Prijs van arbeid; index 2015=100; nationale rekeningen

Prijs van arbeid; index 2015=100; nationale rekeningen

Bedrijfstakken/branches (SBI 2008) Perioden Prijsindex arbeid (2015=100) Jaarmutatie prijs van arbeid (%) Loonkosten per gewerkt uur (2015=100) Jaarmutatie loonkosten per gewerkt uur (%) Structuureffect (%)
A-U Alle economische activiteiten 2022 oktober - 2023 september* 124,1 6,9 124,3 7,2 0,3
A Landbouw, bosbouw en visserij 2022 oktober - 2023 september* 117,3 7,8 122,3 8,5 0,7
B-F Nijverheid en energie 2022 oktober - 2023 september* 123,9 6,6 126,3 6,9 0,3
B-E Nijverheid (geen bouw) en energie 2022 oktober - 2023 september* 124,4 6,8 128,0 7,4 0,5
C Industrie 2022 oktober - 2023 september* 124,7 6,5 129,0 7,0 0,5
24-30, 33 Metalektro 2022 oktober - 2023 september* 126,9 6,5 129,2 6,7 0,2
F Bouwnijverheid 2022 oktober - 2023 september* 122,6 5,9 122,5 5,8 -0,1
G-N Commerciële dienstverlening 2022 oktober - 2023 september* 123,5 7,4 123,8 8,0 0,5
G-I Handel, vervoer en horeca 2022 oktober - 2023 september* 123,4 9,0 123,4 8,9 -0,1
G Handel 2022 oktober - 2023 september* 122,6 7,3 124,4 7,4 0,1
H Vervoer en opslag 2022 oktober - 2023 september* 124,9 9,9 124,8 10,6 0,7
I Horeca 2022 oktober - 2023 september* 123,4 19,0 121,2 18,4 -0,5
J Informatie en communicatie 2022 oktober - 2023 september* 130,6 5,4 129,0 5,3 -0,1
K Financiële dienstverlening 2022 oktober - 2023 september* 121,7 5,7 124,0 5,5 -0,2
L Verhuur en handel van onroerend goed 2022 oktober - 2023 september* 118,0 6,1 118,0 5,8 -0,2
M-N Zakelijke dienstverlening 2022 oktober - 2023 september* 122,4 7,0 124,1 8,3 1,3
M Specialistische zakelijke diensten 2022 oktober - 2023 september* 119,4 5,2 119,3 5,1 -0,1
N Verhuur en overige zakelijke diensten 2022 oktober - 2023 september* 126,5 9,3 127,9 10,2 0,8
O-U Niet-commerciële dienstverlening 2022 oktober - 2023 september* 125,5 6,2 124,2 6,1 -0,1
O-Q Overheid en zorg 2022 oktober - 2023 september* 125,7 6,1 124,4 6,1 -0,1
O Openbaar bestuur en overheidsdiensten 2022 oktober - 2023 september* 123,9 6,8 125,2 6,6 -0,2
P Onderwijs 2022 oktober - 2023 september* 127,6 7,2 124,0 7,0 -0,2
Q Gezondheids- en welzijnszorg 2022 oktober - 2023 september* 125,8 5,2 124,0 5,1 -0,1
R-U Cultuur, recreatie, overige diensten 2022 oktober - 2023 september* 123,1 6,8 122,3 6,8 0,0
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


In de tabel wordt de ontwikkeling van de prijs van arbeid weergegeven. Dit betreft de ontwikkeling van de loonkosten per gewerkt uur van werknemers, gecorrigeerd voor veranderingen in de werknemersstructuur. Met de prijsindex arbeid wordt de totale stijging van de loonkosten per gewerkt uur gesplitst in een prijscomponent en een structuureffect.

Gegevens beschikbaar vanaf:
2001.

Status van de cijfers:
De gegevens van 2001 tot en met 2021 zijn definitief. De gegevens over 2022 en 2023 zijn voorlopig.

Wijzigingen per januari 2024:
Ten opzichte van de vorige versie zijn de uitkomsten over de verslagperiode '2022 oktober - 2023 september' toegevoegd en zijn de uitkomsten vanaf de verslagperiode '2022 juli - 2023 juni' bijgesteld.

Vanwege de coronacrisis en bijbehorende maatregelen zijn er fluctuaties in de onderliggende cijfers die een effect kunnen hebben op de uitkomsten van de prijs van arbeid. Vanaf maart 2020 worden de gewerkte uren en de loonkosten door de coronacrisis en de genomen overheidsmaatregelen onevenredig geraakt. De loonkosten gaan fors omlaag door de tijdelijke noodmaatregel overbrugging voor werkgelegenheid (NOW-subsidie) en de gewerkte uren dalen ook fors.

Voor de jaren 2020 en 2021 is voor de raming van de gewerkte uren van werknemers en de loonkostensubsidies afgeweken van de reguliere werkwijze. Door de NOW-subsidie, die in maart 2020 van kracht werd, konden werknemers die geen werk meer hadden worden doorbetaald en werd zo het baanverlies beperkt. Hierdoor zijn wel minder uren gewerkt, maar kwam dat niet tot uitdrukking in het geregistreerde aantal uren in de belangrijkste bron voor de Arbeidsrekeningen: het register met de loonaangiften van werkgevers. Als aanvulling zijn daarom gegevens gebruikt uit de Enquête beroepsbevolking (EBB). Deze zijn ingezet bij (delen van) bedrijfstakken die getroffen zijn door de coronamaatregelen.

Bij de raming van de loonkostensubsidies zijn voorschotbedragen en terugbetalingen van de NOW-regeling opgenomen. Bij de raming is gebruik gemaakt van gedetailleerde data van het UWV over de NOW-regeling.


Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Drie tot vier maanden na afloop van de verslagperiode.

Toelichting onderwerpen

Prijsindex arbeid
Met deze prijsindex wordt de ontwikkeling van de prijs van arbeid weergegeven. Dit betreft de ontwikkeling van de loonkosten per gewerkt uur van werknemers, gecorrigeerd voor veranderingen in de werknemersstructuur.
Jaarmutatie prijs van arbeid
Procentuele mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder.
Met deze prijsindex wordt de ontwikkeling van de prijs van arbeid weergegeven. Dit betreft de ontwikkeling van de loonkosten per gewerkt uur van werknemers, gecorrigeerd voor veranderingen in de werknemersstructuur.
Loonkosten per gewerkt uur
De loonkosten gedeeld door de gewerkte uren van werknemers.
Het totaal van lonen en sociale premies ten laste van werkgevers, plus eindheffingen minus loonkostensubsidies. Lonen betreffen de vergoedingen voor de werknemer, die in een bepaalde periode arbeid verricht, en die ten laste komen van de werkgever. Sociale premies ten laste van werkgevers zijn de premies voor wettelijke sociale verzekering, particuliere sociale premies (waaronder pensioenpremies) en toegerekende sociale premies (zoals doorbetaling van loon bij ziekte). Eindheffingen betreffen belastingen die werkgevers verschuldigd zijn op lonen, zoals die in het kader van de werkkostenregeling. Loonkostensubsidies betreffen subsidies op de totale loonsom of het aantal werknemers, dan wel op het in dienst hebben van bepaalde categorieën personen, zoals lichamelijk gehandicapten of langdurig werklozen.
Jaarmutatie loonkosten per gewerkt uur
Procentuele mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder.
Het totaal van lonen en sociale premies ten laste van werkgevers, plus eindheffingen minus loonkostensubsidies. Lonen betreffen de vergoedingen voor de werknemer, die in een bepaalde periode arbeid verricht, en die ten laste komen van de werkgever. Sociale premies ten laste van werkgevers zijn de premies voor wettelijke sociale verzekering, particuliere sociale premies (waaronder pensioenpremies) en toegerekende sociale premies (zoals doorbetaling van loon bij ziekte). Eindheffingen betreffen belastingen die werkgevers verschuldigd zijn op lonen, zoals die in het kader van de werkkostenregeling. Loonkostensubsidies betreffen subsidies op de totale loonsom of het aantal werknemers, dan wel op het in dienst hebben van bepaalde categorieën personen, zoals lichamelijk gehandicapten of langdurig werklozen.
Structuureffect
Het deel van de ontwikkeling van de loonkosten per gewerkt uur dat veroorzaakt wordt door veranderingen in de werknemersstructuur. Een toename van het aandeel hoogopgeleide werknemers draagt bijvoorbeeld bij aan stijging van de loonkosten per gewerkt uur, omdat hoogopgeleiden gemiddeld meer betaald krijgen.