Landbouw; bedrijven met verbredingsactiviteiten, hoofdbedrijfstype, regio

Landbouw; bedrijven met verbredingsactiviteiten, hoofdbedrijfstype, regio

Bedrijfstypen Regio's Perioden Totaal aantal landbouwbedrijven (aantal) Verbredingsactiviteit Verkoop aan huis Verkoop aan huis, totaal (aantal) Verbredingsactiviteit Verkoop aan huis Rechtstreekse verkoop aan de consument (aantal) Verbredingsactiviteit Verkoop aan huis Verkoop via 1 tussenschakel (aantal) Verbredingsactiviteit Stalling van goederen of dieren (aantal) Verbredingsactiviteit Agrotoerisme (aantal) Verbredingsactiviteit Verwerking landbouwproducten (aantal) Verbredingsactiviteit Zorglandbouw (aantal) Verbredingsactiviteit Aquacultuur (aantal) Verbredingsactiviteit Loonwerk voor derden (aantal)
Totaal alle bedrijfstypen Nederland 2020 52.695 7.234 5.127 3.833 2.990 1.995 1.167 701 11 5.437
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Nederland (LD) 2020 9.490 915 646 485 344 266 159 99 0 1.165
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Nederland (LD) 2020 17.156 1.924 1.370 1.021 835 622 337 208 6 1.585
Totaal alle bedrijfstypen West-Nederland (LD) 2020 13.023 2.287 1.526 1.270 1.031 727 427 246 4 1.768
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Nederland (LD) 2020 13.026 2.108 1.585 1.057 780 380 244 148 1 919
Totaal alle bedrijfstypen Groningen (PV) 2020 2.516 244 176 123 85 37 46 24 0 413
Totaal alle bedrijfstypen Fryslân (PV) 2020 4.214 351 228 210 135 135 64 38 0 369
Totaal alle bedrijfstypen Drenthe (PV) 2020 2.760 320 242 152 124 94 49 37 0 383
Totaal alle bedrijfstypen Overijssel (PV) 2020 6.648 566 397 302 281 253 111 77 3 445
Totaal alle bedrijfstypen Flevoland (PV) 2020 1.654 219 123 149 72 28 59 10 1 385
Totaal alle bedrijfstypen Gelderland (PV) 2020 8.854 1.139 850 570 482 341 167 121 2 755
Totaal alle bedrijfstypen Utrecht (PV) 2020 2.338 334 262 172 274 136 82 47 1 327
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Holland (PV) 2020 3.457 654 410 374 278 210 123 97 1 506
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Holland (PV) 2020 4.455 848 514 514 279 144 160 86 1 501
Totaal alle bedrijfstypen Zeeland (PV) 2020 2.773 451 340 210 200 237 62 16 1 434
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Brabant (PV) 2020 9.373 1.376 1.015 703 584 246 169 109 1 690
Totaal alle bedrijfstypen Limburg (PV) 2020 3.653 732 570 354 196 134 75 39 0 229
Totaal akkerbouwbedrijven Nederland 2020 11.174 946 654 504 676 350 186 37 2 2.014
Totaal akkerbouwbedrijven Noord-Nederland (LD) 2020 2.231 154 109 79 93 35 39 6 0 507
Totaal akkerbouwbedrijven Oost-Nederland (LD) 2020 2.982 205 136 121 180 73 52 5 0 547
Totaal akkerbouwbedrijven West-Nederland (LD) 2020 2.868 331 216 184 202 182 64 15 2 578
Totaal akkerbouwbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2020 3.093 256 193 120 201 60 31 11 0 382
Totaal akkerbouwbedrijven Groningen (PV) 2020 1.018 60 41 30 32 11 16 2 0 236
Totaal akkerbouwbedrijven Fryslân (PV) 2020 400 49 34 31 19 7 13 0 0 84
Totaal akkerbouwbedrijven Drenthe (PV) 2020 813 45 34 18 42 17 10 4 0 187
Totaal akkerbouwbedrijven Overijssel (PV) 2020 901 45 36 20 56 28 5 0 0 115
Totaal akkerbouwbedrijven Flevoland (PV) 2020 822 83 36 65 33 6 30 1 0 247
Totaal akkerbouwbedrijven Gelderland (PV) 2020 1.259 77 64 36 91 39 17 4 0 185
Totaal akkerbouwbedrijven Utrecht (PV) 2020 130 10 9 4 22 5 1 0 0 28
Totaal akkerbouwbedrijven Noord-Holland (PV) 2020 494 74 39 52 32 16 25 5 1 127
Totaal akkerbouwbedrijven Zuid-Holland (PV) 2020 594 101 64 64 31 14 15 4 0 141
Totaal akkerbouwbedrijven Zeeland (PV) 2020 1.650 146 104 64 117 147 23 6 1 282
Totaal akkerbouwbedrijven Noord-Brabant (PV) 2020 2.180 162 121 81 150 37 18 11 0 293
Totaal akkerbouwbedrijven Limburg (PV) 2020 913 94 72 39 51 23 13 0 0 89
Totaal tuinbouwbedrijven Nederland 2020 6.920 2.069 1.370 1.195 159 117 116 33 2 375
Totaal tuinbouwbedrijven Noord-Nederland (LD) 2020 286 132 98 70 7 8 9 3 0 26
Totaal tuinbouwbedrijven Oost-Nederland (LD) 2020 1.010 361 259 198 21 11 18 8 0 67
Totaal tuinbouwbedrijven West-Nederland (LD) 2020 3.315 771 440 466 56 57 54 13 1 176
Totaal tuinbouwbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2020 2.309 805 573 461 75 41 35 9 1 106
Totaal tuinbouwbedrijven Groningen (PV) 2020 79 42 34 20 1 2 2 0 0 7
Totaal tuinbouwbedrijven Fryslân (PV) 2020 69 31 26 14 2 2 3 1 0 7
Totaal tuinbouwbedrijven Drenthe (PV) 2020 138 59 38 36 4 4 4 2 0 12
Totaal tuinbouwbedrijven Overijssel (PV) 2020 175 90 65 51 6 5 8 0 0 11
Totaal tuinbouwbedrijven Flevoland (PV) 2020 187 46 30 28 4 1 6 1 0 21
Totaal tuinbouwbedrijven Gelderland (PV) 2020 648 225 164 119 11 5 4 7 0 35
Totaal tuinbouwbedrijven Utrecht (PV) 2020 84 29 23 19 1 1 3 2 0 2
Totaal tuinbouwbedrijven Noord-Holland (PV) 2020 1.129 234 145 131 34 31 33 4 0 106
Totaal tuinbouwbedrijven Zuid-Holland (PV) 2020 1.900 431 208 280 10 7 14 5 1 42
Totaal tuinbouwbedrijven Zeeland (PV) 2020 202 77 64 36 11 18 4 2 0 26
Totaal tuinbouwbedrijven Noord-Brabant (PV) 2020 1.545 568 387 338 65 30 29 7 1 78
Totaal tuinbouwbedrijven Limburg (PV) 2020 764 237 186 123 10 11 6 2 0 28
Totaal blijvendeteeltbedrijven Nederland 2020 1.508 683 556 369 53 87 86 22 0 133
Totaal blijvendeteeltbedrijven Noord-Nederland (LD) 2020 41 30 29 15 1 3 5 1 0 6
Totaal blijvendeteeltbedrijven Oost-Nederland (LD) 2020 590 242 185 138 13 33 39 10 0 53
Totaal blijvendeteeltbedrijven West-Nederland (LD) 2020 532 211 175 105 18 28 16 6 0 43
Totaal blijvendeteeltbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2020 345 200 167 111 21 23 26 5 0 31
Totaal blijvendeteeltbedrijven Groningen (PV) 2020 7 5 5 3 0 1 1 0 0 0
Totaal blijvendeteeltbedrijven Fryslân (PV) 2020 14 11 10 7 0 0 3 1 0 1
Totaal blijvendeteeltbedrijven Drenthe (PV) 2020 20 14 14 5 1 2 1 0 0 5
Totaal blijvendeteeltbedrijven Overijssel (PV) 2020 26 19 19 12 2 6 10 2 0 3
Totaal blijvendeteeltbedrijven Flevoland (PV) 2020 61 21 12 16 0 4 3 2 0 1
Totaal blijvendeteeltbedrijven Gelderland (PV) 2020 503 202 154 110 11 23 26 6 0 49
Totaal blijvendeteeltbedrijven Utrecht (PV) 2020 164 65 54 33 11 8 2 1 0 16
Totaal blijvendeteeltbedrijven Noord-Holland (PV) 2020 69 38 37 17 2 3 3 2 0 1
Totaal blijvendeteeltbedrijven Zuid-Holland (PV) 2020 57 30 25 17 2 5 5 2 0 2
Totaal blijvendeteeltbedrijven Zeeland (PV) 2020 242 78 59 38 3 12 6 1 0 24
Totaal blijvendeteeltbedrijven Noord-Brabant (PV) 2020 135 79 71 35 9 7 7 2 0 15
Totaal blijvendeteeltbedrijven Limburg (PV) 2020 210 121 96 76 12 16 19 3 0 16
Totaal graasdierbedrijven Nederland 2020 25.933 2.362 1.605 1.252 1.714 1.220 614 507 5 2.224
Totaal graasdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2020 6.247 452 290 252 224 206 88 83 0 516
Totaal graasdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2020 9.983 728 469 397 488 426 158 147 4 678
Totaal graasdierbedrijven West-Nederland (LD) 2020 5.414 721 517 392 668 397 261 190 1 806
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2020 4.289 461 329 211 334 191 107 87 0 224
Totaal graasdierbedrijven Groningen (PV) 2020 1.205 97 62 55 47 21 23 21 0 128
Totaal graasdierbedrijven Fryslân (PV) 2020 3.541 219 126 136 110 121 41 35 0 257
Totaal graasdierbedrijven Drenthe (PV) 2020 1.501 136 102 61 67 64 24 27 0 131
Totaal graasdierbedrijven Overijssel (PV) 2020 4.685 298 182 165 171 181 63 67 3 253
Totaal graasdierbedrijven Flevoland (PV) 2020 243 22 18 9 18 10 4 3 0 29
Totaal graasdierbedrijven Gelderland (PV) 2020 5.055 408 269 223 299 235 91 77 1 396
Totaal graasdierbedrijven Utrecht (PV) 2020 1.754 175 130 97 212 113 72 41 1 251
Totaal graasdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2020 1.594 250 155 139 199 142 57 79 0 240
Totaal graasdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2020 1.709 227 180 118 216 109 114 67 0 272
Totaal graasdierbedrijven Zeeland (PV) 2020 357 69 52 38 41 33 18 3 0 43
Totaal graasdierbedrijven Noord-Brabant (PV) 2020 3.399 344 253 154 251 133 85 65 0 170
Totaal graasdierbedrijven Limburg (PV) 2020 890 117 76 57 83 58 22 22 0 54
Totaal hokdierbedrijven Nederland 2020 4.164 488 390 210 149 50 53 36 0 199
Totaal hokdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2020 380 76 59 35 10 4 5 3 0 37
Totaal hokdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2020 1.625 210 170 92 60 24 31 16 0 85
Totaal hokdierbedrijven West-Nederland (LD) 2020 225 43 32 18 24 6 2 3 0 25
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2020 1.934 159 129 65 55 16 15 14 0 52
Totaal hokdierbedrijven Groningen (PV) 2020 114 23 19 7 5 0 0 1 0 11
Totaal hokdierbedrijven Fryslân (PV) 2020 119 18 15 8 1 3 1 0 0 6
Totaal hokdierbedrijven Drenthe (PV) 2020 147 35 25 20 4 1 4 2 0 20
Totaal hokdierbedrijven Overijssel (PV) 2020 630 71 57 35 27 12 14 3 0 34
Totaal hokdierbedrijven Flevoland (PV) 2020 55 12 7 8 1 1 2 0 0 4
Totaal hokdierbedrijven Gelderland (PV) 2020 940 127 106 49 32 11 15 13 0 47
Totaal hokdierbedrijven Utrecht (PV) 2020 120 20 17 5 17 3 1 1 0 11
Totaal hokdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2020 27 7 3 4 1 2 0 0 0 3
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2020 36 4 3 2 4 1 1 1 0 3
Totaal hokdierbedrijven Zeeland (PV) 2020 42 12 9 7 2 0 0 1 0 8
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over het aantal agrarische bedrijven met verbredingsactiviteiten en het aandeel van de verbreding in de totale bruto opbrengst van het bedrijf, uitgesplitst naar hoofdbedrijfstype en regio.

De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.
De gegevens over verbreding hebben betrekking op de periode april tot en met maart voorafgaand aan de landbouwtelling.

De verbredingscijfers op basis van de Landbouwtelling kunnen een onvolledig beeld geven, onder andere omdat steeds meer ondernemers hun bedrijven (als gevolg van bv. wetgeving, fiscale voordelen, of risicospreiding) splitsen in meerdere zelfstandige bedrijven met eigen rechtsvorm en boekhouding. Deze bedrijven komen mogelijk niet in beeld via de Landbouwtelling.

Met ingang van 2010 wordt een nieuwe norm voor de economische omvang van bedrijven en een nieuwe bedrijfstypering gehanteerd. Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte-Eenheid). Met ingang van 2010 is dit vervangen door SO (Standaard Opbrengst). Hierdoor wijzigt de ondergrens voor opname van bedrijven in de publicatie van de Landbouwtelling van 3 nge in 3000 euro SO. SO-normen worden om de drie jaar geactualiseerd. De meest recente actualisatie vond plaats in 2020.
Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en –indelingen; bij deze herberekening zijn de SO-normen uit 2010 gehanteerd.

Met ingang van 2016 wordt voor de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Inschrijving in het Handelsregister met een agrarische SBI (Standaard BedrijfsIndeling) is leidend bij de bepaling of er sprake is van een landbouwbedrijf. Met deze afbakening wordt zo nauw mogelijk aangesloten bij de statistische verordeningen van Eurostat en de (Nederlandse) implementatie van het begrip 'actieve landbouwer' uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

De afbakening van de Landbouwtelling op basis van informatie uit het Handelsregister heeft vooral invloed op het totale aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. Gezien de omvang en het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties) is de invloed op de verbredingscijfers beperkt.

Gegevens beschikbaar vanaf:1998

Status van de cijfers: de cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 19 maart 2021: de cijfers van 2020 zijn geactualiseerd en zijn nu definitief.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Vragen over verbreding worden niet ieder jaar in de Landbouwtelling opgenomen. In de jaren dat naar verbreding wordt gevraagd verschijnen de voorlopige cijfers in december en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.

Toelichting onderwerpen

Totaal aantal landbouwbedrijven
Bedrijven die landbouwproducten voor de markt voortbrengen, met hoofdvestiging in Nederland, en een economische omvang >= 3000 euro SO (Standaard Opbrengst).
_
Bedrijven < 3000 euro SO zijn zeer klein, gedacht moet worden aan bijvoorbeeld slechts 1 melkkoe of 1 are paprika.
_
Voor meer uitleg over SO wordt verwezen naar de tabeltoelichting.
_
Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte Eenheid). Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. De oorspronkelijke ondergrens (3 NGE) is echter gehandhaafd, waardoor de populatie ongewijzigd is gebleven.
Verbredingsactiviteit
Verkoop aan huis
Directe verkoop van landbouwproducten (van eigen bedrijf en/of andere bedrijven) aan de consument of de detailhandel.
Voorbeelden: verkoop langs de weg, op de markt, via internet, via een eigen winkel, bezorging aan huis, directe leveringen aan (streek)winkels, horecagelegenheden en markten. Het gaat hier niet om het gezamenlijk afzetten aan groothandels of veilingen.

Let op: ‘rechtstreekse verkoop aan de consument’ en ‘verkoop via 1 tussenschakel’ tellen niet op tot ‘verkoop aan huis’ omdat een bedrijf één of beide activiteiten kan hebben, deze tellen slechts 1x mee als verkoop aan huis.
Verkoop aan huis, totaal
Let op: ‘rechtstreekse verkoop aan de consument’ en ‘verkoop via 1 tussenschakel’ tellen niet op tot ‘verkoop aan huis’ omdat een bedrijf één of beide activiteiten kan hebben, deze tellen slechts 1x mee als verkoop aan huis.
Rechtstreekse verkoop aan de consument
O.a. verkoop langs de weg, op de markt, via internet, via een eigen winkel, bezorging aan huis
Verkoop via 1 tussenschakel
O.a. directe leveringen aan (streek)winkels, horecagelegenheden en markten. Het gaat hier niet om het gezamenlijk afzetten aan groothandels of veilingen.
Stalling van goederen of dieren
Stalling van goederen zoals caravans of boten, of stalling van dieren (dierenpension).
Agrotoerisme
Toerisme, accommodatie of vrijetijdsbesteding.
Het gaat hier om verblijfsrecreatie (zoals camping, zomerhuisjes, groepsaccommodaties en Bed & breakfast), ontvangst van bezoekers op het bedrijf (zoals rondleidingen, museum, café en restaurant) of verhuur van recreatiegoederen, recreatiedieren of recreatieve voorzieningen.
_
Tot en met 2008 inclusief "Boerderij educatie".
Verwerking landbouwproducten
Verwerking van een ruw landbouwproduct tot een ander nieuw product.
Bijvoorbeeld melk tot kaas, aardbeien tot jam, sinaasappels tot sap, het maken van chutney of het drogen van bijvoorbeeld kapucijners. Het gaat alleen om producten die bedoeld zijn voor de markt. Het is niet van belang waar het ruwe materiaal vandaan komt (eigen bedrijf of elders). Het gaat hier niet om het schoonmaken, snijden, sorteren en verpakken van producten.
Zorglandbouw
Hulp aan personen met een zorgvraag. Dit kan bijvoorbeeld zijn voor mensen met verstandelijke of lichamelijke beperkingen, langdurig werklozen, personen met een psychische hulpvraag, (ex)gedetineerden, (ex)verslaafden, asielzoekers, maar ook de opvang van kinderen en ouderen.
_
Tot en met 2008 inclusief "Agrarische kinderopvang".
Aquacultuur
Het kweken van vissen of kreeften.
Loonwerk voor derden
Werkzaamheden buiten het bedrijf, maar waarvoor gebruik gemaakt wordt van eigen machines.