Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Bedrijfstypen Regio's Perioden Graasdieren Aantal dieren Rundvee Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal dieren Rundvee Overige koeien Overige koeien, totaal (aantal) Graasdieren Aantal dieren Rundvee Overige koeien Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal dieren Rundvee Overige koeien Zoogkoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Rundvee Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Rundvee Overige koeien Overige koeien, totaal (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Rundvee Overige koeien Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar) (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Rundvee Overige koeien Zoogkoeien (>= 2 jaar) (aantal)
Totaal alle bedrijfstypen Nederland 2023 1.573.787 51.992 . . 14.264 4.161 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Nederland (LD) 2023 505.700 8.644 . . 3.901 662 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Nederland (LD) 2023 518.470 18.125 . . 5.158 1.677 . .
Totaal alle bedrijfstypen West-Nederland (LD) 2023 297.310 13.102 . . 3.037 909 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Nederland (LD) 2023 252.307 12.121 . . 2.168 913 . .
Totaal alle bedrijfstypen Groningen (PV) 2023 102.720 2.178 . . 765 163 . .
Totaal alle bedrijfstypen Fryslân (PV) 2023 298.224 3.040 . . 2.306 268 . .
Totaal alle bedrijfstypen Drenthe (PV) 2023 104.756 3.426 . . 830 231 . .
Totaal alle bedrijfstypen Overijssel (PV) 2023 255.010 6.979 . . 2.589 692 . .
Totaal alle bedrijfstypen Flevoland (PV) 2023 34.085 443 . . 221 28 . .
Totaal alle bedrijfstypen Gelderland (PV) 2023 229.375 10.703 . . 2.348 957 . .
Totaal alle bedrijfstypen Utrecht (PV) 2023 95.255 3.046 . . 1.067 251 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Holland (PV) 2023 87.514 3.340 . . 828 220 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Holland (PV) 2023 91.213 3.348 . . 955 278 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zeeland (PV) 2023 23.328 3.368 . . 187 160 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Brabant (PV) 2023 207.965 7.530 . . 1.771 644 . .
Totaal alle bedrijfstypen Limburg (PV) 2023 44.342 4.591 . . 397 269 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Delfzijl en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Overig Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Twente (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Veluwe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Achterhoek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Arnhem/Nijmegen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Gelderland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Utrecht (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Kop van Noord-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Alkmaar en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen IJmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Agglomeratie Haarlem (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zaanstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Groot-Amsterdam (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Delft en Westland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Oost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Groot-Rijnmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Overig Zeeland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen West-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Midden-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Noord-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Midden-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Flevoland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Bouwhoek en Hogeland (LG) 2023 73.787 649 . . 518 61 . .
Totaal alle bedrijfstypen Veenkoloniën en Oldambt (LG) 2023 85.517 2.541 . . 577 157 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noordelijk Weidegebied (LG) 2023 401.955 6.671 . . 3.408 586 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 350.654 10.507 . . 3.415 989 . .
Totaal alle bedrijfstypen Centraal Veehouderijgebied (LG) 2023 51.182 3.546 . . 700 367 . .
Totaal alle bedrijfstypen IJsselmeerpolders (LG) 2023 46.300 531 . . 319 38 . .
Totaal alle bedrijfstypen Westelijk Holland (LG) 2023 73.772 3.016 . . 778 234 . .
Totaal alle bedrijfstypen Waterland en Droogmakerijen (LG) 2023 30.846 1.289 . . 285 95 . .
Totaal alle bedrijfstypen Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) 2023 121.894 3.579 . . 1.298 291 . .
Totaal alle bedrijfstypen Rivierengebied (LG) 2023 62.318 3.534 . . 593 258 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) 2023 44.314 5.166 . . 390 264 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidwest-Brabant (LG) 2023 20.717 1.438 . . 186 82 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 198.185 7.080 . . 1.668 614 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuid-Limburg (LG) 2023 12.346 2.445 . . 129 125 . .
Totaal alle bedrijfstypen De Marne (LB) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal alle bedrijfstypen Centraal Weidegebied in Groningen (LB) 2023 7.038 315 . . 62 9 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) 2023 32.009 536 . . 194 42 . .
Totaal alle bedrijfstypen Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) 2023 11.478 233 . . 73 19 . .
Totaal alle bedrijfstypen Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) 2023 30.834 899 . . 283 76 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijk Hogeland (LB) 2023 21.361 195 . . 153 17 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noordelijk Friesland (LB) 2023 52.426 454 . . 365 44 . .
Totaal alle bedrijfstypen Weidestreek in Friesland (LB) 2023 124.163 1.109 . . 968 91 . .
Totaal alle bedrijfstypen De Wouden (LB) 2023 119.011 1.317 . . 941 127 . .
Totaal alle bedrijfstypen Eilanden (LB) 2023 2.624 160 . . 32 6 . .
Totaal alle bedrijfstypen Weidegebied van het Noorderveld (LB) 2023 7.749 240 . . 64 22 . .
Totaal alle bedrijfstypen Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) 2023 22.671 935 . . 168 45 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) 2023 32.107 987 . . 279 73 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) 2023 22.870 427 . . 177 40 . .
Totaal alle bedrijfstypen Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) 2023 19.359 837 . . 142 51 . .
Totaal alle bedrijfstypen Weidegebied in Overijssel (LB) 2023 78.429 1.644 . . 779 182 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noordoost-Overijssel (LB) 2023 33.880 987 . . 316 88 . .
Totaal alle bedrijfstypen Twente (LB) 2023 99.550 3.280 . . 1.053 319 . .
Totaal alle bedrijfstypen Salland (LB) 2023 43.151 1.068 . . 441 103 . .
Totaal alle bedrijfstypen Noordoostelijke Polder (LB) 2023 8.024 70 . . 70 7 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) 2023 26.061 373 . . 151 21 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijke Veluwe (LB) 2023 17.584 1.334 . . 208 122 . .
Totaal alle bedrijfstypen IJsselstreek (LB) 2023 15.911 620 . . 145 54 . .
Totaal alle bedrijfstypen Zuidelijk Gelderland (LB) 2023 20.808 1.882 . . 170 105 . .
Totaal alle bedrijfstypen Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) 2023 867 358 . . 10 18 . .
Totaal alle bedrijfstypen Veluwezoom en Betuwe (LB) 2023 28.893 1.810 . . 276 131 . .
Totaal alle bedrijfstypen Bommelerwaard (LB) 2023 7.160 414 . . 67 26 . .
Totaal alle bedrijfstypen Westelijke Veluwe (LB) 2023 23.668 2.042 . . 359 221 . .
Totaal alle bedrijfstypen Achterhoek (LB) 2023 114.484 2.243 . . 1.113 280 . .
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over grondgebruik, akkerbouw, tuinbouw, grasland, graasdieren en hokdieren, op regionaal niveau naar hoofdbedrijfstype. Voor alle onderwerpen wordt zowel het telgegeven (oppervlakte, aantal dieren), als het bijbehorend aantal bedrijven gepresenteerd.

De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.

De regionale indeling van de Landbouwtelling is gebaseerd op het hoofdvestigingsadres. Hierdoor kan de regio, waaraan de landbouwactiviteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) worden toegerekend, afwijken van de plaats waar deze activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden.

De peildatum voor het aantal dieren is 1 april; de peildatum voor de gewassen is 15 mei.

In 2022 maken paarden, pony’s en ezels geen onderdeel uit van de Landbouwtelling. Dit heeft invloed op de bedrijfstypering en het totaal aantal landbouwbedrijven in de Landbouwtelling. Bedrijven met paarden en pony's die eerder ingedeeld werden bij 'paard -en ponybedrijven' worden in 2022, als er naast het houden van paarden en pony's ook nog landbouwactiviteiten zijn, ingedeeld bij een ander bedrijfstype. Dit heeft met name effect op graasdierbedrijven en 'akkerbouwbedrijven met vooral voedergewassen', hier treedt een duidelijke trendbreuk op.

Met ingang van 2020 geldt de SO2017, gebaseerd op de jaren 2015 tot en met 2019 (zie ook de toelichting bij SO: Standaard Opbrengst).

Met ingang van 2018 wordt het aantal vleeskalveren, vleesvarkens, kippen en kalkoenen bijgesteld bij tijdelijke leegstand op de peildatum. Voor de bijstelling wordt gebruik gemaakt van de opgave van voorgaand jaar.
De Landbouwtelling is een structuur enquête, daarin is een bijstelling bij tijdelijke leegstand o.a. van belang voor de bepaling van het bedrijfstype en de economische omvang van de bedrijven.
Bij de omvang van de veestapels is het aantal dieren op de peildatum van belang, daarom worden de dieraantallen in de veestapeltabellen niet bijgesteld bij tijdelijke leegstand.
Als gevolg hiervan kunnen er verschillen optreden tussen de dieraantallen in de Landbouwtellingstabellen en de veestapeltabellen (zie ‘koppeling naar relevante tabellen en artikelen’).

Met ingang van 2017 worden de dieraantallen in toenemende mate afgeleid uit I&R registers (Identificatie en Registratie van dieren), in plaats van d.m.v. directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave. De I&R registers vallen onder verantwoordelijkheid van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Sinds 2017 worden de rundvee aantallen afgeleid uit I&R-rund, en vanaf 2018 worden ook schapen, geiten en pluimvee afgeleid uit de betreffende I&R registers. De registratie van rundvee, schapen en geiten vindt rechtstreeks bij RVO plaats. Pluimvee gegevens worden ingewonnen via de aangewezen databank Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) van Avined. Avined is een brancheorganisatie voor de eier- en pluimveevleessector. Avined geeft de gegevens door aan de centrale database van RVO.nl. Door de overgang naar het gebruik van I&R registers treedt er voor schapen en geiten vanaf 2018 een wijziging in de indeling op.

Met ingang van 2016 wordt voor de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Inschrijving in het Handelsregister met een agrarische SBI (Standaard BedrijfsIndeling) is leidend bij de bepaling of er sprake is van een landbouwbedrijf. Met deze afbakening wordt zo nauw mogelijk aangesloten bij de statistische verordeningen van Eurostat en de (Nederlandse) implementatie van het begrip 'actieve landbouwer' uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

De afbakening van de Landbouwtelling op basis van informatie uit het Handelsregister heeft vooral invloed op het aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. De invloed op arealen (behalve bij niet-cultuurgrond en natuurlijk grasland) en de dieraantallen (behalve bij schapen, en paarden en pony's) zijn beperkt. Dit heeft met name te maken met het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties).

Met ingang van 2011 zijn er wijzigingen doorgevoerd in de geografische toedeling van bedrijven met hoofdvestiging in het buitenland. Dit kan met name in de grensgebieden invloed hebben op de regionale cijfers.

Met ingang van 2010 wordt een nieuwe norm voor de economische omvang van bedrijven en een nieuwe bedrijfstypering gehanteerd. Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte-Eenheid). Met ingang van 2010 is dit vervangen door SO (Standaard Opbrengst). Hierdoor wijzigt de ondergrens voor opname van bedrijven in de publicatie van de Landbouwtelling van 3 nge in 3000 euro SO.
Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. SO-normen worden om de drie jaar geactualiseerd. De meest recente actualisatie vond plaats in 2016; bij de herberekening zijn de SO-normen uit 2010 gehanteerd.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2000

Status van de cijfers: De cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 29 maart 2024: de definitieve cijfers van 2023 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Volgens de reguliere planning verschijnen in november de voorlopige cijfers en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.

Toelichting onderwerpen

Graasdieren
Graasdieren zijn paarden en pony's, rundvee, schapen en geiten.
Aantal dieren
Rundvee
Met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)’ en ‘Zoogkoeien (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Overige koeien’.
Eveneens met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Stieren voor de fokkerij (>= 2 jaar)’ en ‘Stieren voor vleesproductie (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Stieren (>= 2 jaar)’.
Hierdoor zijn ook de totalen voor ‘melk- en fokvee’ en ‘vlees- en weidevee’ komen te vervallen.
Met ingang van 2017 worden de rundvee gegevens afgeleid uit het I&R register (Identificatie en Registratie) voor runderen. Dit kan, in vergelijking met de eerdere directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave, van invloed zijn op de verdeling tussen de verschillende categorieën.
Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar)
Koeien van 2 jaar of ouder, die ten minste eenmaal gekalfd hebben en voor de melkproductie, dan wel de fokkerij worden aangehouden; inclusief droogstaande koeien (dit zijn koeien, die tijdelijk geen melk geven omdat ze drachtig zijn).
Overige koeien
Overige koeien, totaal
Vanaf 2013 worden de onderliggende categorieën niet meer apart waargenomen en is alleen het totaal beschikbaar.
Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)
Koeien van 2 jaar en ouder, die worden vetgemest of vetgeweid na één of meer keren te hebben gekalfd.
Zoogkoeien (>= 2 jaar)
Zoogkoeien, 2 jaar of ouder (ten minste eenmaal gekalfd).
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Rundvee
Met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)’ en ‘Zoogkoeien (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Overige koeien’.
Eveneens met ingang van 2013 worden de diercategorieën ‘Stieren voor de fokkerij (>= 2 jaar)’ en ‘Stieren voor vleesproductie (>= 2 jaar)’ niet meer apart waargenomen maar samengeteld in de nieuwe categorie ‘Stieren (>= 2 jaar)’.
Hierdoor zijn ook de totalen voor ‘melk- en fokvee’ en ‘vlees- en weidevee’ komen te vervallen.
Met ingang van 2017 worden de rundvee gegevens afgeleid uit het I&R register (Identificatie en Registratie) voor runderen. Dit kan, in vergelijking met de eerdere directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave, van invloed zijn op de verdeling tussen de verschillende categorieën.
Melk- en kalfkoeien (>= 2 jaar)
Koeien van 2 jaar of ouder, die ten minste eenmaal gekalfd hebben en voor de melkproductie, dan wel de fokkerij worden aangehouden; inclusief droogstaande koeien (dit zijn koeien, die tijdelijk geen melk geven omdat ze drachtig zijn).
Overige koeien
Overige koeien, totaal
Vanaf 2013 worden de onderliggende categorieën niet meer apart waargenomen en is alleen het totaal beschikbaar.
Vlees- en weidekoeien (>= 2 jaar)
Koeien van 2 jaar en ouder, die worden vetgemest of vetgeweid na één of meer keren te hebben gekalfd.
Zoogkoeien (>= 2 jaar)
Zoogkoeien, 2 jaar of ouder (ten minste eenmaal gekalfd).