Ruimte voor natuur?

De oppervlakte natuur in Nederland neemt toe ondanks de verstedelijking. Tussen 1996 en 2000 is het areaal bos met 60 km2 gegroeid, maar natuurlijke terreinen namen met 10 km2 af.

Bosgebieden nemen toe

In 2000 was er ruim 3,5 duizend km2 bos. Sinds 1996 is er 100 km2 bos bijgekomen, net zo veel als de oppervlakte van Den Haag. Uiteraard is ook bos verdwenen. Circa 40 km2 heeft een andere bestemming gekregen. Per saldo was er dus 60 km2 bos meer.

Vooral landbouwgrond verbost

Agrarisch gebied leverde ruim 60 procent van het nieuwe bos. Een belangrijke oorzaak was de Europese subsidie op het planten van snelgroeiend hout op ongebruikte landbouwgrond. Verbossing van natuurlijk terrein droeg voor een kwart bij aan de toename. De 5 procent groei uit verkeersterrein kwam door het beplanten van wegoksels met bos.

Herkomst van nieuw bos, 2000

Herkomst van nieuw bos, 2000

Natuurlijk terrein licht verminderd

Het natuurlijk terrein in Nederland bleek in 2000 licht afgenomen tot 1,3 duizend km2. Er kwam 44 km2 bij, maar er ging ook bijna 54 km2 af. De helft van het nieuwe natuurlijke terrein is eerst water geweest. Kustaanwas en de ontwikkeling van de zandplaten en kwelders in de Waddenzee leverden 37 procent van de nieuwe natuur.

Herkomst van nieuw natuurlijk terrein, 2000

Herkomst van nieuw natuurlijk terrein, 2000

Het braak leggen van ongebruikte landbouwgrond zorgde voor 19 procent van de nieuwe natuur. Bij 18 procent van het nieuwe natuurlijk gebied was sprake van ontbossing.

In Gelderland meeste bos erbij

Niet in elke provincie is de ontwikkeling hetzelfde. In Gelderland en Drenthe nam de oppervlakte bos met meer dan 10 km2 toe. Dit ging duidelijk ten koste van natuurlijk terrein. De Veluwe begint zich langzamerhand af te tekenen als het houten hart van Nederland.

Ontwikkeling natuur naar provincie, 1996-2000

Ontwikkeling natuur naar provincie, 1996-2000

In Groningen was nauwelijks sprake van verbossing van natuurlijk gebied. De groei van natuurlijk terrein in Friesland en Noord-Holland liet deels de kustaanwas en de dynamiek van de natuur in de Waddenzee zien.

Oppervlakte natuur per inwoner, 2000

Oppervlakte natuur per inwoner, 2000

Bos en natuur voor iedereen?

Vooral in het westen is maar weinig natuur beschikbaar. Inwoners van Zuid-Holland moesten het doen met een schrale 60 m2 per inwoner, nog niet eens een half tennisveld. In Drenthe was ruim 900 m2 per inwoner voorhanden.

Hans Visser

Bron: StatLine

Statistiek bodemgebruik