CBS-infoservice en persdienst: vraagbaken voor publiek en journalisten

Medewerkers van de persdienst en infoservice aan het werk
© Sjoerd van der Hucht
Elke dag bellen en mailen er tientallen personen en organisaties met vragen voor de infoservice en de persdienst van het CBS. Die vragen gaan over alle onderwerpen waar het CBS statistieken over maakt. Vragen over de consumentenprijsindex en de daaraan gerelateerde huurverhogingen komen het vaakst voorbij. Maar ook onderwerpen als demografie, woningen, landbouw en lonen zijn populair. Onderzoekers, studenten, bedrijven of gemeenten kunnen terecht bij de infoservice. De persdienst is uitsluitend bedoeld voor journalisten en zorgt daarnaast voor de verspreiding van persberichten.

Huurmodule

Hoe ziet een gemiddelde werkdag van de medewerkers bij de infoservice of persdienst van het CBS eruit? ‘Goedemorgen CBS-infoservice, met Astrid.’ Het is dinsdagochtend en de lijnen van de infoservice van het CBS zijn geopend. ‘De jaarlijkse huurverhoging? Die kunt u berekenen met onze huurmodule. Bent u daar al mee bekend?’, vraagt Astrid Gubbels, sinds 2021 coördinator van de infoservice, aan de telefoon. Vervolgens begeleidt Gubbels de beller stap voor stap naar de module. Eerst naar de homepagina van de CBS-website, doorscrollen naar het grijze vak onderaan de pagina en dan in de rij aan de linkerkant onder ‘Onze diensten’ klikken op ‘Bereken Huurverhoging’.

Uitgebreide generalistische kennis

Hoewel het aantal vragen groot is, worden de infoservice en de persdienst bemand door een relatief klein team. Toch beantwoorden ze de meeste vragen binnen 24 uur. Dit doen ze door een uitgebreide, generalistische kennis van de statistieken van het CBS te combineren met een goede samenwerking met andere afdelingen. Zowel bij de infoservice als bij de persdienst proberen medewerkers eerst zelf de vragen te beantwoorden. ‘Ik kan veel dingen prima achterhalen door goed te zoeken op de CBS-database StatLine,’ zegt Monique Peterzen.

Korte doorlooptijden

Peterzen werkt al decennialang bij het CBS, waarvan vijftien jaar bij de persdienst. Maar zelfs met haar lange staat van dienst weet ze niet alles. ‘We hebben zoveel in huis.’ Voor dat soort gevallen beschikken de infoservice en de persdienst over een uitgebreide contactpersonenlijst. Een levend document waarin alle onderwerpen waar het CBS cijfers over heeft, gekoppeld zijn aan een inhoudelijk specialist bij wie de medewerkers terecht kunnen. ‘Die lijst is ontzettend belangrijk voor ons,’ beaamt ook Gubbels. De doorlooptijd voor vragen van de infoservice is vijf dagen. Voor de persdienst geldt dat vragen binnen 24 uur beantwoord dienen te zijn. ‘Dat de specialisten zo toegankelijk voor ons zijn en vaak snel reageren, maakt dat wij zulke korte doorlooptijden behalen,’ aldus Gubbels.

CBS, Den Haag, Zuid-Holland - 25 03 2025: Persdienst en Infoservice
© Sjoerd van der Hucht

Drukbezochte pagina’s

Om te zorgen dat mensen met veelvoorkomende vragen sneller geholpen kunnen worden, zijn er enkele gebruikerspagina’s op de website van het CBS ingericht. De eerdergenoemde huurmodule is de pagina die het meest gebruikt wordt. Hier kunnen huurders en verhuurders in vijf eenvoudige stappen berekenen welke huurverhoging er ieder jaar voor hen van toepassing is. Deze pagina werd het afgelopen jaar 343 946 keer bezocht. Andere drukbezochte pagina’s gaan over indexeringen bij nieuwe contracten (waar alles staat over het toepassen van CBS-prijsindexen in contracten) en de abonnementenpagina (waar mensen zich kunnen abonneren op de verschillende nieuwsbrieven van het CBS).

Meest uiteenlopende onderwerpen

Niet alleen krantenredacties, maar ook journalisten van verschillende omroepen, uiteenlopende nieuwswebsites en buitenlandse media weten de persdienst van het CBS te vinden. ‘Omdat ze bijvoorbeeld een woordvoerder willen spreken of achtergrondinformatie nodig hebben voor een artikel,’ legt Peterzen uit. De meest uiteenlopende onderwerpen komen voorbij op een werkdag. Of het aantal aspergeboeren de afgelopen tien jaar is afgenomen in Noord-Holland? Hoeveel procent van de zestigers die single zijn daten er? Waar wonen in Nederland de meeste Syriërs? Bij de persdienst kijken ze nergens meer van op.

Diversiteit

‘Die diversiteit is juist wat ons werk zo leuk maakt,’ zegt Peterzen. ‘Daarbij geeft het veel voldoening om de cijfers die je eerder die dag hebt opgezocht terug te zien in de krant of op het journaal.’ En dat komt vaak voor. In 2024 verschenen de cijfers en onderzoeken van het CBS maar liefst 120 465 keer in mediapublicaties. Als het vijf uur ’s middags is, zit de werkdag erop voor de infoservice en de persdienst. De perstelefoon wordt overgenomen door de collega die in die week piketdienst heeft, want ook ’s avonds en in het weekend blijft het CBS bereikbaar voor journalisten. De lijnen van de infoservice sluiten om drie uur ’s middags, maar vragenstellers kunnen altijd mailen.