Bbp, productie en bestedingen; kwartalen, mutaties, nationale rekeningen
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat kwartaal- en jaargegevens over de productiecomponenten, de bestedingencategorieën en de inkomensbestanddelen van het bruto binnenlands product van Nederland. De volumeontwikkeling van het bruto binnenlands product is de maatstaf voor de economische groei van een land. Het is in de nationale rekeningen en dus ook in de kwartaalrekeningen gebruikelijk om het bruto binnenlands product vanuit drie gezichtspunten te benaderen, vanuit de productie, vanuit de bestedingen en vanuit het inkomen.
Daarnaast wordt in deze tabel ook de opbouw van het nationaal vorderingensaldo vanuit het bbp weergegeven en zijn er detailgegevens van variabelen uit de eerste vier onderwerpen beschikbaar. Deze zijn te vinden onder Aanvullende detailgegevens. De gegevens worden weergegeven in de procentuele waarde-, volume- en prijsontwikkeling ten opzichte van dezelfde periode in het voorgaande jaar en ten opzichte van de vorige periode.
Gegevens beschikbaar vanaf 1995.
Status van de cijfers:
De jaargegevens in de periode 1995-2021 zijn definitief. Kwartaalgegevens van 2021, 2022 en 2023 hebben de status voorlopig.
Wijzigingen per 25 maart 2024:
Cijfers van de tweede raming over het vierde kwartaal van 2023 en het jaar 2023 zijn toegevoegd aan deze tabel.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
De resultaten van de eerste berekening, de zogenoemde flashraming, worden binnen 45 dagen na afloop van een verslagkwartaal bekend gemaakt. Vervolgens wordt 85 dagen na afloop van het kwartaal de reguliere raming gepubliceerd. Bij de tweede raming van het vierde kwartaal worden de gegevens van de voorgaande drie kwartalen van dat jaar herzien. Als in juni (nieuwe) jaarcijfers beschikbaar komen, dan worden de kwartaalcijfers opnieuw herzien zodat ze aansluiten op die jaarcijfers. Hiernaast kunnen er tussentijdse actualisaties plaatsvinden om eind maart en eind september de meest actuele gegevens over de overheid aan de Europese Commissie te verstrekken. De gegevens over de kwartalen worden aangesloten op de bijgestelde jaarcijfers.
Toelichting onderwerpen
- Aanvullende detailgegevens
- De detailgegevens hebben betrekking op variabelen waarvoor elders in deze tabel alleen het totaal is opgenomen. Er zijn detailgegevens over verschillende bestedingsvariabelen. De totale consumptieve bestedingen worden gespecificeerd naar twee verschillende indelingen: de
bestedingsindeling en de verwervingsindeling. De bruto investeringen in vaste activa zijn nader gespecificeerd naar bedrijfsklasse van bestemming en naar type van activa. Verder zijn de gegevens over de uitvoer en invoer van goederen en diensten naar productgroepen afzonderlijk opgenomen.- Bruto investeringen in vaste activa
- Uitgaven aan productiemiddelen die langer dan één jaar worden ingezet tijdens een productieproces. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om een gebouw, woning, vervoermiddel of een machine. Dit in tegenstelling tot goederen of diensten die tijdens het productieproces worden opgebruikt, zoals ijzererts, het intermediair verbruik. Vaste activa kunnen in de loop der jaren in waarde verminderen door slijtage of omdat bijvoorbeeld de techniek veroudert (economische veroudering). Dit wordt verbruik van vaste activa genoemd (ook wel afschrijvingen genoemd). Bij bruto-investeringen zijn deze niet afgehaald van de waarde van de investeringen, bij netto-investeringen is dit wel het geval.
De volgende investeringsgoederen worden onderscheiden: bouwwerken, vervoermiddelen, machines en installaties, telecommunicatieapparatuur, wapensystemen (inbegrepen bij machines), computers, software, onderzoek en ontwikkeling, in cultuur gebrachte activa (bv. vee en bomen), exploratie en evaluatie van minerale reserves, kosten van eigendomsoverdracht voor niet-geproduceerde activa en intellectuele-eigendommen.- Bruto investeringen naar type activa
- Specificatie van de bruto investeringen naar type van activa.
De bruto investeringen in vaste activa kunnen ingedeeld worden naar type activa. Deze functionele indeling geeft inzicht in de aard van de investeringsgoederen.- Totaal
- Investeringen uit productie en invoer
- Uitgaven voor geproduceerde of ingevoerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt.
- Totaal
- Uitgaven voor geproduceerde of ingevoerde materiële of immateriële activa die langer dan een jaar in het productieproces worden gebruikt.
- Woningen
- Gebouwen die geheel of hoofdzakelijk zijn bestemd voor bewoning, met inbegrip van bijbehorende bouwwerken zoals garages en van alle goederen die gewoonlijk nagelvast in woningen zijn geïnstalleerd. Woonboten, aken, woonwagens en caravans die door huishoudens als hoofdverblijf worden gebruikt, behoren er ook toe, evenals openbare monumenten die in de eerste plaats als woningen worden aangemerkt. Bij de waardering zijn de kosten van het bouwrijp maken van de bouwterreinen inbegrepen. Voorbeelden zijn gebouwen met één of twee wooneenheden en andere gebouwen die zijn bestemd voor permanente bewoning. Woningen in aanbouw zijn inbegrepen voor zover ze al in het bezit zijn van de uiteindelijke gebruiker, hetzij omdat in eigen beheer wordt gebouwd, hetzij omdat er een koopcontract bestaat. Woningen voor militair personeel zijn inbegrepen omdat deze, evenals woningen die door civiele eenheden worden aangeschaft, worden gebruikt voor de productie van woondiensten. De waarde van de woningen omvat niet de waarde van de onderliggende grond.
- Gebouwen, GWW en grondverbetering
- Bruto investeringen in bedrijfsgebouwen, grond-, weg- en waterbouwkundige werken (GWW) en overdrachtskosten op grond.
- Totaal
- Bruto investeringen in bedrijfsgebouwen, grond-, water- en wegenbouwwerken. Het gaan hier om andere bouwwerken dan woningen en bedrijfsgebouwen, met inbegrip van de kosten van de aanleg van wegen en riolering. Inclusief historische monumenten die niet als woning of bedrijfsgebouw worden aangemerkt. Voorbeelden: Autowegen, straten, spoorwegen, start- en landingsbanen op vliegvelden, bruggen, tunnels, waterwegen, havens, telecommunicatie- en elektriciteitsleidingen.Bouwrijp maken van grond valt ook onder deze rubriek.
- Gebouwen
- Andere gebouwen dan woningen, met inbegrip van de goederen, faciliteiten en apparatuur die hiervan integraal deel uitmaken en van de kosten van het bouwrijp maken van de bouwterreinen. Openbare monumenten die in de eerste plaats als bedrijfsgebouwen worden aangemerkt, behoren eveneens tot deze categorie. Openbare monumenten zijn herkenbaar wegens hun bijzondere historische, nationale, regionale, lokale, religieuze of symbolische betekenis. Zij worden als openbaar aangemerkt omdat zij openstaan voor het publiek, en niet omdat de overheidssector eigenaar is. Bezoekers moeten vaak entreegeld betalen. Voor de berekening van het verbruik van vaste activa bij nieuwe monumenten en grote verbeteringen van bestaande monumenten moet worden uitgegaan van een passende lange levensduur. Andere voorbeelden van gebouwen m.u.v. woningen zijn opslagplaatsen en fabrieksgebouwen, winkels, gebouwen voor openbaar amusement, hotels, restaurants, scholen, ziekenhuizen.
- Grond- weg- en waterbouwkundige werken
- Onder grond-, weg- en waterbouwkundige werken (GWW) vallen de kosten van de aanleg van straten en riolering en het bouwrijp maken van de bouwterreinen. Inbegrepen zijn verder openbare monumenten die niet als woning of ander gebouw zijn geclassificeerd, schachten, tunnels en andere bouwwerken in verband met de ontginning van minerale en energiereserves, en de bouw van zeeweringen, dijken, stormvloedkeringen, die bedoeld zijn om nabijgelegen grond, die zelf geen deel van de werken uitmaakt, te verbeteren. Voorbeelden zijn autowegen, straten en andere wegen, spoorwegen, start- en landingsbanen op vliegvelden, bruggen, verhoogde wegen, tunnels en metrotunnels, waterwegen, havens, dammen en andere waterwerken, pijpleidingen over lange afstand, communicatielijnen en elektriciteitsleidingen, plaatselijke pijpleidingen en kabels, bijkomende werken, bouwwerken voor de mijnbouw en de industrie of voor sport en recreatie.
- Overdrachtskosten op grond
- De kosten in ver band met de eigendomsoverdracht van grond,
- Vervoermiddelen
- Vervoermiddelen voor personen- of goederenvervoer. Voorbeelden: Automobielen, aanhangwagens, opleggers, schepen, spoor- en tramwegmateriaal, lucht- en ruimtevaartuigen, fietsen en motorrijwielen.
- ICT-apparatuur
- Apparatuur op het gebied van de informatie- en communicatietechnologie (ICT-apparatuur): elektronisch werkende toestellen en de elektronische onderdelen daarvan. Voorbeelden zijn elektronische onderdelen en printplaten en computers en randapparatuur.
- Totaal
- Computers
- Gegevensverwerkende en elektronische apparaten voor zover deze door de gebruiker vrij programmeerbaar zijn. Onder deze categorie vallen ook randapparatuur zoals terminals en printers.
- Telecommunicatieapparatuur
- Apparatuur op het gebied van de telecommunicatietechnologie. Onder deze categorie vallen bijvoorbeeld telefoons, mobiele telefoons, televisie camera's, digitale camera's.
- Machines en overige materiële activa
- Investeringen in alle machines die gebruikt worden voor de productie. Verder ook de machines voor algemeen gebruik (zoals kantoormachines en audioapparatuur), werktuigen en vervoermiddelen die incidenteel gebruik maken van de openbare weg zoals tractoren, graafmachines, heftrucks en dergelijke. Ook wapensystemen behoren tot deze categorie. As laatste in deze categorie is de niet elders geclassificeerde materiële activa. Voorbeelden zijn meubilair, rekken, silo's, opslagtanks, containers, pallets, sportartikelen en muziekinstrumenten.
- In cultuur gebrachte activa
- Vee, wijngaarden, boomgaarden en andere aanplant van bomen met een regelmatige opbrengst, die onder rechtstreekse verantwoordelijkheid en onder rechtstreeks toezicht en beheer van institutionele eenheden staan, als hieronder omschreven. Onvolgroeide of onrijpe in cultuur gebrachte activa blijven buiten beschouwing, tenzij zij worden geproduceerd voor eigen gebruik.
- Immateriële activa
- Vaste activa bestaande uit de resultaten van onderzoek en ontwikkeling, de exploratie en evaluatie van minerale reserves, computerprogrammatuur en databanken, originelen op het gebied van woord, beeld en geluid en overige intellectuele eigendommen, die bedoeld zijn om gedurende meer dan één jaar te worden gebruikt. Ook wel als intellectuele eigendommen genoemd.
- Totaal
- Computerprogrammatuur en databanken
- Computerprogramma's, programmabeschrijvingen en ondersteunend materiaal voor systeem- en toepassingsprogrammatuur. Inbegrepen zijn de aanvankelijke ontwikkeling en de latere uitbreidingen van de programmatuur, alsmede de aankoop van kopieën en databanken.
- Onderzoek en ontwikkeling
- Bestaat uit de waarde van uitgaven voor creatief werk dat systematisch wordt ondernomen ter vergroting van de hoeveelheid kennis, inclusief kennis van de mens, cultuur en maatschappij, en het gebruik van deze kennis om nieuwe toepassingen te ontwikkelen. De waarde wordt bepaald op basis van de economische baten die in de toekomst worden verwacht. Tenzij de waarde redelijk goed kan worden geraamd, wordt de waarde volgens afspraak vastgesteld als de som van de kosten, met inbegrip van de kosten van niet-geslaagd onderzoeks- en ontwikkelingswerk. Onderzoeks- en ontwikkelingswerk dat de eigenaar geen baten zal opleveren, wordt niet als actief, maar als intermediair verbruik geclassificeerd.
- Overige immateriële activa
- Niet elders geclassificeerde immateriële activa. Voorbeelden zijn exploratie en evaluatie van minerale reserves, originelen op het gebied van woord, beeld, geluid en overige intellectuele eigendommen.
- Verkoop van gebruikte vaste activa (-)
- De uitvoer van gebruikte investeringsgoederen en de verkoop ervan aan huishoudens. Deze desinvesteringen worden niet verdeeld naar bedrijfsklassen of naar typen. Deze verkopen van gebruikte vaste activa worden gecorrigeerd op de investeringen.