Politieke kwesties en standpunten; 2006, 2010 en 2012
Persoonskenmerken | Perioden | Politieke kwesties Adoptie door homosexuele paren (%) | Politieke kwesties Meer geld aan ontwikkelingshulp (%) | Politieke kwesties Turkije lid Europese Unie (%) | Politieke kwesties Grote bedrijven dreiging democratie (%) | Politieke kwesties Belasting verlagen (%) | Politieke kwesties Winkels op zondag gesloten (%) | Politieke kwesties Illegalen moeten kunnen blijven (%) | Politieke kwesties Afschaffen hypotheekaftrek (%) | Politieke kwesties Verbod gen manipulatie planten (%) | Politieke kwesties Komst van moslims stopzetten (%) | Politieke kwesties Mensen met pensioen meebetalen AOW (%) | Politieke kwesties Homohuwelijk verbieden (%) | Politieke kwesties Terecht militairen naar Uruzgan (%) | Politieke standpunten Euthanasie moet mogelijk zijn (%) | Politieke standpunten Inkomensverschillen verkleinen (%) | Politieke standpunten Asielzoekers terugsturen (%) | Politieke standpunten Hard optreden tegen criminaliteit (%) | Politieke standpunten Niet kerncentrales bouwen (%) | Politieke standpunten Allochtonen zich geheel aanpassen (%) | Politieke standpunten Europese eenwording te ver (%) | Politieke standpunten Altijd militairen leveren (%) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Totaal | 2012 | 71 | 22 | . | 32 | 27 | . | 42 | 32 | . | . | 39 | 12 | . | 82 | 58 | 57 | 87 | 61 | 61 | 48 | 50 |
Geslacht: mannen | 2012 | 65 | 18 | . | 33 | 25 | . | 37 | 38 | . | . | 39 | 14 | . | 80 | 57 | 63 | 88 | 54 | 62 | 47 | 54 |
Geslacht: vrouwen | 2012 | 76 | 26 | . | 31 | 28 | . | 48 | 27 | . | . | 38 | 11 | . | 84 | 59 | 52 | 87 | 68 | 59 | 48 | 46 |
Leeftijd: 18 tot 25 jaar | 2012 | 84 | 35 | . | 23 | 31 | . | 43 | 32 | . | . | 34 | 9 | . | 77 | 48 | 46 | 85 | 52 | 47 | 38 | 47 |
Leeftijd: 25 tot 35 jaar | 2012 | 83 | 21 | . | 30 | 22 | . | 37 | 23 | . | . | 38 | 9 | . | 84 | 59 | 54 | 87 | 60 | 47 | 52 | 43 |
Leeftijd: 35 tot 45 jaar | 2012 | 78 | 19 | . | 32 | 22 | . | 41 | 27 | . | . | 41 | 11 | . | 87 | 61 | 60 | 88 | 65 | 59 | 48 | 51 |
Leeftijd: 45 tot 55 jaar | 2012 | 70 | 22 | . | 31 | 30 | . | 38 | 35 | . | . | 38 | 15 | . | 83 | 58 | 54 | 87 | 62 | 64 | 53 | 53 |
Leeftijd: 55 tot 65 jaar | 2012 | 68 | 19 | . | 37 | 23 | . | 42 | 38 | . | . | 36 | 8 | . | 81 | 65 | 65 | 87 | 63 | 63 | 47 | 48 |
Leeftijd: 65 tot 75 jaar | 2012 | 55 | 17 | . | 34 | 26 | . | 44 | 31 | . | . | 39 | 15 | . | 84 | 53 | 63 | 88 | 61 | 71 | 41 | 52 |
Leeftijd: 75 jaar of ouder | 2012 | 51 | 27 | . | 36 | 39 | . | 62 | 46 | . | . | 44 | 22 | . | 73 | 59 | 56 | 88 | 58 | 78 | 50 | 56 |
Burgerlijke staat: ongehuwd | 2012 | 83 | 28 | . | 29 | 23 | . | 44 | 35 | . | . | 38 | 6 | . | 86 | 59 | 50 | 85 | 59 | 47 | 47 | 46 |
Burgerlijke staat: gehuwd/partnerschap | 2012 | 64 | 17 | . | 32 | 27 | . | 40 | 30 | . | . | 36 | 15 | . | 81 | 57 | 63 | 88 | 61 | 66 | 47 | 53 |
Burgerlijke staat: gescheiden | 2012 | 76 | 25 | . | 36 | 33 | . | 46 | 40 | . | . | 49 | 14 | . | 79 | 62 | 54 | 89 | 68 | 58 | 48 | 45 |
Burgerlijke staat: verweduwd | 2012 | 58 | 26 | . | 46 | 35 | . | 55 | 31 | . | . | 50 | 19 | . | 77 | 58 | 55 | 86 | 62 | 83 | 52 | 46 |
Migratieachtergrond: Nederland | 2012 | 73 | 19 | . | 32 | 25 | . | 41 | 33 | . | . | 38 | 10 | . | 85 | 58 | 60 | 87 | 61 | 63 | 47 | 51 |
Migratieachtergrond: westers | 2012 | 69 | 31 | . | 34 | 32 | . | 52 | 31 | . | . | 39 | 13 | . | 76 | 63 | 43 | 89 | 56 | 57 | 43 | 43 |
Migratieachtergrond: niet-westers | 2012 | 50 | 47 | . | 32 | 44 | . | 51 | 29 | . | . | 45 | 29 | . | 59 | 58 | 45 | 87 | 67 | 44 | 52 | 45 |
Onderwijsniveau: basisonderwijs | 2012 | 54 | 24 | . | 42 | 41 | . | 47 | 28 | . | . | 41 | 22 | . | 69 | 67 | 67 | 92 | 58 | 79 | 66 | 51 |
Onderwijsniveau: lager beroepsonderwijs | 2012 | 59 | 18 | . | 41 | 39 | . | 42 | 28 | . | . | 38 | 17 | . | 78 | 63 | 73 | 92 | 65 | 74 | 62 | 43 |
Onderwijsniveau: avo onderbouw | 2012 | 70 | 15 | . | 25 | 29 | . | 47 | 37 | . | . | 36 | 12 | . | 82 | 56 | 51 | 89 | 63 | 59 | 49 | 45 |
Onderwijsniveau: havo, vwo, mbo | 2012 | 74 | 19 | . | 31 | 26 | . | 36 | 25 | . | . | 39 | 12 | . | 83 | 58 | 61 | 90 | 59 | 61 | 51 | 50 |
Onderwijsniveau: hbo, wo | 2012 | 79 | 31 | . | 29 | 13 | . | 51 | 46 | . | . | 39 | 7 | . | 85 | 54 | 40 | 77 | 62 | 46 | 28 | 53 |
Stedelijkheid: Zeer sterk stedelijk | 2012 | 74 | 35 | . | 33 | 24 | . | 53 | 41 | . | . | 45 | 11 | . | 81 | 56 | 46 | 80 | 64 | 48 | 35 | 47 |
Stedelijkheid: Sterk stedelijk | 2012 | 73 | 21 | . | 32 | 28 | . | 43 | 33 | . | . | 38 | 13 | . | 83 | 59 | 56 | 87 | 55 | 58 | 46 | 48 |
Stedelijkheid: Matig stedelijk | 2012 | 73 | 18 | . | 30 | 28 | . | 36 | 28 | . | . | 36 | 11 | . | 82 | 57 | 60 | 90 | 59 | 63 | 54 | 54 |
Stedelijkheid: Weinig stedelijk | 2012 | 66 | 18 | . | 33 | 28 | . | 37 | 29 | . | . | 36 | 13 | . | 81 | 58 | 63 | 89 | 65 | 67 | 52 | 51 |
Stedelijkheid: Niet stedelijk | 2012 | 70 | 18 | . | 32 | 25 | . | 44 | 29 | . | . | 39 | 10 | . | 84 | 61 | 64 | 93 | 66 | 73 | 53 | 50 |
CDA | 2012 | 51 | 22 | . | 39 | 19 | . | 52 | 29 | . | . | 46 | 14 | . | 68 | 62 | 54 | 89 | 58 | 66 | 33 | 58 |
PvdA | 2012 | 77 | 34 | . | 37 | 21 | . | 57 | 37 | . | . | 46 | 5 | . | 86 | 76 | 36 | 79 | 70 | 45 | 39 | 43 |
VVD | 2012 | 72 | 7 | . | 16 | 21 | . | 31 | 25 | . | . | 25 | 7 | . | 88 | 32 | 68 | 95 | 45 | 67 | 39 | 64 |
GroenLinks | 2012 | x | x | . | x | x | . | x | x | . | . | x | x | . | x | x | x | x | x | x | x | x |
SP | 2012 | 83 | 31 | . | 44 | 22 | . | 47 | 38 | . | . | 47 | 6 | . | 88 | 80 | 43 | 83 | 74 | 46 | 51 | 48 |
ChristenUnie | 2012 | x | x | . | x | x | . | x | x | . | . | x | x | . | x | x | x | x | x | x | x | x |
D66 | 2012 | 92 | 34 | . | 28 | 13 | . | 58 | 53 | . | . | 41 | 1 | . | 93 | 46 | 34 | 74 | 61 | 37 | 14 | 51 |
PVV | 2012 | 62 | 3 | . | 39 | 52 | . | 12 | 21 | . | . | 26 | 18 | . | 90 | 62 | 99 | 98 | 53 | 92 | 81 | 37 |
Overige partij | 2012 | 58 | 33 | . | 39 | 20 | . | 38 | 38 | . | . | 31 | 32 | . | 58 | 62 | 64 | 90 | 60 | 71 | 63 | 50 |
Niet gestemd | 2012 | 71 | 20 | . | 32 | 38 | . | 39 | 28 | . | . | 41 | 14 | . | 82 | 59 | 66 | 91 | 64 | 68 | 60 | 44 |
Kerkelijke gezindte: geen | 2012 | 81 | 20 | . | 31 | 25 | . | 41 | 35 | . | . | 39 | 4 | . | 93 | 61 | 58 | 85 | 59 | 57 | 46 | 48 |
Kerkelijke gezindte: rooms-katholiek | 2012 | 69 | 18 | . | 30 | 29 | . | 39 | 22 | . | . | 33 | 10 | . | 81 | 58 | 63 | 95 | 64 | 73 | 53 | 51 |
Kerkelijke gezindte: Nederlands hervormd | 2012 | 53 | 18 | . | 37 | 35 | . | 36 | 30 | . | . | 32 | 19 | . | 69 | 49 | 70 | 93 | 53 | 71 | 57 | 67 |
Kerkelijke gezindte: gereformeerd | 2012 | x | x | . | x | x | . | x | x | . | . | x | x | . | x | x | x | x | x | x | x | x |
Kerkelijke gezindte: protestants | 2012 | 51 | 24 | . | 27 | 17 | . | 45 | 36 | . | . | 42 | 26 | . | 57 | 56 | 54 | 93 | 57 | 66 | 49 | 57 |
Kerkelijke gezindte: overige | 2012 | 43 | 48 | . | 48 | 39 | . | 62 | 36 | . | . | 53 | 44 | . | 43 | 51 | 34 | 79 | 75 | 45 | 43 | 45 |
Kerkbezoek: één keer per week of vaker | 2012 | 26 | 41 | . | 35 | 25 | . | 45 | 32 | . | . | 41 | 56 | . | 32 | 52 | 50 | 85 | 59 | 66 | 47 | 56 |
Kerkbezoek: twee tot drie keer per maand | 2012 | 61 | 20 | . | 22 | 36 | . | 49 | 28 | . | . | 44 | 20 | . | 55 | 57 | 53 | 90 | 54 | 63 | 47 | 58 |
Kerkbezoek: één keer per maand | 2012 | 60 | 12 | . | 34 | 18 | . | 43 | 20 | . | . | 26 | 11 | . | 79 | 55 | 44 | 95 | 61 | 64 | 51 | 44 |
Kerkbezoek: minder dan één keer per mnd | 2012 | 62 | 25 | . | 38 | 34 | . | 44 | 27 | . | . | 33 | 10 | . | 76 | 51 | 66 | 94 | 71 | 66 | 44 | 58 |
Kerkbezoek: zelden of nooit | 2012 | 70 | 20 | . | 34 | 32 | . | 43 | 28 | . | . | 40 | 13 | . | 80 | 58 | 61 | 94 | 66 | 68 | 57 | 49 |
Bron: CBS. |
Tabeltoelichting
Aan stemgerechtigden van 18 jaar of ouder is gevraagd naar hun mening over dertien politieke kwesties en acht politieke standpunten, de rol van godsdienst in de politiek en op scholen (niet bevraagd in 2010) en hun plaatsing op een links-rechts schaal als het gaat om politieke opvattingen.
In 2012 is niet gevraagd naar de mening van het electoraat over de toetreding van Turkije tot de EU, koopzondagen, genetische manipulatie, de komst van moslims, de aanwezigheid van Nederlandse militairen in Uruzgan en het al dan niet losstaan van politieke partijen van godsdienst. Sinds 2010 is de categorie D66 apart opgenomen. In 2006 valt deze categorie binnen de categorie 'overige politieke partijen'.
In de toelichtingen bij de onderwerpen zijn de exacte vragen vermeld zoals ze gesteld zijn in de vragenlijsten.
Gegevens beschikbaar van 2006, 2010 en 2012
Status van de cijfers
De cijfers in deze tabel zijn definitief.
Wijzigingen per 31 juli 2019
Geen, deze tabel is stopgezet
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing.
Toelichting onderwerpen
- Politieke kwesties
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de volgende uitspraken.- Adoptie door homosexuele paren
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak: "Adoptie door homoseksuele paren moet
mogelijk zijn."
- Meer geld aan ontwikkelingshulp
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak: "Nederland moet meer geld uitgeven aan
ontwikkelingshulp."
- Turkije lid Europese Unie
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Turkije moet lid kunnen worden van de Europese Unie."
- Grote bedrijven dreiging democratie
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Grote bedrijven vormen een bedreiging voor de democratie."
- Belasting verlagen
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"De belastingen moeten worden verlaagd, ook als dat ten koste gaat van
het niveau van voorzieningen."
- Winkels op zondag gesloten
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Winkels moeten op zondag altijd gesloten zijn."
- Illegalen moeten kunnen blijven
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Alle illegalen die al lange tijd in Nederland wonen, moeten hier kunnen
blijven."
- Afschaffen hypotheekaftrek
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Het belastingvoordeel voor mensen met een hypotheek, de hypotheekaftrek,
moet worden afgeschaft."
- Verbod gen manipulatie planten
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Genetische manipulatie van planten moet altijd verboden zijn."
- Komst van moslims stopzetten
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"De komst van moslims naar Nederland moet volledig worden stopgezet."
- Mensen met pensioen meebetalen AOW
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Mensen met een goed pensioen moeten gaan meebetalen aan de AOW."
- Homohuwelijk verbieden
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Het homohuwelijk moet worden verboden."
- Terecht militairen naar Uruzgan
- Percentage personen dat 'helemaal mee eens' of 'mee eens' heeft
geantwoord op de uitspraak:
"Nederland heeft terecht militairen gestuurd naar de provincie Uruzgan in
Afghanistan."
- Politieke standpunten
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
volgende vragen.- Euthanasie moet mogelijk zijn
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat euthanasie moet worden verboden en 7 dat euthanasie mogelijk
moet zijn?"
- Inkomensverschillen verkleinen
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat inkomensverschillen groter moeten worden en 7 dat ze kleiner
moeten worden?"
- Asielzoekers terugsturen
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat er meer asielzoekers worden toegelaten en 7 dat asielzoekers
moeten worden teruggestuurd?"
- Hard optreden tegen criminaliteit
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat de overheid te hard optreedt tegen criminaliteit en 7 dat de
overheid harder moet optreden?"
- Niet kerncentrales bouwen
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat er snel kerncentrales moeten worden gebouwd en 7 dat deze
niet moeten worden gebouwd?"
- Allochtonen zich geheel aanpassen
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat allochtonen in Nederland hier moeten kunnen leven met behoud
van de eigen cultuur en 7 dat allochtonen zich geheel moeten aanpassen?"
- Europese eenwording te ver
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat de Europese eenwording nog verder zou moeten gaan en 7 dat
de eenwording al te ver is gegaan?"
- Altijd militairen leveren
- Percentage stemgerechtigden dat score 5,6 of 7 heeft geantwoord op de
vraag:
"Waar zou u uzelf plaatsen op een lijn van 1 tot en met 7, waarbij 1
betekent dat Nederland nooit militairen moet leveren aan internationale
missies en 7 dat Nederland altijd militairen moet leveren als daar om
wordt gevraagd?"