Indicator ziekenhuissterfte onderzocht
De HSMR is een indicator waarmee de sterfte in een ziekenhuis vergeleken kan worden met het landelijk gemiddelde. Op dit moment meet deze indicator alleen de sterfte die plaatsvindt in de ziekenhuizen. Wanneer ook de sterfte kort na ontslag uit een ziekenhuis wordt meegenomen in de HSMR wordt dit instrument minder afhankelijk van het ontslagbeleid van ziekenhuizen. Dit blijkt uit een methodologisch onderzoek dat CBS in opdracht van Dutch Hospital Data heeft uitgevoerd.
De Hospital Standardised Mortality Ratio (HSMR) is een indicator die het aantal overleden patiënten in een ziekenhuis vergelijkt met de landelijk gemiddelde ziekenhuissterfte en waarbij rekening wordt gehouden met relevante kenmerken van de patiënten en de opnamen. In deze indicator zit op dit moment niet de sterfte kort na ontslag uit het ziekenhuis. Als de sterfte na ontslag wel wordt meegenomen, heeft dit als voordeel dat de sterftecijfers minder afhankelijk worden van het ontslagbeleid van ziekenhuizen. Wanneer bijvoorbeeld bij het ene ziekenhuis terminale patiënten meestal in het ziekenhuis overlijden en bij het andere ziekenhuis ontslagen worden om te overlijden in een hospice, dan vertekent dit de HSMR. CBS heeft onderzocht op welke wijze de HSMR zou kunnen worden uitgebreid met de sterfte die plaatsvindt kort na ontslag uit het ziekenhuis en welke invloed dit heeft op het sterftecijfer.
Sterfte na ontslag bij een aantal ziekenhuizen van invloed op indicator
Uit het onderzoek blijkt dat rekening gehouden kan worden met sterfte na ontslag door te kijken naar alle sterfte in een vaste periode van 45 dagen na opname. De resultaten van deze aangepaste indicator correleren sterk met die van de huidige HSMR. Voor ongeveer de helft van de ziekenhuizen zijn de sterftecijfers gebaseerd op de huidige HSMR en de aangepaste indicator nagenoeg gelijk. Voor een op de acht ziekenhuizen was het verschil tussen de indicatoren echter wel redelijk groot.
Of de HSMR in de toekomst uitgebreid moet worden met de sterfte kort na ontslag is een onderwerp van discussie in Nederland. Een voordeel hiervan is dat de indicator minder afhankelijk wordt van het ontslagbeleid van ziekenhuizen. Een nadeel is dat de sterfte na ontslag deels buiten de invloed van het ziekenhuis ligt. Verder spelen ook praktische overwegingen een rol. Zo is er bijvoorbeeld een extra inspanning nodig als ziekenhuizen de aangepaste indicator zouden willen gebruiken voor continue interne monitoring van de sterfte. Het onderzoek Operationalisatie sterfte na ontslag in de HSMR levert een wetenschappelijke bijdrage aan de discussie door de indicator nader uit te werken en de verschillen met de huidige HSMR in kaart te brengen.
Bron: Discussion paper Operationalisatie sterfte na ontslag in de HSMR (pdf)