Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Landbouw; gewassen, dieren en grondgebruik naar hoofdbedrijfstype, regio

Bedrijfstypen Regio's Perioden Grondgebruik Oppervlakte Cultuurgrond (are) Grondgebruik Aantal bedrijven Grondgebruik, totaal (aantal) Grondgebruik Aantal bedrijven Cultuurgrond (aantal) Akkerbouw Oppervlakte Overige akkerbouwgewassen (are) Akkerbouw Aantal bedrijven Handelsgewassen (aantal) Tuinbouw open grond Oppervlakte Tuinbouw open grond, totaal (are) Tuinbouw onder glas Oppervlakte Tuinbouw onder glas, totaal (m2) Grasland en groenvoedergewassen Aantal bedrijven Grasland Tijdelijk grasland (aantal) Graasdieren Aantal bedrijven Paarden en pony's Paarden (aantal)
Totaal hokdierbedrijven Nederland 2023 4.728.400 3.413 2.685 57.076 62 125.152 1.900 1.158 233
Totaal hokdierbedrijven Noord-Nederland (LD) 2023 737.737 339 249 14.711 9 1.423 0 80 30
Totaal hokdierbedrijven Oost-Nederland (LD) 2023 1.789.448 1.406 1.136 14.733 22 13.342 1.900 463 95
Totaal hokdierbedrijven West-Nederland (LD) 2023 214.140 188 149 1.805 4 7.921 0 44 15
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Nederland (LD) 2023 1.987.075 1.480 1.151 25.827 27 102.466 0 571 93
Totaal hokdierbedrijven Groningen (PV) 2023 324.397 94 72 7.250 4 1.194 0 23 12
Totaal hokdierbedrijven Fryslân (PV) 2023 104.022 105 70 1.680 2 193 0 15 7
Totaal hokdierbedrijven Drenthe (PV) 2023 309.318 140 107 5.781 3 36 0 42 11
Totaal hokdierbedrijven Overijssel (PV) 2023 757.449 552 441 4.819 7 6.251 0 195 43
Totaal hokdierbedrijven Flevoland (PV) 2023 98.920 52 40 844 5 1.217 0 16 1
Totaal hokdierbedrijven Gelderland (PV) 2023 933.079 802 655 9.070 10 5.874 1.900 252 51
Totaal hokdierbedrijven Utrecht (PV) 2023 83.871 101 81 386 1 1.309 0 25 10
Totaal hokdierbedrijven Noord-Holland (PV) 2023 35.345 24 19 613 0 1.199 0 5 2
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Holland (PV) 2023 28.014 29 23 310 0 2.619 0 4 1
Totaal hokdierbedrijven Zeeland (PV) 2023 66.910 34 26 496 3 2.794 0 10 2
Totaal hokdierbedrijven Noord-Brabant (PV) 2023 1.454.520 1.096 873 16.706 18 57.634 0 429 73
Totaal hokdierbedrijven Limburg (PV) 2023 532.555 384 278 9.121 9 44.832 0 142 20
Totaal hokdierbedrijven Oost-Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Delfzijl en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Overig Groningen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Noord-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidwest-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidoost-Friesland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Noord-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidoost-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidwest-Drenthe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Noord-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidwest-Overijssel (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Twente (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Veluwe (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Achterhoek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Arnhem/Nijmegen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidwest-Gelderland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Utrecht (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Kop van Noord-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Alkmaar en omgeving (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven IJmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Agglomeratie Haarlem (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zaanstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Groot-Amsterdam (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Het Gooi en Vechtstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Agglomeratie Leiden en Bollenstreek (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Agglomeratie 's-Gravenhage (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Delft en Westland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Oost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Groot-Rijnmond (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidoost-Zuid-Holland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zeeuwsch-Vlaanderen (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Overig Zeeland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven West-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Midden-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Noordoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidoost-Noord-Brabant (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Noord-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Midden-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Limburg (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Flevoland (CR) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Bouwhoek en Hogeland (LG) 2023 50.280 31 20 1.522 0 462 0 4 2
Totaal hokdierbedrijven Veenkoloniën en Oldambt (LG) 2023 541.292 146 109 11.967 7 768 0 44 15
Totaal hokdierbedrijven Noordelijk Weidegebied (LG) 2023 166.098 203 148 1.232 3 205 0 38 17
Totaal hokdierbedrijven Oostelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 1.324.681 861 717 10.395 14 9.151 0 324 66
Totaal hokdierbedrijven Centraal Veehouderijgebied (LG) 2023 323.282 429 335 3.689 2 1.756 0 117 25
Totaal hokdierbedrijven IJsselmeerpolders (LG) 2023 119.846 60 45 1.389 5 2.416 0 17 1
Totaal hokdierbedrijven Westelijk Holland (LG) 2023 24.380 27 20 144 0 548 0 5 1
Totaal hokdierbedrijven Waterland en Droogmakerijen (LG) 2023 303 1 1 2 0 0 0 0 1
Totaal hokdierbedrijven Hollands/Utrechts Weidegebied (LG) 2023 38.836 54 44 0 1 16 0 6 5
Totaal hokdierbedrijven Rivierengebied (LG) 2023 125.400 119 100 1.549 0 3.349 1.900 35 7
Totaal hokdierbedrijven Zuidwestelijk Akkerbouwgebied (LG) 2023 113.639 54 39 1.149 3 4.865 0 14 4
Totaal hokdierbedrijven Zuidwest-Brabant (LG) 2023 39.138 53 34 837 0 2.137 0 16 4
Totaal hokdierbedrijven Zuidelijk Veehouderijgebied (LG) 2023 1.827.096 1.363 1.062 22.794 27 99.090 0 534 84
Totaal hokdierbedrijven Zuid-Limburg (LG) 2023 34.129 12 11 407 0 389 0 4 1
Totaal hokdierbedrijven De Marne (LB) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Centraal Weidegebied in Groningen (LB) 2023 10.372 3 3 52 0 0 0 1 1
Totaal hokdierbedrijven Oostelijke Bouwstreek in Groningen (LB) 2023 214.179 38 31 3.760 4 725 0 14 6
Totaal hokdierbedrijven Westerwolde en Gron. Veenkoloniën (LB) 2023 78.229 29 21 3.234 0 7 0 5 3
Totaal hokdierbedrijven Groninger zuidelijk Westerkwartier (LB) 2023 11.601 20 14 0 0 0 0 3 1
Totaal hokdierbedrijven Oostelijk Hogeland (LB) 2023 10.016 4 3 204 0 462 0 0 1
Totaal hokdierbedrijven Noordelijk Friesland (LB) 2023 40.264 27 17 1.318 0 0 0 4 1
Totaal hokdierbedrijven Weidestreek in Friesland (LB) 2023 9.473 19 11 343 0 0 0 1 0
Totaal hokdierbedrijven De Wouden (LB) 2023 54.285 59 42 19 2 193 0 10 6
Totaal hokdierbedrijven Eilanden (LB) 2023 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Totaal hokdierbedrijven Weidegebied van het Noorderveld (LB) 2023 5.062 7 7 535 0 0 0 0 1
Totaal hokdierbedrijven Smilde en Centr. Zandgebied in Dr. (LB) 2023 112.894 39 26 3.513 3 25 0 13 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidw. Weidegebied in Drenthe (LB) 2023 22.568 31 27 0 0 0 0 10 2
Totaal hokdierbedrijven Zuidelijk Zandgebied in Drenthe (LB) 2023 32.804 23 16 273 0 0 0 7 2
Totaal hokdierbedrijven Drentse Veenkoloniën en Hondsrug (LB) 2023 135.990 40 31 1.460 0 11 0 12 6
Totaal hokdierbedrijven Weidegebied in Overijssel (LB) 2023 52.737 64 44 283 1 12 0 13 6
Totaal hokdierbedrijven Noordoost-Overijssel (LB) 2023 228.623 106 85 1.539 4 1.489 0 37 3
Totaal hokdierbedrijven Twente (LB) 2023 356.853 274 224 2.535 1 3.829 0 111 25
Totaal hokdierbedrijven Salland (LB) 2023 119.236 108 88 462 1 921 0 34 9
Totaal hokdierbedrijven Noordoostelijke Polder (LB) 2023 32.471 19 15 296 2 4 0 4 0
Totaal hokdierbedrijven Zuidelijke IJsselmeerpolders (LB) 2023 66.449 33 25 548 3 1.213 0 12 1
Totaal hokdierbedrijven Oostelijke Veluwe (LB) 2023 46.662 41 32 310 2 1 0 9 2
Totaal hokdierbedrijven IJsselstreek (LB) 2023 26.998 23 17 261 0 34 0 3 3
Totaal hokdierbedrijven Zuidelijk Gelderland (LB) 2023 140.877 63 53 1.631 3 1.712 0 20 6
Totaal hokdierbedrijven Oostelijke Betuwe en Nijmegen (LB) 2023 3.430 7 5 68 0 481 0 2 0
Totaal hokdierbedrijven Veluwezoom en Betuwe (LB) 2023 46.615 45 35 35 0 725 1.900 12 2
Totaal hokdierbedrijven Bommelerwaard (LB) 2023 13.930 12 9 78 0 0 0 2 1
Totaal hokdierbedrijven Westelijke Veluwe (LB) 2023 235.277 347 270 2.993 0 1.755 0 92 19
Totaal hokdierbedrijven Achterhoek (LB) 2023 419.290 264 234 3.694 5 1.166 0 112 18
Bron: CBS.
Verklaring van tekens

Tabeltoelichting


Deze tabel bevat gegevens over grondgebruik, akkerbouw, tuinbouw, grasland, graasdieren en hokdieren, op regionaal niveau naar hoofdbedrijfstype. Voor alle onderwerpen wordt zowel het telgegeven (oppervlakte, aantal dieren), als het bijbehorend aantal bedrijven gepresenteerd.

De gegevens voor deze tabel komen uit de landbouwtelling. De landbouwtelling maakt deel uit van de gecombineerde opgave, die onder meer gebruikt wordt voor de uitvoering van het landbouwbeleid en handhaving van de Meststoffenwet.

De regionale indeling van de Landbouwtelling is gebaseerd op het hoofdvestigingsadres. Hierdoor kan de regio, waaraan de landbouwactiviteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) worden toegerekend, afwijken van de plaats waar deze activiteiten daadwerkelijk plaatsvinden.

De peildatum voor het aantal dieren is 1 april; de peildatum voor de gewassen is 15 mei.

In 2022 maken paarden, pony’s en ezels geen onderdeel uit van de Landbouwtelling. Dit heeft invloed op de bedrijfstypering en het totaal aantal landbouwbedrijven in de Landbouwtelling. Bedrijven met paarden en pony's die eerder ingedeeld werden bij 'paard -en ponybedrijven' worden in 2022, als er naast het houden van paarden en pony's ook nog landbouwactiviteiten zijn, ingedeeld bij een ander bedrijfstype. Dit heeft met name effect op graasdierbedrijven en 'akkerbouwbedrijven met vooral voedergewassen', hier treedt een duidelijke trendbreuk op.

Met ingang van 2020 geldt de SO2017, gebaseerd op de jaren 2015 tot en met 2019 (zie ook de toelichting bij SO: Standaard Opbrengst).

Met ingang van 2018 wordt het aantal vleeskalveren, vleesvarkens, kippen en kalkoenen bijgesteld bij tijdelijke leegstand op de peildatum. Voor de bijstelling wordt gebruik gemaakt van de opgave van voorgaand jaar.
De Landbouwtelling is een structuur enquête, daarin is een bijstelling bij tijdelijke leegstand o.a. van belang voor de bepaling van het bedrijfstype en de economische omvang van de bedrijven.
Bij de omvang van de veestapels is het aantal dieren op de peildatum van belang, daarom worden de dieraantallen in de veestapeltabellen niet bijgesteld bij tijdelijke leegstand.
Als gevolg hiervan kunnen er verschillen optreden tussen de dieraantallen in de Landbouwtellingstabellen en de veestapeltabellen (zie ‘koppeling naar relevante tabellen en artikelen’).

Met ingang van 2017 worden de dieraantallen in toenemende mate afgeleid uit I&R registers (Identificatie en Registratie van dieren), in plaats van d.m.v. directe uitvraag in de Gecombineerde Opgave. De I&R registers vallen onder verantwoordelijkheid van RVO (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland). Sinds 2017 worden de rundvee aantallen afgeleid uit I&R-rund, en vanaf 2018 worden ook schapen, geiten en pluimvee afgeleid uit de betreffende I&R registers. De registratie van rundvee, schapen en geiten vindt rechtstreeks bij RVO plaats. Pluimvee gegevens worden ingewonnen via de aangewezen databank Koppel Informatiesysteem Pluimvee (KIP) van Avined. Avined is een brancheorganisatie voor de eier- en pluimveevleessector. Avined geeft de gegevens door aan de centrale database van RVO.nl. Door de overgang naar het gebruik van I&R registers treedt er voor schapen en geiten vanaf 2018 een wijziging in de indeling op.

Met ingang van 2016 wordt voor de afbakening van de Landbouwtelling gebruik gemaakt van informatie uit het Handelsregister. Inschrijving in het Handelsregister met een agrarische SBI (Standaard BedrijfsIndeling) is leidend bij de bepaling of er sprake is van een landbouwbedrijf. Met deze afbakening wordt zo nauw mogelijk aangesloten bij de statistische verordeningen van Eurostat en de (Nederlandse) implementatie van het begrip 'actieve landbouwer' uit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB).

De afbakening van de Landbouwtelling op basis van informatie uit het Handelsregister heeft vooral invloed op het aantal bedrijven, hier treedt een duidelijke trendbreuk op. De invloed op arealen (behalve bij niet-cultuurgrond en natuurlijk grasland) en de dieraantallen (behalve bij schapen, en paarden en pony's) zijn beperkt. Dit heeft met name te maken met het soort bedrijven dat bij de nieuwe afbakening wordt uitgesloten (zoals maneges, kinderboerderijen en natuurbeheer organisaties).

Met ingang van 2011 zijn er wijzigingen doorgevoerd in de geografische toedeling van bedrijven met hoofdvestiging in het buitenland. Dit kan met name in de grensgebieden invloed hebben op de regionale cijfers.

Met ingang van 2010 wordt een nieuwe norm voor de economische omvang van bedrijven en een nieuwe bedrijfstypering gehanteerd. Tot en met 2009 werd de economische omvang van agrarische bedrijven uitgedrukt in NGE (Nederlandse Grootte-Eenheid). Met ingang van 2010 is dit vervangen door SO (Standaard Opbrengst). Hierdoor wijzigt de ondergrens voor opname van bedrijven in de publicatie van de Landbouwtelling van 3 nge in 3000 euro SO.
Voor vergelijkbaarheid in de tijd zijn de gegevens van 2000 tot en met 2009 herberekend op basis van SO-normen en -indelingen. SO-normen worden om de drie jaar geactualiseerd. De meest recente actualisatie vond plaats in 2016; bij de herberekening zijn de SO-normen uit 2010 gehanteerd.

Gegevens beschikbaar vanaf: 2000

Status van de cijfers: De cijfers zijn definitief.

Wijzigingen per 29 maart 2024: de definitieve cijfers van 2023 zijn toegevoegd.

Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Volgens de reguliere planning verschijnen in november de voorlopige cijfers en in maart van het jaar daarna volgen de definitieve cijfers.

Toelichting onderwerpen

Grondgebruik
Oppervlakte
Cultuurgrond
Cultuurgrond is grond die, blijvend dan wel tijdelijk, deel uitmaakt van het bedrijf, en in hoofdzaak bestemd is voor het voortbrengen van landbouwproducten (akkerbouw, tuinbouw, veehouderij), met inbegrip van braakland en (tijdelijk) grasland.
_
Omvat akkerbouw, tuinbouw open grond, tuinbouw onder glas,
grasland en voedergewassen.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Grondgebruik, totaal
Cultuurgrond
Cultuurgrond is grond die, blijvend dan wel tijdelijk, deel uitmaakt van het bedrijf, en in hoofdzaak bestemd is voor het voortbrengen van landbouwproducten (akkerbouw, tuinbouw, veehouderij), met inbegrip van braakland en (tijdelijk) grasland.
_
Omvat akkerbouw, tuinbouw open grond, tuinbouw onder glas,
grasland en voedergewassen.
Akkerbouw
Akkerbouw is teelt in de volle grond, veelal voor industriële verwerking.
Oppervlakte
Overige akkerbouwgewassen
Omvat onder andere miscanthus en graszoden.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Handelsgewassen
Handelsgewassen zijn planten die gewoonlijk niet direct voor consumptie worden verkocht omdat ze voor hun eindgebruik industrieel moeten worden verwerkt.
_
Omvat onder andere blauwmaanzaad, cichorei, hennep, karwijzaad, kool- en raapzaad, lijnzaad, sojabonen, vlas en zonnebloemen.
Tuinbouw open grond
Tuinbouw open grond is teelt in de volle grond, veelal direct voor de markt.
Oppervlakte
Tuinbouw open grond, totaal
Tuinbouw onder glas
Tuinbouw onder glas is teelt in kassen, bedekt met glas of plastic, of in betreedbare plastic tunnels.
Oppervlakte
Tuinbouw onder glas, totaal
Grasland en groenvoedergewassen
Grasland en voedergewassen dienen doorgaans als vers plantaardig veevoer.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Grasland
Tijdelijk grasland
Grond met een natuurlijke of ingezaaide vegetatie van grassen of andere kruidachtige voedergewassen, die voor minder dan 5 jaar niet in de vruchtwisseling is meegenomen.
_
Vruchtwisseling is het op een perceel na elkaar telen van verschillende gewassen om bodemziekten te voorkomen.
Graasdieren
Graasdieren zijn paarden en pony's, rundvee, schapen en geiten.
Aantal bedrijven
Let op:
De som van onderliggende delen kan groter zijn dan het totaal voor de hele groep, omdat bij een bedrijf meerdere activiteiten (houden van dieren, teelt van gewassen) kunnen voorkomen (zo’n bedrijf telt mee voor iedere afzonderlijke activiteit, maar slechts eenmaal in het totaal).
Paarden en pony's
Uitsluitend de op geregistreerde landbouwbedrijven voorkomende paarden en pony's.
_
Vanaf 2010 inclusief ezels van 6 maanden en ouder.
_
In 2022 maken paarden, pony’s en ezels geen onderdeel uit van de Landbouwtelling.
Paarden