Monitor horeca eerste kwartaal 2009

De horeca, inclusief verblijfsrecreatie en cateringbedrijven, heeft in het eerste kwartaal 5 procent minder omgezet dan een jaar eerder. Alleen cafetaria’s en bedrijven in de verblijfsrecreatie behaalden meer omzet in het eerste kwartaal. Het oordeel over het economische klimaat is negatiever dan het vorige kwartaal. De ondernemers zijn wel wat optimistischer in hun verwachtingen voor het tweede kwartaal van 2009.

Alleen cafetaria’s en verblijfsrecreatie zetten meer om

Met uitzondering van de cafetaria’s en kampeerbedrijven en bungalowparken behaalden alle horecabranches een lagere omzet dan een jaar eerder. Cafés en hotels zagen de omzet het meest teruglopen. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2008 daalde de omzet van cafés en hotels ongeveer 9 procent.

Omzetontwikkeling horeca

Minder nieuwe vacatures

In het eerste kwartaal van 2009 ontstonden beduidend minder vacatures dan in eerdere jaren. In totaal kwamen er 13 duizend nieuwe vacatures in de horeca bij. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2008 betekent dat een daling van 8 duizend. Aan de vraag naar nieuw personeel werd geheel voorzien, waardoor  het aantal onvervulde vacatures in het eerste kwartaal ongewijzigd bleef. Aan het eind van het eerste kwartaal waren er 9 600 openstaande vacatures.

Aantal openstaande en ontstane vacatures

Negatief oordeel over economisch klimaat

Uit de conjunctuurtest van april 2009 blijkt dat de stemming onder de ondernemers in de horeca verder verslechterd is. De personeelssterkte is in het eerste kwartaal teruggelopen. Het oordeel over het huidige economische klimaat is nog behoorlijk negatief. De stemming onder de ondernemers is in het vierde kwartaal van 2008 omgeslagen naar negatief.

Oordeel over economisch klimaat

Optimisme over tweede kwartaal

De ondernemers zijn optimistisch in hun verwachtingen voor het tweede kwartaal van 2009, wat overigens gebruikelijk is aan het begin van het horecaseizoen. Per saldo verwacht 14 procent van de ondernemers een toename in de omzet. De afzetprijzen zullen naar verwachting in het tweede kwartaal iets gaan dalen. Verder verwachten de ondernemers een toename van de personeelssterkte in het tweede kwartaal van 2009.

Verwachting voor het tweede kwartaal 2009

Prijzen 3 procent gestegen

De prijzen in de traditionele horeca stegen in het eerste kwartaal met 3 procent in vergelijking met hetzelfde kwartaal in 2008. De stijging is lager dan een kwartaal eerder. In vergelijking met de algemene inflatie lag de prijsontwikkeling in de horeca 1 procentpunt hoger. Het omzetvolume van de traditionele horeca daalde in het eerste kwartaal met bijna 9 procent. Gecorrigeerd voor prijsstijgingen daalde de omzet met 6 procent.

Prijsontwikkeling

Grootste omzetdaling bij hotels

De omzet van hotels, inclusief pensions en conferentieoorden, is het eerste kwartaal fors lager uitgekomen. Met een omzetdaling van 9,4 procent behaalden de hotels de grootste omzetdaling van alle horecabranches. In het vierde kwartaal van 2008, toen de omzet voor het eerst daalde, bleef de omzetkrimp nog beperkt tot 4 procent. Door de slechte economische situatie ontvingen de hotels minder toeristen en ook de zakelijke klanten bleven weg.

Omzetontwikkeling hotels

Ook omzet restaurants verder gedaald

De omzet van de restaurants is in het eerste kwartaal verder afgenomen. In vergelijking met een jaar eerder daalde de omzet met 5,6 procent. De prijzen stegen met 4 procent en het omzetvolume daalde met iets meer dan 9 procent. Net als bij hotels nam bij restaurants de zakelijke klandizie af en ook de consument bezuinigde op eten buiten de deur.

Omzetontwikkeling restaurants

Bescheiden omzetgroei cafetaria’s

In tegenstelling tot de overige branches in de traditionele horeca wisten de cafetaria’s een bescheiden omzetgroei te realiseren. In vergelijking met het eerste kwartaal van 2008 nam de omzet met 1,5 procent toe. Ook in het vierde kwartaal van 2008 realiseerden cafetaria’s als enige branche een omzetgroei. De omzet nam toen met 2,4 procent toe. In beide kwartalen kwam de groei echter geheel voor rekening van gestegen prijzen. In het eerste kwartaal stegen de prijzen ruim 2 procent. Het omzetvolume van cafetaria’s daalde met bijna 1 procent.

Omzetontwikkeling cafetaria’s

Cafés verkopen flink minder

Het omzetvolume van cafés is in het eerste kwartaal 13 procent lager uitgekomen dan een jaar eerder. Een kwartaal eerder daalden de verkopen ook al met 10 procent. De prijzen bij cafés stegen in het eerste kwartaal met 4,6 procent. Om de marges niet verder onder druk te laten komen zagen caféhouders zich genoodzaakt de gestegen inkoopprijzen van bier door te berekenen aan hun klanten. De daling van de omzet kwam hierdoor uit op 9 procent.

Omzetontwikkeling cafés

Meer cijfers staan op de themapagina Handel en horeca