Zuivering van stedelijk afvalwater; energieproductie en energieverbruik

Zuivering van stedelijk afvalwater; energieproductie en energieverbruik

Kenmerken installaties Perioden Productie en verbruik van biogas Aankoop (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Productie uit slibgisting (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Aflevering extern (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Afgefakkeld (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Afgeblazen (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Totaal (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Verbruik voor productie aardgas en LNG (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Verbruik in gasmotoren WKK installaties (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Verbruik voor opwarming slibgistingstank (1 000 m3) Productie en verbruik van biogas Verbruik Overig verbruik (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Aankoop (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Zelf opgewekt via wind- en zonne-energie (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Zelf opgewekt in WKK installaties (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Aflevering extern (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Totaal (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Verbruik beluchting zuiveringsproces (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Verbruik door afvalwatertransportgemalen (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Verbruik voor slibontwatering (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van elektriciteit Verbruik Overig verbruik (1000  kWh) Aanvoer en verbruik van aardgas Aankoop (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Productie uit biogas (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Aflevering extern (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Totaal (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Verbruik gasmotoren van WKK installaties (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Verbruik voor slibontwatering (1 000 m3) Aanvoer en verbruik van aardgas Verbruik Overig verbruik (1 000 m3) Productie en verbruik van warmte Productie warmte in WKK installaties (TJ) Productie en verbruik van warmte Verbruik in zuiveringsproces (TJ) Verbruik van huisbrandolie (1 000 kg)
Totaal alle installaties 2022 0 132.202 11.118 6.966 79 114.039 29.606 76.540 6.822 1.071 595.127 97.967 204.107 107.749 789.452 362.793 100.445 44.284 281.930 23.085 19.259 19.392 22.952 15.412 4.821 2.719 1.131 900 35
Mechanische installaties 2022
Oxidatiebedden 2022 0 308 0 45 0 263 0 220 43 0 1.756 0 452 0 2.208 0 564 0 1.644 4 0 0 4 0 0 4 4 4 0
Aeratietanks 2022 0 79.105 9.375 3.152 57 66.522 28.433 33.885 3.348 856 200.711 29.353 71.712 29.822 271.953 103.489 37.298 12.713 118.452 1.841 18.459 18.462 1.838 176 0 1.662 409 343 4
Oxidatietanks 2022 0 13.236 1.366 917 0 10.952 1.173 9.065 714 0 81.687 9.836 17.615 4.685 104.453 47.766 14.972 4.832 36.883 325 801 930 195 2 0 194 85 66 5
Oxidatiesloten 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 28.938 8.131 0 4.662 32.408 19.660 3.770 699 8.280 71 0 0 71 0 0 71 0 0 0
Carrousels 2022 0 21.635 377 2.083 21 19.153 0 17.163 1.775 215 197.782 37.223 36.251 20.143 251.113 134.546 31.260 9.127 76.180 562 0 0 562 0 0 562 206 129 26
Discontinue systemen 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.588 126 0 23 1.691 929 363 0 399 4 0 0 4 0 0 4 0 0 0
Parallelle installaties 2022 0 2.585 0 212 0 2.373 0 2.075 298 0 25.889 8.283 4.213 7.111 31.273 16.113 5.116 1.739 8.305 94 0 0 94 0 7 87 24 16 0
Tweetrapsinstallaties 2022 0 9.388 0 312 0 9.076 0 8.446 630 0 26.944 925 18.713 328 46.253 21.209 4.629 2.192 18.222 98 0 0 98 0 0 98 98 47 0
Membraanbioreactors 2022
Compactinstallaties 2022 0 600 0 33 0 567 0 567 0 0 997 1.290 1.325 865 2.747 757 215 0 1.775 4 0 0 4 0 0 4 7 3 0
Nereda korrelslib reactor 2022 0 968 0 61 0 907 0 893 14 0 19.204 2.538 2.394 1.634 22.502 11.798 1.468 86 9.150 21 0 0 21 0 0 21 8 6 0
Hybride Nereda - actief slib systeem 2022 0 4.377 0 152 0 4.225 0 4.225 0 0 2.808 262 8.800 1.114 10.756 6.524 792 800 2.640 12 0 0 12 0 0 12 56 50 0
Slibverwerkingsinrichtingen 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.823 0 42.634 37.361 12.096 0 0 12.096 0 20.048 0 0 20.048 15.235 4.814 0 235 235 0
Koude slibgisting 2022
Warme slibgisting, enkeltraps 2022 0 92.825 10.198 5.327 65 77.235 14.428 57.130 4.788 888 206.834 23.464 117.957 20.853 327.402 127.752 43.660 17.133 138.857 1.922 9.066 9.070 1.918 177 0 1.741 673 472 9
Warme slibgisting, meertraps 2022 0 39.377 921 1.639 13 36.804 15.178 19.410 2.034 183 40.724 10.025 43.516 16.604 77.661 35.448 5.256 5.765 31.192 224 10.193 10.323 94 0 0 94 224 193 24
Simultaan aërobe slibstabilisatie 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 248.450 53.056 0 25.961 275.544 152.801 37.790 7.254 77.699 675 0 0 675 0 7 667 0 0 2
Separaat aërobe slibstabilisatie 2022
Thermische slibstabilisatie 2022
Geen voorziening slibgisting/onbekend 2022 99.120 11.423 42.634 44.332 108.845 46.791 13.739 14.133 34.182 20.265 0 0 20.265 15.235 4.814 217 235 235 0
0 inwonerequivalenten 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.823 0 42.634 37.361 12.096 0 0 12.096 0 20.048 0 0 20.048 15.235 4.814 0 235 235 0
1 tot 5 000 inwonerequivalenten 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.372 238 0 163 1.448 819 226 0 403 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
5 000 tot 10 000 inwonerequivalenten 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8.401 1.722 0 1.280 8.844 4.682 1.357 0 2.804 13 0 0 13 0 0 13 0 0 0
10 000 tot 25 000 inwonerequivalenten 2022 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30.965 10.662 0 7.014 34.613 18.941 5.512 0 10.161 83 0 0 83 0 0 83 0 0 0
25 000 tot 50 000 inwonerequivalenten 2022 0 1.246 0 304 0 942 0 815 128 0 85.460 18.764 1.534 11.550 94.208 46.639 15.878 1.023 30.668 301 0 0 301 13 0 288 9 3 0
50 000 tot 100 000 inwonerequivalenten 2022 0 13.466 683 706 0 12.078 2.037 9.084 717 240 116.078 22.349 18.244 15.239 141.432 65.894 19.763 4.568 51.207 463 1.417 1.546 333 5 0 328 111 64 2
100 000 tot 250 000 inwonerequivalenten 2022 0 59.889 1.316 4.241 67 54.265 3.351 47.264 2.818 831 159.737 31.756 100.888 27.242 265.139 125.850 32.114 15.865 91.310 892 2.291 2.302 882 3 7 872 541 363 29
Meer dan 250 000 inwonerequivalenten 2022 0 57.602 9.120 1.716 11 46.754 24.218 19.378 3.159 0 186.289 12.476 40.808 7.901 231.672 99.968 25.594 10.732 95.377 1.283 15.552 15.544 1.291 157 0 1.134 236 234 4
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat cijfers over het energieverbruik en de energieopwekking bij het zuiveren van afvalwater in stedelijke ofwel openbare rioolwaterzuiveringsinstallaties die in beheer zijn bij de waterschappen.
De uitkomsten worden uitgesplitst naar type zuivering, slibstabilisatiemethode en grootteklasse van de zuiveringsinstallaties.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2013.

Status van de cijfers:
Alle cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 22 april 2024:
De tabel is aangevuld met definitieve cijfers over 2021 en 2022.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Cijfers over 2023 verschijnen in maart 2025.

Toelichting onderwerpen

Productie en verbruik van biogas
Aankoop
De afname van een energiedrager van het openbare net of externe leverancier.
Productie uit slibgisting
Hoeveelheid geproduceerd biogas uit het vergisten van zuiveringsslib.

Slibgisting: het onder anaerobe (=zuurstofloze) omstandigheden afbreken van organische stoffen in zuiveringsslib door bacteriën, onder vorming van biogas. Het proces verloopt optimaal bij temperaturen om en nabij 35 graden Celsius.
Aflevering extern
De aflevering of teruglevering van een energiedrager aan het openbare net of een externe afnemer.
Afgefakkeld
Niet-verbruikt biogas wordt met behulp van een affakkelinstallatie verbrand.
Afgeblazen
In incidentele gevallen wordt niet-verbruikt biogas rechtstreeks naar de lucht uitgestoten.
Verbruik
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Totaal
Verbruik voor productie aardgas en LNG
De hoeveelheid biogas die wordt ingezet voor de productie van aardgas en/of LNG.

LNG: Liquid Natural Gas
Verbruik in gasmotoren WKK installaties
De hoeveelheid biogas of aardgas die als brandstof in gasmotoren wordt ingezet in een WKK installatie.

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.


Verbruik voor opwarming slibgistingstank
Het biogas wordt in een verwarmingsketel gebruikt. Met de vrijkomende warmte worden de slibgistingstanks op temperatuur gehouden.

Slibgisting: het onder anaerobe (=zuurstofloze) omstandigheden afbreken van organische stoffen in zuiveringsslib door bacteriën, onder vorming van biogas. Het proces verloopt optimaal bij temperaturen om en nabij 35 graden Celsius.
Overig verbruik
Het resterende, niet verder gespecificeerde gebruik.
Aanvoer en verbruik van elektriciteit
Aankoop
De afname van een energiedrager van het openbare net of externe leverancier.
Zelf opgewekt via wind- en zonne-energie
Elektriciteit die op het eigen terrein van de rioolwaterzuiveringsinstallatie wordt opgewekt met behulp van zonnepanelen en/of windmolens.
Zelf opgewekt in WKK installaties
Eigen elektriciteitsproductie met behulp van gasmotoren en generatoren in een Warmte Kracht Koppeling installatie (WKK).

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.
Aflevering extern
De aflevering of teruglevering van een energiedrager aan het openbare net of een externe afnemer.
Verbruik
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Totaal
Verbruik beluchting zuiveringsproces
De hoeveelheid elektriciteit die wordt gebruikt voor de beluchting van de zuiveringsbassins.

Beluchting is het inbrengen van zuurstof die nodig is voor de biologische afbraak van de verontreinigingen in het afvalwater. Dit gebeurt door middel van pompen, blowers of beluchters die elektrisch worden aangedreven.
Verbruik door afvalwatertransportgemalen
De hoeveelheid elektriciteit die wordt gebruikt door de afvalwatertransportgemalen.
Verbruik voor slibontwatering
De hoeveelheid elektriciteit die wordt gebruikt voor apparatuur voor de kunstmatige slibontwatering.

Slibontwatering: proces waarin het zuiveringsslib op kunstmatige wijze ontdaan wordt van 20 tot 40% van het daarin aanwezige water.
Overig verbruik
Het resterende, niet verder gespecificeerde gebruik.
Aanvoer en verbruik van aardgas
Aankoop
De afname van een energiedrager van het openbare net of externe leverancier.
Productie uit biogas
Aflevering extern
De aflevering of teruglevering van een energiedrager aan het openbare net of een externe afnemer.
Verbruik
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.
Totaal
Verbruik gasmotoren van WKK installaties
De hoeveelheid biogas of aardgas die als brandstof in gasmotoren wordt ingezet in een WKK installatie.

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.
Verbruik voor slibontwatering
De hoeveelheid aardgas die wordt gebruikt voor apparatuur voor de kunstmatige slibontwatering.

Slibontwatering: proces waarin het zuiveringsslib op kunstmatige wijze.
Overig verbruik
Het resterende, niet verder gespecificeerde gebruik.
Productie en verbruik van warmte
Productie warmte in WKK installaties
Productie van warmte door warm water of stoom in een WKK installatie.

WKK: Warmte Kracht Koppeling. In een WKK installatie wordt via een generator elektriciteit opgewekt. De vrijkomende afvalwarmte van de gasmotor wordt benut voor verwarmingsdoeleinden.
Verbruik in zuiveringsproces
Het verbruik van warmte in diverse onderdelen van het zuiveringsproces. De warmte kan zijn geproduceerd in een Warmte-Kracht Koppeling (WKK) installatie bij de rioolwaterzuiveringsinstallatie, of kan zijn ingekocht of aangevoerd van derden.
Verbruik van huisbrandolie
De hoeveelheid die totaal op de rioolwaterzuiveringsinstallatie en afvalwatertransportgemalen wordt verbruikt.