Monitor Laaggeletterdheid

Er is veel aandacht voor de aanpak van laaggeletterdheid, maar hoe weten we of die aanpak effectief is? En of gemeenten in die aanpak wellicht van elkaar kunnen leren? De ministeries van OCW en BZK hebben samen met gemeenten het CBS daarom gevraagd om te onderzoeken hoe een monitor laaggeletterdheid opgezet kan worden. In 2021 is er een pilot uitgevoerd onder een beperkt aantal gemeenten en cursusaanbieders waarin is geoefend met het verzamelen van de set gegevens. In 2022 hebben we op grotere schaal proefgedraaid met dezelfde gegevens, maar met een grotere groep gemeenten en onder andere scherpere definities van de data. In 2023 gaan we de monitor opnieuw uitvoeren, dan als volwaardige en volledig ingerichte monitor onder alle contactgemeenten, met dezelfde outputgegevens als in 2021 en 2022. We hopen dan nog beter zicht te krijgen op de deelname aan het cursusaanbod in Nederland. De monitor gaat voortaan Landelijk Beeld Volwasseneneducatie heten. In onze communicatie zal de nieuwe naam vanaf najaar 2023 worden gehanteerd. In de periode daarvoor gebruiken we nog de naam Monitor Laaggeletterdheid.

Het aanleveren van gegevens

Dit jaar maken we net als in het afgelopen proefjaar weer gebruik van de bestaande CBS systemen. Dit betekent onder meer dat de uitnodigingsbrieven en e-mails in een standaard format zijn opgesteld. Vanaf heden ontvangen de contactgemeenten twee afzonderlijke berichten, één met de link om in te loggen en één met een wachtwoord. Het verzamelen van de gegevens gebeurt in twee stappen:

1. In het najaar vindt er een uitvraag plaats: dit is een vragenlijst voor de contactgemeenten om een beeld te krijgen van alle aanbieders in de betreffende regio en hun contactgegevens, en van de partijen die de data gaan leveren. De leverende partij kan een gemeente, cursusaanbieder of een derde partij zijn (of een combinatie daarvan). Indien een derde partij (zelf geen eigenaar van de gegevens) de data gaat leveren, wordt de contactgemeente gevraagd een machtiging hiervoor in te vullen. Voor de monitor van 2023 is de uitvraag naar contactgegevens en dataleveranciers inmiddels gestart. Contactgemeenten die aan het proefjaar hebben meegedaan hoeven alleen eventuele veranderingen door te geven. Invultermijn is 60 dagen.

2. Vervolgens leveren de betreffende partijen in het voorjaar de data over het verslagjaar 2022 via een beveiligd uploadportaal aan het CBS. Dit gaat op dezelfde wijze als in het proefjaar. Datalevering via het uploadportaal kan gedurende 60 dagen.

Voor het aanleveren van de data is een Excelsjabloon gemaakt. Ter ondersteuning en verduidelijking voor het invullen van het Excelsjabloon, is er ook een afzonderlijk definitiedocument opgesteld. In dit document staat beschreven welke definities aangehouden moeten worden bij het aanleveren van de outputgegevens. Het Excelsjabloon en het definitiedocument zijn geüpdatet voor de nieuwe editie van de monitor. Er zijn enkel kleine tekstuele en cosmetische aanpassingen gedaan. Inhoudelijk zijn de documenten exact hetzelfde gebleven als het afgelopen jaar. Het levert daarom geen probleem op als de oude versies worden gebruikt.

Om gemeenten en aanbieders van de data wegwijs te maken met de manier van werken en het aanleveren van de gegevens worden er evenals in het proefjaar weer een aantal (online) vragenuren/inloopbijeenkomsten georganiseerd. Deze worden ingepland in januari en in april/mei. Nadere data volgen. Indien gewenst kan hieraan deelgenomen worden om eventuele vragen te stellen rondom het leveren van de data en/of ervaringen te delen.

Aanmelden voor één van de online bijeenkomsten via laaggeletterdheid@cbs.nl. Een link om deel te nemen via Teams versturen wij na aanmelding. Eventuele vragen kunnen ook gesteld worden via e-mail: laaggeletterdheid@cbs.nl.

Aanleveren via Internet Explorer

Let op: De webbrowser ‘Microsoft Internet Explorer’ wordtniet meer ondersteund. Lever de gegevens daarom aan via Microsoft Edge, Google Chrome of een andere webbrowser.

Veelgestelde vragen

Hoe kan ik mijn contactgemeente aanmelden voor deelname?

De stap van aanmelden voor deelname verloopt dit jaar anders dan in de pilot vorig jaar. Toen moesten gemeenten en cursusaanbieders vooraf zelf aanmelden voor deelname. Voor dit proefjaar is dat niet nodig. Het proces is nu zo ingericht dat alle contactgemeenten vanzelf een uitnodiging ontvangen om deel te nemen. Inlogcodes voor toegang tot de vragenlijst staan op deze uitnodiging vermeld.

Stap 1 is in zomerperiode gepland. We begrijpen dat dit niet ideaal is, maar het kon dit jaar helaas niet gunstiger gepland worden. Contactgemeenten kunnen desgewenst al eerder starten met het samenstellen van een overzicht van de cursusaanbieders binnen de eigen regio en hun contactgegevens, zodat het invullen van deze informatie in de vragenlijst vlot gedaan kan worden.

Hoe kan ik namens mijn contactgemeente een derde partij machtigen om data aan het CBS te leveren?”

U kunt dit regelen door het machtigingsformulier in te vullen. Het ondertekende formulier stuurt u dan naar het CBS. Toekomstige correspondentie met betrekking tot dit onderzoek wordt dan naar de derde partij gestuurd.

Onderzoeksresultaten

De pilot heeft in 2021 plaatsgevonden. Het CBS heeft hierover een rapport geschreven: Pilot Monitor Laaggeletterdheid 2021 (cbs.nl).

Over het proefjaar 2022 is een rapport verschenen 'Monitor Laaggeletterdheid, proefjaar 2022'.

Rechtsboven (bij 'Direct naar') staat het dashboard met de meest actuele cijfers over bedrijven, zoals over de aantallen bedrijven per bedrijfstak en per regio, cijfers over de omzet, en de nieuwste enquêteresultaten over verwachte omzet, werkgelegenheid en investeringen.