zoeken/In afwachting van sollicitatie4,27,34,6
Geen geschikte betaalde kinderopvang of zorg4,65,13,1
Combinatie zorg en werk legt te grote druk6,17,26,9
Schooltijden sluiten niet aan3,04,45,8
Afsluiten van opleiding4,35,24,9
Geen van deze31,035,640,1
1) Alleen voorgelegd aan personen met werk.

Redenen om niet minder te werken

Het komt ook voor dat personen met zorgtaken juist minder willen werken, maar dit niet kunnen. De belangrijkste reden om niet minder te gaan werken in verband met zorgtaken terwijl men daar wel behoefte aan had, was in 2021 dat het financieel niet haalbaar was om minder te gaan werken. Ten opzichte van voorgaande jaren wordt deze reden steeds minder vaak genoemd. Een reden die in 2021 juist vaker wordt genoemd is dat het nog niet nodig was om minder te gaan werken, bijvoorbeeld vanwege verlof of een partner die zorgt. Deze reden werd in 2021 door 19 procent genoemd.

8.4 Redenen waarom 15- tot 75-jarigen op dit moment niet minder werken
2017 (%)2019 (%)2021 (%)
Wat is de belangrijkste reden waarom (u/hij/zij) op dit moment niet minder werkt?
Nu nog niet nodig, bijv. vanwege verlof of een partner die zorgt14,913,318,7
Financieel niet haalbaar26,125,322,6
Niet toegestaan in huidige werkkring14,812,59,9
Ongunstig voor carriere/Werk liet het niet toe18,119,518,1
Moeilijk om later weer meer uren te gaan werken.1,91,8
Geen van deze25,127,629,0
. = het cijfer is onbekend, onvoldoende betrouwbaar of geheim.