Ondernemers zien werkdruk toenemen als gevolg personeelstekort

vacature voor barista's
© CBS / Nikki van Toorn
Het aanhoudende tekort aan arbeidskrachten heeft volgens een derde van de ondernemers (36 procent) als belangrijkste gevolg dat de werkdruk onder het personeel is toegenomen. Dit melden het CBS, KVK, het Economisch Instituut voor de Bouw, MKB-Nederland en VNO-NCW op basis van de Conjunctuurenquête Nederland, die aan het begin van het derde kwartaal werd gehouden.

Het tekort aan personeel zorgt in bijna alle sectoren voor een hogere werkdruk voor het personeel. Vooral in de sectoren cultuur, sport en recreatie, vervoer en opslag, de horeca en de handel ervaren ondernemers extra werkdruk voor het personeel als belangrijkste gevolg van het personeelstekort. Het aannemen van extra personeel zou de werkdruk kunnen verlagen. In de praktijk blijkt dit vaak lastig. Voor het zevende kwartaal op rij verwachten ondernemers de komende drie maanden meer personeel aan te nemen. Deze verwachting is echter al enige tijd te positief.

Begin april verwachtte per saldo 23 procent van de ondernemers in het tweede kwartaal een uitbreiding van het personeelsbestand. Aan het begin van het derde kwartaal was dat per saldo slechts 9 procent van de ondernemers gelukt. Vanaf het derde kwartaal van 2021 is het verschil tussen verwachting en realisatie een stuk groter dan in voorgaande jaren.

Verwachting vs. ontwikkeling personeelssterkte
JaarKwartaalVerwachting personeelssterkte (% saldo bedrijven met toe- of afname)Ontwikkeling personeelssterkte (% saldo bedrijven met toe- of afname)
2016113,9
201628,410,2
201635,911,3
201645,711,1
201718,711,6
2017216,217
2017314,915,1
2017414,616,9
2018116,414,7
2018220,820,1
2018318,415,7
2018415,313
2019112,512,2
2019218,313
2019311,87,6
2019487,3
202019,4-5,5
20202-23,4-14,9
20203-3,8-6,8
20204-6,6-5,3
202110,81,3
2021213,410,4
2021318,811,5
2021421,59,9
2022117,310,5
2022223,18,7
2022316,4

Stijging arbeidskosten

Naast een hogere werkdruk, ziet ongeveer een zesde (ruim 16 procent) van de ondernemers een duidelijke stijging van arbeidskosten, bijvoorbeeld doordat er meer loon wordt betaald, als het voornaamste gevolg van het personeelstekort.

Ook zijn er ondernemers die als gevolg van het personeelstekort minder geschikt personeel aannemen. 1 op de 9 ondernemers (11,5 procent) noemt dit inmiddels als het belangrijkste gevolg van personeelstekort. In de bouw en de landbouw namen ondernemers het vaakst minder geschikt personeel aan.

Gevolgen personeelstekort volgens ondernemers, 3e kwartaal 2022
 Hogere werkdruk personeel (%)Gestegen arbeidskosten (%)Minder geschikt personeel aannemen (%)Vertraging of verstoring (toe)leveringsketen (%)Afzet wordt beperkt (%)Geen tekorten (%)Anders (%)
Alle bedrijfstakken excl.
financiële en nutsbedrijven
36,016,211,58,28,515,63,9

Grootste stijgingen arbeidskosten in landbouw en horeca

De ondernemerservaringen over de gevolgen van personeelstekort verschillen per bedrijfstak. Zo hadden ondernemers in de horeca, de informatie en communicatie en de landbouw het vaakst te maken met gestegen arbeidskosten. Ook in de bouw werd naar verhouding vaak melding gemaakt van gestegen arbeidskosten.

84 procent van de ondernemers ervaart een tekort aan arbeidskrachten. Een recordhoogte van 38 procent ervaart dit als voornaamste belemmering in de bedrijfsvoering.

Gevolgen personeelstekort volgens ondernemers, per sector
BedrijfstakHogere werkdruk (%)Gestegen arbeidskosten (%)Minder geschikt personeel aannemen (%)
Cultuur, sport
en recreatie
45,912,810,4
Vervoer en opslag 42,411,611,8
Horeca42,023,813,3
Handel41,914,49,3
Specialistische
zakelijke diensten
40,317,87,4
Verhuur en overige
zakelijke diensten
39,315,611,5
Industrie35,211,913,5
Overige dienstverlening31,414,913,3
Verhuur en handel
van onroerend goed
29,210,94,8
Informatie en
communicatie
28,525,23,3
Delfstoffenwinning23,44,98,5
Bouwnijverheid22,318,518,6
Landbouw, bosbouw
en visserij
21,328,816,7