Veel minder vermogen, maar meer inkomen voor huishoudens in 2008

  • Grote vermogensverliezen huishoudens
  • Hoger reëel beschikbaar inkomen huishoudens
  • Hypotheekschuld neemt langzamer toe
  • Minder winst bedrijfsleven

Huishoudens hebben als gevolg van de financiële crisis de waarde van hun aandelen en obligaties in 2008 met 66 miljard euro zien krimpen. Hiermee verdampte een kwart van het aandelenvermogen en ruim een tiende van het obligatiebezit. Daarnaast liepen de voorzieningen van pensioenfondsen en verzekeraars - indirect eigendom van huishoudens - zelfs met 149 miljard euro (16 procent) terug. Dit blijkt uit voorlopige cijfers van het CBS.

In 2008 hadden huishoudens iets meer te besteden dan een jaar eerder. Het reëel beschikbaar inkomen steeg met 1,6 procent. Dit is vooral het gevolg van hogere lonen en van een flinke banengroei. Zelfstandigen leverden met ruim 3 procent meer ondernemerswinst een relatief beperkte bijdrage aan de inkomensgroei van huishoudens. In de tweede helft van 2008 was de winst van zelfstandigen zelfs minder dan in de tweede helft van 2007. De toename van het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens met 1,6 procent is duidelijk minder dan de stijgingen met 4,5 procent in 2006 en 3,7 procent in 2007. In 2008 is de consumptiegroei van 1,7 procent vergelijkbaar met de inkomensstijging.

Huishoudens hebben zich ook in 2008 verder in de schulden gestoken. De totale schulden namen met 40 miljard euro toe tot 721 miljard euro. De toename ligt vrijwel volledig bij de woninghypotheken. De uitstaande hypotheekschuld steeg met 6 procent van 588 miljard naar 625 miljard euro. Deze stijging is minder groot dan in de drie voorgaande jaren.

De winstgevendheid van het bedrijfsleven in 2008 nam af.  De nettowinst van de niet-financiële sector stond bovendien ook onder druk door teruglopende resultaten van buitenlandse deelnemingen. Hoewel niet-financiële ondernemingen over het hele jaar gerekend ongeveer evenveel hebben geleend als in 2007, was er halverwege het jaar een omslag. In de tweede helft van 2008 losten niet-financiële ondernemingen per saldo voor bijna 15 miljard euro aan leningen af. De financiële sector zag de opbrengsten uit gewone bedrijfsuitoefening oplopen. Dit kwam vooral door hogere rentemarges als gevolg van lagere rentebetalingen voor opgenomen geld. Daarentegen hadden financiële instellingen een (bruto)waardeverlies van liefst 278 miljard euro op de financiële activa op de balans. Dit kwam vooral door het slechte beursklimaat en afwaarderingen op deelnemingen.

De PDF bevat het volledige persbericht inclusief tabellen en grafieken.