Milieukosten van het verkeer 1980-2011
Verklaring van tekens
Tabeltoelichting
Deze tabel bevat gegevens over de kosten van maatregelen die milieuverontreiniging door het verkeer bestrijden.
De jaarlijkse milieukosten bestaan voor een groot deel uit kapitaallasten van investeringen in voertuigaanpassingen. Daarnaast bestaan de milieukosten uit meerkosten van onder meer milieuvriendelijke brandstoffen, plaatsing van geluidsschermen en woningisolatie door het Rijk en milieuvriendelijke demontage van autowrakken.
Naast de kosten van milieumaatregelen worden ook de betaalde heffingen en de ontvangen subsidies in kaart gebracht.
De milieu-investeringen en kapitaallasten van energiezuinige auto's worden door het CBS niet tot de milieukosten gerekend. Kopers van energiezuinige auto's krijgen een korting op de BPM. Omdat deze gelden terugvloeien naar de algemene middelen, vallen ze buiten de milieukostendefinitie van het CBS. Als gevolg hiervan worden zij niet in de tabel opgenomen.
Gegevens beschikbaar van 1980 tot en met 2011.
Status van de cijfers:
Alle cijfers zijn definitief.
Wijzigingen per 8 juli 2016:
Geen, deze tabel is stopgezet.
Wanneer komen er nieuwe cijfers?
Niet meer van toepassing. Deze tabel wordt opgevolgd door Milieukosten van het verkeer, zie paragraaf 3.
Toelichting onderwerpen
- Investeringen in milieumaatregelen
- Extra investeringen (meerkosten) in voorzieningen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht, water en bodem, alsmede de overlast door verkeersgeluid te verminderen. Het gaat daarbij hoofdzakelijk om aanpassingen aan transportmiddelen, maar ook om maatregelen bij tankstations en in havens. Milieu-investeringen worden over een bepaalde periode afgeschreven. De kapitaallasten worden tot de milieukosten gerekend.
- Totaal milieu-investeringen
- Totaal van de investeringen (meerkosten) in voorzieningen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht, water en bodem, alsmede de overlast door verkeersgeluid te verminderen. Het gaat daarbij hoofdzakelijk om aanpassingen aan transportmiddelen, maar ook om bijvoorbeeld maatregelen bij tankstations en havens. Milieu-investeringen worden over een bepaalde periode afgeschreven. De kapitaallasten worden tot de milieukosten gerekend.
- Luchtverontreiniging
- Investeringen (meerkosten) in aanpassingen van voertuigen waarmee men beoogt de kwaliteit van de lucht te beschermen, herstellen en/of te verbeteren. Het betreft aanpassingen en maatregelen om de voertuigen te laten voldoen aan de geldende typekeuringsnorm (zoals Euro-4).
- Totaal luchtverontreiniging
- Totaal van de investeringen (meerkosten) in voorzieningen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen.
- Totaal personenauto's
- Totaal van de investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij personenauto's waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen.
- Bedrijfsvoertuigen
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij lichte en zware bedrijfsvoertuigen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen.
- Totaal bedrijfsvoertuigen
- Totaal van investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij lichte en zware bedrijfsvoertuigen om luchtverontreinigende uitstoot te verminderen.
- Lichte bedrijfsvoertuigen
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij lichte bedrijfsvoertuigen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen.
- Totaal lichte bedrijfsvoertuigen
- Totaal van de investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij lichte bedrijfsvoertuigen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen. Vanaf 1993 gelden voor lichte bedrijfsvoertuigen dezelfde Euro-normen voor de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen als voor personenauto's. De maatregelen en de meerkosten per voertuig zijn hierdoor vergelijkbaar met personenauto's.
- Zware bedrijfsvoertuigen
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij zware bedrijfsvoertuigen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen.
- Totaal zware bedrijfsvoertuigen
- Totaal van de investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij zware bedrijfsvoertuigen waarmee men beoogt de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen.
- Binnenvaart
- Investeringen (meerkosten) in schone motoren voor binnenvaartschepen, die voldoen aan de normen Centrale Commissie voor de Rijnvaart: CCR-1 norm (verplicht vanaf 1-1-2003), respectievelijk de strengere CCR-2 norm (verplicht vanaf 1-7-2007). In deze normering wordt onder andere gelet op de uitstoot van stikstofoxiden, zwaveldioxide en fijn stof.
- Railverkeer
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen bij treinen waarmee men beoogt het verbruik van elektriciteit, en daarmee de uitstoot van verontreinigende stoffen naar lucht te verminderen. Het gaat hier om bestaand materieel dat uitgerust wordt met energiezuinige aandrijving.
- Geluidshinder
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen aan voertuigen ter vermindering van de geluidsoverlast door het verkeer.
- Totaal geluidshinder
- Totaal van de investeringen (meerkosten) in voorzieningen aan voertuigen in het wegverkeer, luchtvaart en railverkeer ter vermindering van de geluidsoverlast.
- Waterverontreiniging
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen aan vaartuigen en in havens waarmee men beoogt de kwaliteit van het oppervlaktewater te beschermen, herstellen en/of te verbeteren. Voorbeelden: vuilwatertanks waarin men op schepen afvalwater kan opslaan, voorzieningen in havens voor de inzameling van vuilwater, afgewerkte olie en huisafval.
- Totaal waterverontreiniging
- Totaal van investeringen (meerkosten) in voorzieningen aan vaartuigen en in havens waarmee men beoogt de kwaliteit van het oppervlaktewater te beschermen, herstellen en/of te verbeteren. Voorbeelden: vuilwatertanks waarin men op schepen afvalwater kan opslaan, voorzieningen in havens voor de inzameling van vuilwater, afgewerkte olie en huisafval.
- Zeevaart
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen aan zeeschepen waarmee men beoogt de waterkwaliteit te beschermen, te herstellen en / of te verbeteren. In dit kader zijn met name de onderdelen van het MARPOL-verdrag van belang, een internationale overeenkomst om verontreiniging van de zee door zeeschepen te voorkomen. De milieuvoorzieningen die genomen worden, hangen af van het scheepstype en de lading die wordt vervoerd. Het betreft onder andere maatregelen om verontreiniging met afval, chemische stoffen en olie te voorkomen. De gegevens zijn berekend op basis van een bepaald percentage van de totale investering in de zeescheepvaart. Dit percentage is m.i.v. 2004 herzien naar aanleiding van onderzoek. De sterke toename van de milieu-investering vanaf 2006 wordt veroorzaakt door het grote aantal nieuwbouwschepen dat in deze jaren in de vaart kwam, die voorzien waren van de modernste milieu-technologie.
- Recreatievaart
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen aan recreatieboten waarmee men beoogt de kwaliteit van het oppervlaktewater te beschermen, herstellen en/of te verbeteren. Het betreft zowel aanpassingen aan schepen (zoals vuilwatertanks en milieuvriendelijke verven die de aangroei van algen en schelpen op de scheepshuid tegengaan) als maatregelen in jachthavens (zoals voorzieningen voor de inzameling van vuilwater, afgewerkte olie en huisafval). Tot de recreatievaart worden gerekend open zeilboten, kajuitzeilboten, open motorboten en kajuitmotorboten.
- Bodemverontreiniging
- Investeringen (meerkosten) in voorzieningen om bodemverontreiniging te voorkomen of te beperken. Hierbij gaat het met name om maatregelen ter voorkoming van bodemverontreiniging bij tankstations. De uitgaven voor bodemsanering, controle en inspectie zijn niet als investering maar als milieukosten opgenomen.
- Jaarlijkse milieukosten
- Tot de milieukosten worden alle kosten gerekend van maatregelen
waarmee men beoogt de kwaliteit van water, lucht en bodem te
beschermen, te herstellen en/of te verbeteren, alsmede de overlast door
geluid door het verkeer beoogt te verminderen.
Milieukosten bestaan uit de kapitaallasten (rente en afschrijvingen)
van milieu-investeringen en een aantal andere kosten. Hierbij valt te
denken aan de kosten voor handhaving (uitlaatgasmeting, roetmeting),
extra brandstofgebruik als gevolg van het inbouwen van katalysatoren,
aanpassing van brandstoffen, afvalverwijdering, en sanering van
bodemverontreiniging die gerelateerd is aan het verkeer. Ook de
milieu-uitgaven (investeringen) van de overheid worden tot de
milieukosten gerekend. Het gaat hierbij om overheidsuitgaven voor de
aanleg van geluidsschermen en -wallen, de aanleg van stil asfalt,
alsmede de uitgaven voor maatregelen door de overheid tegen
luchtverkeerslawaai.- Totaal milieukosten
- Totaal van de milieukosten van verkeersdeelnemers (eigenaren en gebruikers van voertuigen) en overheid.
- Verkeersdeelnemers
- Eigenaren en gebruikers van vervoermiddelen. Het gaat daarbij om huishoudens en bedrijven.
- Totaal milieukosten verkeersdeelnemers
- Totaal van de milieukosten van verkeersdeelnemers (eigenaren en gebruikers van voertuigen). Het gaat hierbij om huishoudens en bedrijven.
- Luchtverontreiniging
- Milieukosten van huishoudens en bedrijven waarmee men beoogt de kwaliteit van de lucht te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren.
- Totaal luchtverontreiniging
- Totaal van de milieukosten van huishoudens en bedrijven, waarmee men beoogt de kwaliteit van de lucht te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren. Het gaat om de kapitaallasten (rente en afschrijvingen) van aanpassingen en maatregelen bij voertuigen om deze te laten voldoen aan de geldende typekeuringsnormen (zoals Euro-4). Daarnaast omvatten de milieukosten een aantal andere posten, zoals de kosten voor handhaving (uitlaatgasmeting, roetmeting), extra brandstofgebruik door de katalysator, en de aanpassing van brandstoffen.
- Geluidshinder
- Kosten van huishoudens en bedrijven waarmee men beoogt de
geluidskwaliteit te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren.- Totaal geluidshinder
- Totaal van de kosten van huishoudens en bedrijven in het weg-, lucht- en
railverkeer waarmee men beoogt de geluidskwaliteit te beschermen, te
herstellen en/of te verbeteren.
- Waterverontreiniging
- Kosten van huishoudens en bedrijven waarmee men beoogt de kwaliteit
van het oppervlaktewater te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren.- Totaal waterverontreiniging
- Totaal van de kosten in de zeevaart, binnenvaart en recreatievaart
waarmee men beoogt de kwaliteit van het oppervlaktewater te beschermen,
te herstellen en/of te verbeteren.
- Afvalverwijdering
- Kosten van huishoudens en bedrijven voor de verwijdering van
autowrakken en autobanden, alsmede voor het verwijderen van
(zwerf)afval op terreinen van openbaar vervoersbedrijven.- Totaal afvalverwijdering
- Totaal van de kosten voor de verwijdering van autowrakken en
autobanden. Vanaf 2008 inclusief de kosten voor het verwijderen
van (zwerf)afval door openbaar vervoersbedrijven.
- Afval openbaar vervoersbedrijven
- Uitgaven voor de verwijdering van (zwerf)afval door openbaar
vervoersbedrijven bij vliegvelden, stations en het spoor.
- Bodemverontreiniging en landschap
- Totaal van de kosten van huishoudens en bedrijven voor maatregelen bij
tankstations en langs spoorwegen waarmee men beoogt de kwaliteit van
de bodem te beschermen, te herstellen en / of te verbeteren. Tot en met
2005 inclusief uitgaven van het railverkeer ten behoeve van het
landschap. Met ingang van 2006 zijn de milieukosten van het railverkeer
voor het landschap niet meer in deze tabel opgenomen.
- Overheid
- Kosten van de overheid waarmee men beoogt de kwaliteit van het milieu te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren. Met ingang van 2006 zijn de milieukosten voor het landschap niet meer in deze tabel opgenomen, maar vormen zij een onderdeel van de tabel Kosten en financiering van het landschapsbeheer.
- Totaal milieukosten overheid
- Totaal van de kosten van de overheid waarmee men beoogt de kwaliteit van het milieu te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren.
- Luchtverontreiniging
- Uitgaven door de overheid voor programma's die energiebesparing in het wegverkeer en de binnenvaart tot doel hebben.
- Geluidshinder
- Door de overheid gemaakte kosten waarmee men beoogt de geluidskwaliteit te beschermen, te herstellen en/of te verbeteren.
- Luchtverkeer
- Uitgaven voor woningisolatie rond Schiphol en de regionale luchthavens. In het kader van het project Geluidsisolatie Schiphol (GIS) zijn drie projecten uitgevoerd. GIS-1 liep tot 1997, GIS-2 van 1997 tot en met 2006 en GIS-3 vanaf 2006. De bedragen wisselen van jaar tot jaar al naar gelang de fasen waarin de projecten zich bevonden. Met name in 2002 en 2003 waren de uitgaven in het kader van GIS-2 hoog.
- Waterverontreiniging binnenvaart
- Overheidsbijdrage aan de verwerking van oliehoudende afvalstoffen afkomstig van de binnenvaart.
- Afvalverwijdering
- Door de overheid gemaakte kosten voor de verwijdering van autowrakken en zwerfafval langs rijkswegen en waterwegen.
- Afval langs rijkswegen en waterwegen
- Uitgaven van de overheid voor de verwijdering van (zwerf)afval langs rijkswegen. Vanaf het statistiekjaar 2008 inclusief de uitgaven voor de verwijdering van (zwerf)afval langs waterwegen.
- Bodemverontreiniging en landschap
- Overheidsuitgaven van de overheid voor het saneren van bodemverontreiniging langs spoorwegen en het aanleggen van voorzieningen voor de fauna langs (spoor)wegen. Met ingang van 2006 worden uitgaven voor het landschap niet meer in deze tabel opgenomen.
- Landschap
- Vooral uitgaven voor voorzieningen voor de fauna, als wildroosters, ecoducten en dassentunnels. Overige uitgaven voor natuur en landschap, zoals de verdiepte aanleg van een (spoor)weg, zijn meestal niet kwantificeerbaar. Deze kosten zijn vaak geïntegreerd in de totale projectkosten. Met ingang van 2006 worden de kosten voor het landschap niet meer in deze tabel opgenomen.
- Betaalde heffingen
- Heffingen van de overheid ten laste van verkeersdeelnemers (huishoudens en bedrijven).
- Afval
- Met ingang van 2006 worden de betalingen van schepen in de zeevaart, binnenvaart en recreatievaart aan havenontvangstinstallaties (HOI's) in de tabel als overdracht (heffing) gerekend. Tot 2006 zijn deze betalingen in de tabel opgenomen als kosten.
- Ontvangen subsidies
- Door de overheid verstrekte subsidies aan verkeersdeelnemers huishoudens en bedrijven).
- Overige subsidies
- Tot 2004 gaat het alleen om subsidies die betrekking hebben op voorzieningen aan voertuigen die de geluidsoverlast verminderen. Met ingang van 2004 inclusief subsidies voor voorzieningen ter bescherming van de milieucompartimenten bodem, afval en water.