Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein

kleinzoon op inline skates achter de roelstoel van opa op sportveld in woonwijk
© Hollandse Hoogte

Gemeenten voeren sinds 2015 hun eigen beleid in het sociaal domein. Om gemeenten te ondersteunen bij de monitoring hiervan, is de Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein (GMSD) ontwikkeld. De GMSD is opgezet door Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), VNG Realisatie en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Deze monitor helpt gemeenten om beleidsinformatie over het sociaal domein inzichtelijk te maken. Zo biedt de monitor inzichten in de effecten van het beleid en geeft het antwoord op de vraag of gestelde doelen zijn gehaald.

Voor deze monitor verzamelt het CBS gegevens bij gemeenten over voorzieningen voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De VNG heeft in een aanleverprotocol vastgelegd welke gegevens aan gemeenten gevraagd worden. Gemeenten nemen op vrijwillige basis deel aan deze monitor en aan de bijbehorende gegevensleveringen.

Aanleveren van gegevens

Als uw gemeente deel wil gaan nemen aan de monitor, dient u als eerste een coördinator aan te melden bij het CBS door een e-mail te sturen naar monitorsociaaldomein@cbs.nl. In de e-mail vermeldt u de naam en functie van de coördinator, het postadres en het e-mailadres. Gebruik bij voorkeur een functioneel e-mailadres, bijv. sociaaldomein@gemeente.nl. Vervolgens ontvangt de coördinator per e-mail inloggegevens van het CBS. Met deze inloggegevens kan de coördinator bestanden naar het CBS versturen via het beveiligde uploadportaal van het CBS.

Bent u de inloggegevens voor het uploadportaal kwijt? Stuurt u dan een e-mail aan monitorsociaaldomein@cbs.nl met het verzoek om de inloggegevens voor het uploadportaal opnieuw toe te sturen.

Zodra de coördinator de gegevens heeft ingestuurd, stuurt het CBS een e-mail terug met het resultaat van de technische controle van het bestand. In deze controle wordt gekeken of het bestand voldoet aan de bestandseisen.

Datalekken

Het CBS spant zich in om de kans op datalekken te beperken. Dit doen we bijvoorbeeld door gebruik te maken van rechtenbeheer. Rechtenbeheer zorgt ervoor dat alleen medewerkers die de data nodig hebben voor hun werk alleen toegang krijgen tot die data. We maken ook gebruik van beveiligde verbindingen om gegevens uit te wisselen. Data-uitwisseling vindt altijd plaats via een beveiligd uploadportaal.

Wat is een datalek?

Een datalek is een incident dat leidt tot vernietiging, verlies, wijziging of toegang tot persoonsgegevens zonder dat het de bedoeling was. Ook wanneer het niet gaat om persoonsgegevens, maar bijvoorbeeld om bedrijfsgegevens zien we dit bij het CBS als een datalek.

Wat zijn voorbeelden van datalekken?

Voorbeelden van datalekken zijn:

  • Een bestand delen met onbevoegden waarin persoonsgegevens staan van medewerkers
  • Inloggegevens voor het onderzoek delen met anderen
  • Een bestand delen op een niet-beveiligde omgeving

Wat doet het CBS bij een datalek?

Wanneer het CBS bijvoorbeeld persoonsgegevens ontvangt via e-mail en niet via een beveiligde verbinding, behandelen we dit als een datalek. We nemen dan direct de juiste maatregelen en de verzender wordt hiervan op de hoogte gebracht. Het incident wordt ook geregistreerd.

Wat kunt u doen bij een datalek?

Als u voor de GMSD zonder dat het de bedoeling was bijvoorbeeld bestanden deelt op een niet-beveiligde omgeving, verzoeken wij u om dit direct te melden bij het CBS. U kunt een e-mail sturen naar monitorsociaaldomein@cbs.nl. U kunt ook het CBS bellen op (045) 570 64 00. Het CBS is bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 en 17.00 uur.
Voor meer informatie over wat u kunt doen bij een datalek verwijzen we u graag door naar de Autoriteit Persoonsgegevens: Datalek? Dit moet u doen | Autoriteit Persoonsgegevens.

Downloaden Op-orde-rapport

U krijgt een bericht wanneer u uw Op-orde-rapport kunt downloaden. Om deze veilig te downloaden is een twee-factor-authenticatie nodig.
Op https://databestanden.cbs.nl/handleidingen/mobile_authenticator.pdf vindt u hierover een handleiding. Wij vragen u deze aandachtig te lezen.

Ga vervolgens naar https://databestanden.cbs.nl om het rapport te downloaden. Bij het inloggen wordt gevraagd naar uw e-mailadres, uw wachtwoord en daarna naar uw authenticatiecode (uit de authenticatieapp). Het wachtwoord dat u de eerste keer nodig heeft, heeft u per mail ontvangen van het CBS. Daarna kunt u inloggen met het wachtwoord dat u zelf gekozen hebt. Nadat u bent ingelogd, kiest u voor het onderwerp ‘SOCDOM’ en vult u uw validatiecode in. Vervolgens kunt u het rapport downloaden.

Bent u de inloggegevens kwijt? Ga dan naar https://databestanden.cbs.nl en klik op ‘Wachtwoord vergeten?’ Vul vervolgens uw e-mailadres in en klik op ‘Verstuur’. U zult een e-mail ontvangen met verdere instructies om uw wachtwoord te wijzigen.

Intrekken van de aangeleverde gegevens

Door het aanleveren van gegevens geeft een gemeente aan het CBS toestemming om deze te publiceren. Indien u hier niet mee akkoord gaat kunt u het formulier 'Intrekken gegevensaanlevering' invullen (let op: Op dit moment kunnen er geen leveringen ingetrokken worden). Dit dient u te doen voor de deadline zoals deze is vermeld in het aanleverprotocol. Het CBS zal de aangeleverde gegevens dan niet publiceren en verwijderen.

Samenvoegen records

In bestanden van gemeenten die het CBS ontvangt, komt het regelmatig voor dat er meerdere records worden aangeleverd die (vermoedelijk) over dezelfde maatwerkvoorziening gaan. In alle bestanden die gemeenten over een verslagperiode aanleveren worden records samengevoegd. De records worden samengevoegd in twee stappen.

Stap 1

Records worden samengevoegd aan de hand van een toewijzingsnummer waarmee gemeenten allereerst zelf kunnen aangeven of records bij dezelfde voorziening horen. Let op, wanneer er een records zijn met hetzelfde toewijzingsnummer maar verschillende leveringsvormen dan blijven de records naast elkaar bestaan.

Stap 2

Na de samenvoeging worden deze maatwerkvoorzieningen nogmaals samengevoegd tot één voorziening wanneer:

  • de gemeente, de persoon, het type voorziening en de leveringsvorm gelijk zijn én
  • de begin- en einddatum van een record gelijk zijn óf
  • een record maximaal 3 dagen na afloop van een vorig record start óf
  • de zorgperiode van het ene record (volledig) binnen de zorgperiode van het andere record valt.

Op de onderstaande afbeelding ziet u nogmaals hoe de records worden samengevoegd.

Er zullen praktijksituaties bij gemeenten zijn, waarin deze aanpak niet tot juiste aantal maatwerkvoorzieningen leidt. Het aantal maatwerkvoorzieningen is daardoor iets minder betrouwbaar dan het aantal cliënten. Nadere uitleg over het samenvoegen van records is te lezen in de Factsheet verwerking registratiegegevens Wmo.  

Onderzoeksresultaten

De resultaten van de Gemeentelijke Monitor Sociaal Domein worden twee keer per jaar gepubliceerd op StatLine en op www.waarstaatjegemeente.nl.

Contact

U kunt contact opnemen met het CBS via monitorsociaaldomein@cbs.nl.