Gezondheid, leefstijl, zorggebruik en -aanbod, doodsoorzaken; vanaf 1900

Tabeltoelichting

Toelichting onderwerpen

Zorggebruik

Contacten met diverse zorgverleners en aantal opnames in het ziekenhuis.

Klin. ziekenhuisopnamen, enkele diagn.

Klinische ziekenhuisopnamen naar enkele diagnosen.

Klinische opnamen in algemene, academische en categorale ziekenhuizen.
Van de categorale ziekenhuizen betreft het vanaf 2013: kankerkliniek(en) (één kliniek tot 2018, twee klinieken vanaf 2018) en een oogziekenhuis.
In de periode 1981-2012 waren gegevens ook afkomstig van een orthopedische/revalidatie kliniek en een militair hospitaal.
De overige categorale ziekenhuizen (revalidatie-, epilepsie- en astmacentra en andere instellingen voor medisch specialistische zorg) zijn niet opgenomen in deze statistieken.

Opnamen worden meegeteld indien de ontslagdatum in het betreffende kalenderjaar valt. Een klinische opname betreft een verblijf op een voor verpleging ingerichte afdeling, waarvoor één of meer verpleegdagen worden geregistreerd. Vanaf 2013 mogen eendaagse klinische opnamen alleen nog geregistreerd worden bij overlijden van patient of transfer naar ander ziekenhuis.

De diagnosen zijn tot 2013 geregistreerd volgens de 'International Classification of Diseases' versie 9 (ICD9-CM). Vanaf 2013 wordt de ICD-10 gebruikt.

De indeling van de diagnosen volgt de afbakening zoals gedefinieerd in de ISHMT (International Shortlist for Hospital Morbidity Tabulation), Er zijn kleine verschillen in de afbakening volgens ICD-9 (tot 2013) en ICD-10 (vanaf 2013).

De cijfers gaan over de hoofddiagnose die geregistreerd is bij de ziekenhuisopname. De hoofddiagnose is de diagnose die bij ontslag wordt beschouwd als de voornaamste reden van opname in het ziekenhuis.

De aantallen opgenomen personen worden gepresenteerd per 10 000 personen in de bevolking in het betreffende kalenderjaar.

Totaal alle diagnosen

Totaal alle klinische opnames.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 001-999, V01-V82
ICD-10: A00-Z99 (exclusief V, W, X en Y codes)

Infectieuze en parasitaire ziekten

Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 001-033, 034.1-099.2, 099.5-134.9, 136.0, 136.2-139.8, 279.5-279.6
ICD-10: A00-B99.

Psychische stoornissen

Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 290-319
ICD-10: F00-F99.

Ziekten van zenuwstelsel en zintuigen

Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 320-359, 435
ICD-10: G00-G99.
Vanaf 2013 wordt de indeling volgens ICD-10 gebruikt, waardoor vanaf dan ook de slaapstoornissen bij deze groep gerekend worden .

Ziekten van oog en adnexen

Adnex=aanhangsel. Omvat aangrenzende en bijbehorende structuren zoals oogkas, oogleden, traanapparaat en oogzenuw.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 360-379
ICD-10: H00-H59.

Ziekten van oor en processus mastoideus

Ziekten van oor en processus mastoideus.

Processus mastoideus:
tepelvormig uitsteeksel van het slaapbeen, vlak achter de oorschelp.

Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 380-389
ICD-10: H60-H95.

Ziekten huid en onderhuids bindweefsel

Totaal ziekten van huid en onderhuids bindweefsel.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 680-709
ICD-10: L00-L99.

Aangeboren afwijkingen

Congenitale afwijkingen, misvormingen en chromosoomafwijkingen.
Bijbehorende officiële ICD-codes:
ICD-9: 740-759
ICD-10: Q00-Q99.

Zorgaanbod

Kwantitatieve gegevens van ziekenhuizen, beroepen in de gezondheidszorg en uitgaven aan gezondheidszorg.

Kwantitatieve gegevens van ziekenhuizen

Totaal aantal bedden, opnames, verpleegdagen en verpleegduur voor alle ziekenhuizen samen (algemene ziekenhuizen, academische ziekenhuizen en categorale ziekenhuizen inclusief revalidatieinstellingen). In de jaren 1932-1964 exclusief sanatoria voor tbc-patiënten en neurosenklinieken; tot 1972 exclusief militaire ziekenhuizen. Bron: 1925-1964: Geneeskundige Hoofdinspectie van de Volksgezondheid.

Bedden

Tot 2006: feitelijke bedden (klinische en dagbehandeling). Dit is het gemiddeld aantal bedden waarvan wordt uitgegaan bij de dagelijkse planning van de te verlenen zorg. Het aantal feitelijke bedden is inclusief die in de ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ/PUK bedden). Bron: tot verslagjaar 2002 een jaarlijkse CBS-enquête onder ziekenhuizen en revalidatie-instellingen. Daarna: gebruik van jaarenquête door onderzoeksinstituut Prismant (in opdracht van de betrokken branche-organisaties) onder ziekenhuizen en revalidatie-instellingen.

Vanaf 2006: feitelijk aantal bedden/plaatsen dat beschikbaar is voor klinische capaciteit en dag/deeltijdbehandeling. Het feitelijke aantal bedden is exclusief PAAZ/PUK-capaciteit, inclusief wiegen voor gezonde zuigelingen en bedden in revalidatiecentra . De populatie is afgebakend op universitaire ziekenhuizen, algemene ziekenhuizen, categorale ziekenhuizen en revalidatiecentra. De informatie is afkomstig van DigiMV (webenquête) en maakt onderdeel uit van het jaardocument Maatschappelijke Verantwoording. Zelfstandige Behandelcentra (ZBC’s) vallen hierbuiten, tenzij ze onderdeel zijn van een ziekenhuisconcern. In dat laatste geval worden de bedden van de ZBC’s wel meegeteld.

PAAZ: Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis
PUK: Psychiatrische afdeling van een universitair medisch centrum (UniversiteitsKliniek)

Ziekenhuisopnamen

Het aantal malen, dat een verblijf in een toegelaten instelling waarvoor één of meer verpleegdagen in rekening zijn te brengen, is aangevangen.
Geboorte binnen het ziekenhuis wordt als opname beschouwd, tenzij deze geboorte poliklinisch plaatsvindt. Interne overplaatsing, d.w.z. binnen eenzelfde toegelaten instelling, wordt niet als nieuwe opname beschouwd. Gezonde zuigelingen die in het ziekenhuis verblijven gedurende de opname van de moeder worden als opname beschouwd. Het aantal opnamen is tot en met 2005 inclusief opnamen in ziekenhuis-psychiatrie (PAAZ-opnamen), vanaf 2006 exclusief PAAZ-opnamen en vanaf 2008 ook exclusief PUK-opnamen.
PAAZ: Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis
PUK: Psychiatrische UniversiteitsKliniek.

Verpleegdagen

Een in rekening te brengen kalenderdag, die deel uitmaakt van de periode vanaf opname in tot en met ontslag uit een ziekenhuis. Daarbij worden de dag van opname, mits de opname vóór 20.00 uur heeft plaatsgevonden, en de dag van ontslag beide als een in rekening te brengen verpleegdag aangemerkt. Tot de verpleegdagen in ziekenhuizen behoren ook de afwezigheidsdagen. Een afwezigheidsdag bij een ziekenhuis is de dag, niet zijnde de ontslagdag, voorafgaand aan de nacht waarop de patiënt niet in
het ziekenhuis verblijft. Het betreft een -meestal geplande- afwezigheid van ten hoogste drie dagen. Afwezigheidsdagen kunnen niet tegen het geldende verpleegtarief worden gedeclareerd. Afwezigheidsdagen volgend op een pre-operatieve screening wordt niet als afwezigheidsdag (of verpleegdag) aangemerkt en kunnen op generlei wijze worden gedeclareerd.
Verpleegdagen van patiënten in speciale units, zoals die voor
intensive-care en dergelijke worden meegerekend.
- bij opname op of na 20.00 uur, wordt de dag van de opname niet als eerste verpleegdag meegeteld.
- als de patiënt dezelfde kalenderdag overlijdt of vertrekt tegen advies van de arts wordt deze dag als verpleegdag meegeteld.
- ook een opname die korter dan 24 uur duurt wordt als normale
verpleegdag beschouwd.
Tot en met 2005 zijn de verpleegdagen inclusief psychiatrie (PAAZ en PUK-dagen). Vanaf 2006 is het aantal verpleegdagen exclusief PAAZ-dagen en vanaf 2008 ook exclusief PUK-dagen.
PAAZ: Psychiatrische Afdeling van een Algemeen Ziekenhuis
PUK: Psychiatrische UniversiteitsKliniek

Gemiddelde verpleegduur

Het gemiddeld aantal verpleegdagen per ziekenhuisopname.

Geboorte en levensverwachting

Sterfte rondom geboorte, gemiddelde leeftijd moeder bij eerste kind,
aantal meerlinggeboortes en (gezonde) levensverwachting bij geboorte.

Gezonde levensverwachting bij geboorte

Het aantal jaren dat een persoon bij de geboorte naar verwachting (nog) in goede gezondheid zal leven. Goede gezondheid kan worden gedefinieerd als de afwezigheid van chronische ziekten dan wel lichamelijke beperkingen of als goede ervaren gezondheid.

Levensverw. zonder chronische ziektes

Voor het berekenen van levensverwachting zonder chronische ziektes is een aantal ziektes geselecteerd waarvan bekend is dat ze tot de dood kunnen leiden of dat ze een belangrijke invloed hebben op de kwaliteit van leven. Mensen worden als niet chronisch ziek beschouwd wanneer zij geen van onderstaande ziektes zeggen te hebben of te hebben gehad in de afgelopen
12 maanden. De volgende (groepen van) chronische ziektes worden gebruikt voor de berekening van levensverwachting zonder chronische ziektes:
- hartaandoening en/of hartinfarct (12 jaar en ouder)
- astma, chronische bronchitis, longemfyseem of CARA
- kanker
- beroerte (12 jaar en ouder)
- suikerziekte
- ernstige of hardnekkige darmstoornissen
- chronische gewrichtsontsteking (ontstekingsreuma, chronische reuma, reumatoïde artritis)
- ernstige of hardnekkige aandoening van de rug (inclusief hernia)
- gewrichtsslijtage van heupen of knieën (12 jaar en ouder)
- hoge bloeddruk
- migraine of regelmatig ernstige hoofdpijn
De vragen over chronische aandoeningen maken deel uit van de CBS-Gezondheidsenquête. De vragen over chronische ziektes zijn gesteld aan personen van 0 jaar of ouder. Uitzonderingen hierop zijn de vragen naar hartaandoeningen en/of hartinfarct, beroerte en gewrichtsslijtage, die uitsluitend zijn nagevraagd bij personen van 12 jaar of ouder. In de berekening van levensverwachting zonder chronische ziektes is daarom aangenomen dat deze ziektes niet voorkomen bij personen jonger dan 12 jaar.

Mannen

Vrouwen