Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2019

Hernieuwbare energie; eindverbr. en vermeden verbr. foss. energie,1990-2019

Bron/Techniek Energietoepassingen Perioden Bruto eindverbruik hernieuwbare energie Bruto eindverbruik (TJ) Bruto eindverbruik hernieuwbare energie Bruto eindverbruik relatief (% van totaal eindverbruik energie) Vermeden verbruik van fossiele energie Vermeden verbruik (TJ) Vermeden verbruik van fossiele energie Vermeden verbruik relatief (% van totaal energieverbruik) Vermeden emissie van kooldioxide (CO2) Vermeden emissie (kton) Vermeden emissie van kooldioxide (CO2) Vermeden emissie relatief (% van totale CO2 emissie)
Totaal energiebronnen Totaal energietoepassingen 2019** 181.538 8,67 255.883 8,34 17.603 11,34
Totaal energiebronnen Elektriciteit 2019** 78.697 3,76 168.445 5,49 12.256 7,89
Totaal energiebronnen Warmte 2019** 76.117 3,64 60.680 1,98 3.396 2,19
Totaal energiebronnen Vervoer 2019** 26.723 1,28 26.758 0,87 1.951 1,26
Waterkracht Totaal energietoepassingen 2019** 335 0,02 737 0,02 52 0,03
Waterkracht Elektriciteit 2019** 335 0,02 737 0,02 52 0,03
Waterkracht Warmte 2019**
Waterkracht Vervoer 2019**
Totaal windenergie Totaal energietoepassingen 2019** 38.785 1,85 86.793 2,83 6.136 3,95
Totaal windenergie Elektriciteit 2019** 38.785 1,85 86.793 2,83 6.136 3,95
Totaal windenergie Warmte 2019**
Totaal windenergie Vervoer 2019**
Windenergie op land Totaal energietoepassingen 2019** 26.743 1,28 58.387 1,90 4.128 2,66
Windenergie op land Elektriciteit 2019** 26.743 1,28 58.387 1,90 4.128 2,66
Windenergie op land Warmte 2019**
Windenergie op land Vervoer 2019**
Windenergie op zee Totaal energietoepassingen 2019** 12.042 0,58 28.407 0,93 2.008 1,29
Windenergie op zee Elektriciteit 2019** 12.042 0,58 28.407 0,93 2.008 1,29
Windenergie op zee Warmte 2019**
Windenergie op zee Vervoer 2019**
Totaal zonne-energie Totaal energietoepassingen 2019** 19.789 0,95 42.230 1,38 2.968 1,91
Totaal zonne-energie Elektriciteit 2019** 18.613 0,89 40.999 1,34 2.899 1,87
Totaal zonne-energie Warmte 2019** 1.176 0,06 1.231 0,04 70 0,04
Totaal zonne-energie Vervoer 2019**
Zonnestroom Totaal energietoepassingen 2019** 18.613 0,89 40.999 1,34 2.899 1,87
Zonnestroom Elektriciteit 2019** 18.613 0,89 40.999 1,34 2.899 1,87
Zonnestroom Warmte 2019**
Zonnestroom Vervoer 2019**
Totaal zonnewarmte Totaal energietoepassingen 2019** 1.176 0,06 1.231 0,04 70 0,04
Totaal zonnewarmte Elektriciteit 2019**
Totaal zonnewarmte Warmte 2019** 1.176 0,06 1.231 0,04 70 0,04
Totaal zonnewarmte Vervoer 2019**
Zonnewarmte, afgedekte systemen <= 6m2 Totaal energietoepassingen 2019** 797 0,04 858 0,03 49 0,03
Zonnewarmte, afgedekte systemen <= 6m2 Elektriciteit 2019**
Zonnewarmte, afgedekte systemen <= 6m2 Warmte 2019** 797 0,04 858 0,03 49 0,03
Zonnewarmte, afgedekte systemen <= 6m2 Vervoer 2019**
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Totaal energietoepassingen 2019** 276 0,01 297 0,01 17 0,01
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Elektriciteit 2019**
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Warmte 2019** 276 0,01 297 0,01 17 0,01
Zonnewarmte, afgedekte systemen > 6m2 Vervoer 2019**
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Totaal energietoepassingen 2019** 104 0,00 76 0,00 4 0,00
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Elektriciteit 2019**
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Warmte 2019** 104 0,00 76 0,00 4 0,00
Zonnewarmte, onafgedekte systemen Vervoer 2019**
Totaal aardwarmte en bodemenergie Totaal energietoepassingen 2019** 10.278 0,49 9.965 0,32 524 0,34
Totaal aardwarmte en bodemenergie Elektriciteit 2019**
Totaal aardwarmte en bodemenergie Warmte 2019** 10.278 0,49 9.965 0,32 524 0,34
Totaal aardwarmte en bodemenergie Vervoer 2019**
Aardwarmte Totaal energietoepassingen 2019** 5.564 0,27 5.569 0,18 307 0,20
Aardwarmte Elektriciteit 2019**
Aardwarmte Warmte 2019** 5.564 0,27 5.569 0,18 307 0,20
Aardwarmte Vervoer 2019**
Totaal bodemenergie Totaal energietoepassingen 2019** 4.714 0,23 4.396 0,14 217 0,14
Totaal bodemenergie Elektriciteit 2019**
Totaal bodemenergie Warmte 2019** 4.714 0,23 4.396 0,14 217 0,14
Totaal bodemenergie Vervoer 2019**
Bodemwarmte, totaal Totaal energietoepassingen 2019** 4.714 0,23 3.294 0,11 137 0,09
Bodemwarmte, totaal Elektriciteit 2019**
Bodemwarmte, totaal Warmte 2019** 4.714 0,23 3.294 0,11 137 0,09
Bodemwarmte, totaal Vervoer 2019**
Bodemwarmte, warmtepompen Totaal energietoepassingen 2019** 4.714 0,23 3.127 0,10 127 0,08
Bodemwarmte, warmtepompen Elektriciteit 2019**
Bodemwarmte, warmtepompen Warmte 2019** 4.714 0,23 3.127 0,10 127 0,08
Bodemwarmte, warmtepompen Vervoer 2019**
Bodemwarmte, zonder warmtepompen Totaal energietoepassingen 2019** 167 0,01 9 0,01
Bodemwarmte, zonder warmtepompen Elektriciteit 2019**
Bodemwarmte, zonder warmtepompen Warmte 2019** 167 0,01 9 0,01
Bodemwarmte, zonder warmtepompen Vervoer 2019**
Bodemkoude Totaal energietoepassingen 2019** 1.102 0,04 81 0,05
Bodemkoude Elektriciteit 2019**
Bodemkoude Warmte 2019** 1.102 0,04 81 0,05
Bodemkoude Vervoer 2019**
Buitenluchtwarmte Totaal energietoepassingen 2019** 6.095 0,29 2.076 0,07 0 0,00
Buitenluchtwarmte Elektriciteit 2019**
Buitenluchtwarmte Warmte 2019** 6.095 0,29 2.076 0,07 0 0,00
Buitenluchtwarmte Vervoer 2019**
Totaal biomassa Totaal energietoepassingen 2019** 106.256 5,08 114.081 3,72 7.922 5,10
Totaal biomassa Elektriciteit 2019** 20.965 1,00 39.916 1,30 3.169 2,04
Totaal biomassa Warmte 2019** 58.568 2,80 47.408 1,54 2.802 1,81
Totaal biomassa Vervoer 2019** 26.723 1,28 26.758 0,87 1.951 1,26
Afvalverbrandingsinstallaties Totaal energietoepassingen 2019** 15.687 0,75 19.266 0,63 1.257 0,81
Afvalverbrandingsinstallaties Elektriciteit 2019** 6.910 0,33 11.838 0,39 837 0,54
Afvalverbrandingsinstallaties Warmte 2019** 8.777 0,42 7.428 0,24 420 0,27
Afvalverbrandingsinstallaties Vervoer 2019**
Bij- en meestoken biomassa in centrales Totaal energietoepassingen 2019** 8.261 0,39 16.225 0,53 1.536 0,99
Bij- en meestoken biomassa in centrales Elektriciteit 2019** 6.741 0,32 14.450 0,47 1.368 0,88
Bij- en meestoken biomassa in centrales Warmte 2019** 1.520 0,07 1.774 0,06 168 0,11
Bij- en meestoken biomassa in centrales Vervoer 2019**
Totaal biomassa huishoudens Totaal energietoepassingen 2019** 16.278 0,78 11.168 0,36 632 0,41
Totaal biomassa huishoudens Elektriciteit 2019**
Totaal biomassa huishoudens Warmte 2019** 16.278 0,78 11.168 0,36 632 0,41
Totaal biomassa huishoudens Vervoer 2019**
Biomassa huishoudens, openhaarden Totaal energietoepassingen 2019** 2.008 0,10 211 0,01 12 0,01
Biomassa huishoudens, openhaarden Elektriciteit 2019**
Biomassa huishoudens, openhaarden Warmte 2019** 2.008 0,10 211 0,01 12 0,01
Biomassa huishoudens, openhaarden Vervoer 2019**
Biomassa huishoudens, inzethaarden Totaal energietoepassingen 2019** 2.266 0,11 1.613 0,05 91 0,06
Biomassa huishoudens, inzethaarden Elektriciteit 2019**
Biomassa huishoudens, inzethaarden Warmte 2019** 2.266 0,11 1.613 0,05 91 0,06
Biomassa huishoudens, inzethaarden Vervoer 2019**
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Hernieuwbare energie is energie uit wind, waterkracht, zon, bodem, buitenluchtwarmte en biomassa. Dit is energie uit natuurlijke processen die constant worden aangevuld.

In deze tabel wordt het verbruik van hernieuwbare energie op drie manieren uitgedrukt:
1. Bruto eindverbruik
2. Vermeden verbruik van fossiele energie
3. Vermeden emissies van kooldioxide

Cijfers worden zowel in absolute zin gepresenteerd als ten opzichte van het totale verbruik of totale emissies in Nederland.

Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totale bruto eindverbruik wordt gebruikt als doel voor het Europese en nationale beleid voor hernieuwbare energie. Afgesproken is dat het Nederlandse aandeel hernieuwbare energie, in termen van bruto eindverbruik, in 2020 gelijk moet zijn aan 14 procent.

Het vermijden van het verbruik van fossiele energie en het vermijden van emissies van kooldioxide zijn belangrijke achterliggende doelstellingen voor het stimuleren van het gebruik van hernieuwbare energie.

De cijfers worden uitgesplitst naar energiebron/techniek en naar toepassing (elektriciteit, warmte en vervoer).

Gegevens beschikbaar vanaf: 1990

Status van de cijfers:
De cijfers in deze tabel zijn definitief tot en met 2018 en nader voorlopig voor 2019.
Aangezien deze tabel is stopgezet, worden de gegevens niet meer definitief gemaakt.

Wijzigingen per december 2020:
Geen, deze tabel is stopgezet.

Wanneer komen er nieuwe cijfers:
Niet meer van toepassing.

Deze tabel wordt opgevolgd door de tabel "Hernieuwbare energie; verbruik naar energiebron, techniek en toepassing" en door de tabel "Vermeden verbruik fossiele energie en emissie CO2". Zie paragraaf 3.

Toelichting onderwerpen

Bruto eindverbruik hernieuwbare energie
Het bruto eindverbruik van hernieuwbare energie volgt de definitie uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het wordt berekend als de som van 3 componenten:
1. Bruto productie van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen
2. Bruto productie van verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen
3. Eindverbruik van energie uit bodem, buitenlucht, zon en biomassa
Niet verkochte warmte uit hernieuwbare bronnen (bijvoorbeeld houtkachels bij huishoudens) telt als eindverbruik van hernieuwbare energie. De import en export van groene stroom telt niet mee.
Bruto eindverbruik
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
Bruto eindverbruik relatief
Bruto eindverbruik van hernieuwbare energie als percentage van het totaal bruto energetisch eindverbruik, berekend volgens definities uit de EU Richtlijn Hernieuwbare Energie van 2009. Het totaal bruto energetisch eindverbruik is de som van drie componenten:
1. Het energetisch eindverbruik van de eindgebruikssectoren: industrie (exclusief raffinaderijen), huishoudens, diensten, landbouw, visserij en vervoer;
2. Transport- en distributieverliezen van elektriciteit en warmte;
3. Het eigen verbruik van de producenten van elektriciteit en warmte bij de productie van elektriciteit en verkochte warmte.
Vermeden verbruik van fossiele energie
Het vermeden verbruik van fossiele energie is de hoeveelheid fossiele energie (en kernenergie) die nodig geweest zou zijn als de hernieuwbare energie niet gebruikt zou zijn.
Bij de berekening van vermeden verbruik van fossiele energie gaat het om de som van:
1. Het vermeden verbruik van fossiele energie door de binnenlandse productie van elektriciteit, warmte en gas uit hernieuwbare bronnen.
2. Het vermeden verbruik van fossiele energie door de op de binnenlandse markt verkochte biobrandstoffen voor het wegverkeer.
De import en export van groene stroom telt niet mee.
Vermeden verbruik
In deze tabel wordt als eenheid de TeraJoule (TJ) gebruikt.
Dit is 1 000 000 000 000 joule (een 1 met 12 nullen). Een joule is een eenheid van energie die overeenkomt met 0,24 calorie.
Een TJ komt overeen met 31 600 kubieke meter aardgas of 278 000 kilowattuur elektriciteit.
Vermeden verbruik relatief
Vermeden energie als percentage van het totaal binnenlands energieverbruik. Het totaal binnenlands verbruik is gedefinieerd als de hoeveelheid die in het land beschikbaar komt (invoer plus winning) minus de hoeveelheid die het land verlaat (uitvoer en brandstofbunkering voor internationaal transport) plus of min de voorraadmutatie.
Vermeden emissie van kooldioxide (CO2)
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron. De hoeveelheid kooldioxide die uitgestoten zou zijn, wanneer er geen gebruik zou zijn gemaakt van de betreffende hernieuwbare energiebron. Gerekend is met referentietechnologieën die gedefinieerd zijn in het Protocol Monitoring Hernieuwbare Energie (RVO.nl en CBS, 2015). Het gaat hierbij om de binnenlandse productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. De import van groene stroom telt niet mee.
Bij de berekening van de vermeden emissies kooldioxide wordt alleen gekeken naar de vermeden emissies bij de productie van hernieuwbare elektriciteit, warmte en gas. Er wordt niet gekeken naar de verschillen tussen hernieuwbare en fossiele energie bij de winning en omzetting van brandstoffen en bij het maken van installaties voor de productie van elektriciteit, warmte en gas.
Vermeden emissie
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide. 1 kton = 1 000 ton = 1 miljoen kg.
Vermeden emissie relatief
Vermeden emissie van kooldioxide als percentage van de totale Nederlandse CO2 emissie volgens de IPCC richtlijnen (Kyoto Protocol).
Emissie: Uitstoot van een stof vanuit een bron.
CO2: Kooldioxide.

De cijfers voor de totale emissies van kooldioxide zijn voorlopig.